อายุน้อยก็เสี่ยงได้ แพทย์แนะวิธีสังเกตสัญญาณโรคหลอดเลือดสมองในวัยหนุ่ม-สาว (stroke in the Young) ปัจจุบันเริ่มพบได้ในผู้ที่มีอายุน้อยลง ในจำนวนที่เพิ่มขึ้น
วันที่ 29 เมษายน 2567 ปัจจุบันผู้ป่วยที่เป็น “โรคหลอดเลือดสมอง” (STROKE) เริ่มพบได้ในผู้ที่มีอายุน้อยลงในจำนวนที่มากขึ้น โดยเกิดกับผู้ที่อายุต่ำกว่า 45 ปี และจากสถิติของกระทรวงสาธารณสุขระบุว่า ในแต่ละปีจะมีผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มมากขึ้น
- เปิด 10 อันดับที่ดินต่างจังหวัด แพงสุดในประเทศไทย
- สถิติหวย ตรวจหวย ผลสลากกินแบ่งรัฐบาล งวด 16 พ.ค. ย้อนหลัง 10 ปี
- กรมอุตุฯเตือน รับมือฝนตกหนักอีกรอบ 17-19 พ.ค.นี้ หนักสุดถึง 70% ของพื้นที่
โดยในปี 2566 ประเทศไทยพบผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองมากถึง 349,126 ราย เสียชีวิต 36,214 ราย ผู้เสียชีวิตส่วนใหญ่มีอายุน้อยกว่า 70 ปี ซึ่งปกติแล้วโรคนี้มักจะเกิดขึ้นได้กับผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป
แต่ในปัจจุบันพบได้มากกับผู้ที่มีอายุ 18-50 ปี ในประมาณร้อยละ 5 ของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ซึ่งเป็นจำนวนผู้ป่วยที่มากขึ้นกว่าเมื่อก่อน เรียกว่า “โรคหลอดเลือดสมองในคนอายุน้อย” (Stroke in the Young) โดยมีสาเหตุการเกิดโรคหลอดเลือดในสมองมากกว่าคนอายุมาก
“พญ.จิรัชญา ดีสุวรรณ” อายุรแพทย์ระบบประสาทและสมอง ศูนย์สมองและระบบประสาท โรงพยาบาลพญาไท 2 เผยถึงสาเหตุของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองในคนอายุน้อย มักมาจากผู้ที่มีโรคประจำตัวอยู่แล้วได้แก่ โรคหัวใจ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง ผู้ที่สูบบุหรี่ ขาดการออกกำลังกาย มีภาวะเครียด และโรคอ้วน
3 ปัจจัยอาจก่อให้เกิดโรคสมองในคนอายุน้อย
1. หัวใจผิดปกติ สามารถแบ่งย่อยได้เป็น
- โครงสร้างของหัวใจผิดปกติ ที่พบบ่อยคือมีรูรั่วที่ผนังกั้นห้องหัวใจแต่กำเนิด (Patent Foramen Ovale)
- หัวใจเต้นผิดจังหวะ เช่น Atrial Fibrillation, Atrial Flutter, Heart Block เป็นต้น
2. สาเหตุจากหลอดเลือดผิดปกติสามารถแบ่งย่อยเป็น
- โครงสร้างหลอดเลือดสมองผิดปกติ (Vasculopathy) เช่น โรคโมยาโมยา, ภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง
- หลอดเลือดอักเสบ (Vasculitis) มักเป็นผลมาจากโรคทางภูมิคุ้มกันผิดปกติ (Autoimmune Disease) เช่น SLE โรคแพ้ภูมิตัวเอง เป็นโรคที่ระบบภูมิคุ้มกันร่างกายทำงานผิดปกติ ทำให้เกิดการอักเสบและอาการผิดปกติในอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย
3. สาเหตุจากการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ (Hypercoagulable State) โดยมักสัมพันธ์กับโรคทางภูมิคุ้มกันผิดปกติ (Autoimmune Disease) หรือโรคมะเร็ง เป็นต้น
สังเกตสัญญาณเตือน
BEFAST สัญญาณเตือนโรคหลอดเลือดสมอง
- B = Balance คือ เดินเซ เวียนศีรษะ บ้านหมุนฉับพลัน
- E = Eyes คือ ตาพร่ามัว มองไม่เห็น เห็นภาพซ้อนฉับพลัน
- F = Face Dropping คือ ใบหน้าชาหรืออ่อนแรง ยิ้มแล้วมุมปากตก
- A = Arm Weakness คือ แขนขาอ่อนแรงข้างใดข้างหนึ่ง กำมือไม่ได้
- S = Speech Difficulty คือ ปากเบี้ยว พูดไม่ชัด พูดลำบาก พูดไม่ได้ พูดไม่ออก
- T =Time to call คือ รีบโทรศัพท์แจ้งเจ้าหน้าที่และนำส่งโรงพยาบาลทันที
วิธีการป้องกันไม่ให้เกิดโรคสมองในวัยทำงาน
- ตรวจวัดความดันเลือดอย่างสม่ำเสมอ และควบคุมให้อยู่ในระดับปกติ
- ควบคุมน้ำหนักให้อยู่เกณฑ์ปกติ ลดน้ำหนักเมื่อเริ่มสูงเกินเกณฑ์
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- เลือกรับประทานอาหาร โดยลดอาหารที่มีคอเลสเตอรอลและไขมันอิ่มตัวสูง และทานผักผลไม้ให้มากขึ้น
- ลดการดื่มแอลกอฮอล์
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ และการใช้สารเสพติด
- ตรวจสุขภาพเป็นประจำปีทุกปี
สำหรับการรักษานั้นแตกต่างไปตามสาเหตุการเกิด และความรุนแรงของโรค ดังนั้น ส่วนสำคัญในการรักษาโรคหลอดเลือดสมองในคนอายุน้อย (Stroke in the Young) คือการหาสาเหตุโดยละเอียด อย่างรวดเร็ว และครอบคลุมโดยทีมแพทย์เฉพาะทาง ก็จะช่วยลดโอกาสที่จะพิการหรือเสียชีวิตได้ลดลงมากเท่านั้น
