คอลัมน์

เมื่อข้าวจมน้ำ

นาข้าว
คอลัมน์ : บทบรรณาธิการ

สถานการณ์น้ำท่วมพื้นที่ไร่นาขณะนี้ส่วนใหญ่ยังประเมินไม่ได้ว่าข้าวที่จมอยู่จะเสียหายมากน้อยเพียงใด ต้องรอกระบวนการอีกมาก ทั้งรอให้น้ำลด ลุ้นว่าพายุลูกใหม่จะมาซ้ำเติมอีกหรือไม่ ไปจนถึงการตรวจสอบคุณภาพข้าว คุณภาพในการเก็บรักษา เพื่อจำหน่ายในประเทศหรือส่งออก

ก่อนหน้านี้ศูนย์วิจัยกสิกรไทยคาดคะเนไว้คร่าว ๆ ว่ามูลค่าความเสียหายของข้าวนาปีจากผลกระทบของน้ำท่วมช่วงระหว่างเดือนสิงหาคม-ตุลาคม 2565 น่าจะอยู่ที่ประมาณ 2,900-3,100 ล้านบาท

สำหรับชาวนาอาจมีความโชคดีตรงที่เกษตรกรผู้ปลูกข้าวเป็นฐานเสียงสำคัญมากขึ้นในทางการเมือง จึงได้รับปฏิกิริยาตอบสนองความเดือดร้อนได้รวดเร็วยิ่งขึ้น อย่างเหตุการณ์ล่าสุดนี้ กรมการข้าวและกรมส่งเสริมการเกษตรได้รับมอบหมายจากรัฐบาลให้ประสานงานกันช่วยเหลือเยียวยาชาวนา

ยึดตามหลักเกณฑ์ปฏิบัติปลีกย่อยเกี่ยวกับการให้ความช่วยเหลือด้านการเกษตรผู้ประสบภัยพิบัติกรณีฉุกเฉินตามปี 2564 เช่น ชาวนาที่อยู่ในพื้นที่ประสบภัยพิบัติได้รับความเสียหายอย่างสิ้นเชิง จะได้รับความช่วยเหลือไร่ละ 1,340 บาท รายละไม่เกิน 30 ไร่

นอกจากนี้ยังมีความช่วยเหลือชาวนาด้านเมล็ดพันธุ์ข้าว สนับสนุนรายละไม่เกิน 10 ไร่ ไร่ละ 7-15 กิโลกรัมพร้อมกับที่หน่วยราชการจะประสานความร่วมมือกับเกษตรท้องถิ่นลงพื้นที่ให้คำแนะนำพี่น้องชาวนา เช่น พื้นที่ที่มีปัญหาน้ำท่วมฉับพลันหรือท่วมซ้ำซากอยู่เป็นประจำควรใช้พันธุ์ข้าวชนิดใด

ขณะเดียวกันรัฐบาลส่วนกลางเพิ่งแถลงความคืบหน้าโครงการประกันรายได้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวปี 2565/2566 รัฐบาลย้ำว่าชาวนาผู้ปลูกข้าว 4.68 ล้านครัวเรือนจะได้รับเงินโอนตรงเข้าบัญชีไร่ละ 1,000 บาท พร้อมแจ้งว่ารัฐยังมีมาตรการป้องกันข้าวเปลือกราคาตกช่วงที่ข้าวประดังกันออกสู่ตลาดจำนวนมาก โดยมีเงินช่วยเหลือเกษตรกรไร่ละ 1,500 บาทต่อรายต่อข้าว 1 ตัน ให้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวชะลอการขายข้าวในช่วงระยะเวลาดังกล่าว

ด้านฝ่ายค้านเสนอว่าโครงการประกันรายได้เกษตรกร หากไม่มีการปรับหลักเกณท์ราคากลางตามต้นทุนที่สูงขึ้น เกษตรกรที่นำข้าวไปเข้าร่วมโครงการจะไม่มีทางได้ตามราคาที่รัฐบาลประกันไว้ เพราะจะถูกหักความชื้นไม่ต่ำกว่าร้อยละ 30 ดังนั้นเกษตรกรจึงขายได้ราคาที่ต่ำกว่ามาก

นอกจากนี้ยังมีโจทย์เดิมที่ตัวแทนชาวนาและนักวิชาการชี้ให้เห็นถึงจุดที่ข้าวไทยต้องเร่งพัฒนาคุณภาพการผลิตเพื่อให้แข่งขันได้ในตลาดโลก จากที่เคยส่งออกได้ 11 ล้านตัน ปีนี้เป้าหมายอยู่ที่ 7.5 ล้านตัน ยิ่งเมื่อมีน้ำท่วมมาก ๆ เข้า ยิ่งน่าหวั่นใจว่าจะตามเป้าหมายที่จะผลิตข้าวได้มากและมีคุณภาพหรือไม่