รู้หรือไม่ ? “ทางด่วน-ทางพิเศษ” แต่ละสายมีหน่วยงานที่กำกับดูแลไม่เหมือนกัน และราคาแตกต่างกันด้วย วันนี้ “ประชาชาติธุรกิจ” ได้รวบรวมข้อมูลของทางแต่ละประเภทมาไว้ที่นี่แล้ว
สำหรับ “ทางด่วน” ที่มักเรียกกันจนติดปากแท้จริงแล้ว คือทางพิเศษ ที่กำกับดูแลโดยการทางพิเศษแห่งประเทศไทย (กทพ.) ปัจจุบันมี 8 สาย ที่เปิดใช้งาน รวมระยะทางกว่า 224 กิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ทั้งในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ดังนี้
- ประกาศแล้ว! พระราชกฤษฎีกาเงินช่วยค่าครองชีพผู้รับเบี้ยหวัดบำนาญ รับ 11,000 บาทต่อเดือน
- บังคับใช้แล้ว! หลักเกณฑ์การดำเนินงาน 30 บาทรักษาทุกที่ ด้วยบัตรประชาชนใบเดียว
- อะไรทำให้ “ทองคำ” แพง สงคราม หรือการเก็งกำไร ?
1.ทางพิเศษเฉลิมมหานคร รวมระยะทาง 27 กิโลเมตร
สายดินแดง-ท่าเรือ ระยะทาง 8.9 กิโลเมตร เริ่มจากปลายถนนวิภาวดีรังสิต มุ่งไปทางทิศใต้ ผ่านทางแยกต่างระดับมักกะสัน ผ่านถนนสุขุมวิท ช่วงนี้เป็นทางยกระดับขนาด 6 ช่องจราจร และเป็นทางระดับดินตั้งแต่ถนนสุขุมวิทถึงถนนพระรามที่ 4 และเป็นทางยกระดับอีกครั้งในช่วงถนนพระรามที่ 4 ถึงทางแยกต่างระดับท่าเรือ เชื่อมต่อกับทางพิเศษสายดาวคะนอง-ท่าเรือ
สายบางนา-ท่าเรือ ระยะทาง 7.9 กิโลเมตร เริ่มจากปลายทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 34 บริเวณทางแยกต่างระดับบางนา แล้วมุ่งไปทางทิศตะวันตก ผ่านจุดตัดทางพิเศษฉลองรัชที่ทางแยกต่างระดับสุขุมวิท ช่วงนี้เป็นทางระดับดินขนาด 6 ช่องจราจร และเป็นทางยกระดับตั้งแต่ทางแยกต่างระดับสุขุมวิทถึงทางแยกต่างระดับท่าเรือ
สายดาวคะนอง-ท่าเรือ ระยะทาง 10.3 กิโลเมตร เริ่มจากทางแยกต่างระดับท่าเรือ ผ่านทางแยกต่างระดับบางโคล่ ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาที่สะพานพระราม 9 ช่วงนี้เป็นทางยกระดับขนาด 6 ช่องจราจร และลดช่องจราจรเหลือ 4 ช่องจราจร ตั้งแต่สะพานพระราม 9 และสิ้นสุดที่ถนนพระรามที่ 2
2.ทางพิเศษศรีรัช รวมระยะทาง 38 กิโลเมตร
ส่วน A ระยะทาง 12.4 กิโลเมตร เริ่มต้นที่ถนนรัชดาภิเษก ผ่านบริเวณทางแยกต่างระดับพญาไท (โรงกรองน้ำสามเสน) สิ้นสุดแนวสายทางที่ถนนพระราม 9
ส่วน B ระยะทาง 9.4 กิโลเมตร เชื่อมต่อกับส่วน A บริเวณทางแยกต่างระดับพญาไท (โรงกรองน้ำสามเสน) ผ่านยมราช ถนนศรีอยุธยา ถนนสาทร ถนนจันทน์ ถนนพระรามที่ 4 สิ้นสุดแนวสายทางที่บริเวณบางโคล่
ส่วน C ระยะทาง 8 กิโลเมตร เชื่อมต่อกับส่วน A บริเวณถนนรัชดาภิเษก ผ่านถนนประชาชื่น มุ่งไปทางทิศเหนือ สิ้นสุดที่ถนนแจ้งวัฒนะ
ส่วน D ระยะทาง 8.6 กิโลเมตร เชื่อมต่อกับส่วน A บริเวณถนนพระราม 9 ไปทางทิศตะวันออก สิ้นสุดที่บริเวณถนนศรีนครินทร์
3.ทางพิเศษฉลองรัช
สายรามอินทรา-อาจณรงค์ ระยะทางประมาณ 18 กิโลเมตร เริ่มจากถนนรามอินทรา ช่วงกิโลเมตรที่ 5.5 ลงทางทิศใต้ ข้ามถนนลาดพร้าว ถนนประชาอุทิศ ถนนพระราม 9 แล้วเบนไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ตัดกับทางพิเศษศรีรัช ส่วน D ข้ามถนนรามคำแหง พัฒนาการ เลียบแนวคลองตัน ข้ามถนนสุขุมวิทด้านตะวันออกของสะพานพระโขนง ไปบรรจบกับทางพิเศษเฉลิมมหานคร สายบางนา-ท่าเรือที่บริเวณอาจณรงค์
สายรามอินทรา-วงแหวนรอบนอกฯ ระยะทาง 9.5 กิโลเมตร เริ่มจากถนนวงแหวนรอบนอกกรุงเทพมหานครด้านตะวันออก บริเวณจตุโชติ ทิศใต้ของทางแยกต่างระดับลำลูกกา มุ่งไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ยกระดับข้ามถนนสุขาภิบาล 5 ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้จนถึงถนนรามอินทรา ช่วงกิโลเมตรที่ 5.5 เชื่อมต่อกับทางพิเศษฉลองรัชช่วงรามอินทรา-อาจณรงค์ เป็นส่วนต่อขยายของสายฉลองรัชทางด้านเหนือ
4.ทางพิเศษบูรพาวิถี
ระยะทาง 55 กิโลเมตร ใช้พื้นที่เกาะกลางทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 34 ตอนบางนา-บางปะกง ไปทางทิศตะวันออก เข้าสู่จังหวัดสมุทรปราการ ผ่านอำเภอบางพลี ตัดกับถนนกาญจนาภิเษก ผ่านอำเภอบางเสาธง อำเภอบางบ่อ แล้วเข้าสู่จังหวัดฉะเชิงเทรา ผ่านอำเภอบางปะกง ข้ามแม่น้ำบางปะกง และสิ้นสุดที่อำเภอเมืองชลบุรี
5.ทางพิเศษอุดรรัถยา
แจ้งวัฒนะ-เชียงราก (ระยะที่ 1) มีระยะทาง 22 กิโลเมตร เริ่มต้นเชื่อมต่อที่ปลายทางพิเศษศรีรัช ช่วงถนนแจ้งวัฒนะ มุ่งไปทางทิศเหนือ ผ่านเมืองทองธานี จากนั้นเข้าสู่ อ.เมืองปทุมธานี ตัดกับทางหลวงหมายเลข 346 แล้วข้ามคลองเชียงรากไปถึงบางพูน เป็นทางยกระดับ 4 เลน ก่อนที่จะวิ่งข้างล่างเป็นทางระดับดิน 4 เลน โดยมีรั้วกั้นตลอด จากนั้นเข้าสู่ อ.สามโคก ตัดกับทางหลวงหมายเลข 3241
เชียงราก-บางไทร (ระยะที่ 2) มีระยะทาง 10 กิโลเมตร เชื่อมต่อกับระยะที่ 1 ที่เชียงราก เส้นทางโค้งไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือเข้าสู่อำเภอบางไทร ข้ามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 347 แล้วไปสิ้นสุดช่วงกิโลเมตรที่ 79 ของถนนวงแหวนรอบนอกด้านตะวันตกของกรมทางหลวงช่วงอำเภอบางไทร
6.ทางพิเศษสายบางนา-อาจณรงค์
เริ่มต้นจากปลายทางพิเศษฉลองรัช และซ้อนทับตามแนวทางพิเศษเฉลิมมหานครจากทางแยกต่างระดับอาจณรงค์เชื่อมต่อกับทางพิเศษบูรพาวิถี ระยะทางรวม 4.7 กิโลเมตร
7.ทางพิเศษกาญจนาภิเษก (ทางด่วนบางพลี-สุขสวัสดิ์)
ระยะทางรวม 22.5 กิโลเมตร เป็นทางต่อเชื่อมกับทางหลวงวงแหวนกาญจนาภิเษกด้านใต้ ช่วงถนนพระรามที่ 2-ถนนสุขสวัสดิ์ โดยริ่มต้นจากถนนสุขสวัสดิ์บริเวณพระประแดง ผ่านสะพานกาญจนาภิเษกข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา
ผ่านทางแยกเชื่อมต่อกับสะพานภูมิพล ไปทางทิศตะวันออกผ่านถนนสุขุมวิท ถนนศรีนครินทร์ และถนนเทพารักษ์ ไปบรรจบกับทางหลวงหมายเลข 34 (บางนา-บางปะกง) เชื่อมต่อกับทางพิเศษบูรพาวิถีที่ทางแยกต่างระดับวัดสลุด อำเภอบางพลี
8.ทางพิเศษประจิมรัถยา (ทางด่วนศรีรัช-วงแหวนรอบนอก)
ระยะทางกว่า 16 กิโลเมตร เริ่มจากถนนวงแหวนรอบนอกกรุงเทพมหานคร ช่วงโรงกรองน้ำมหาสวัสดิ์ ไปตามแนวเขตทางรถไฟสายใต้เดิม ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาช่วงสะพานพระราม 6 สิ้นสุดโครงการช่วงสถานีกลางบางซื่อ โดยเชื่อมต่อทางพิเศษศรีรัชช่วงสถานีขนส่งหมอชิต 2 และลงสู่ระดับดินช่วงถนนกำแพงเพชร 2
ดอนเมืองโทลล์เวย์
ดอนเมืองโทลล์เวย์ หรือทางยกระดับอุตราภิมุข เป็นทางพิเศษที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ บริษัท ทางยกระดับดอนเมือง จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นบริษัทเอกชนที่ได้รับการสัมปทานจากกรมทางหลวง มีระยะทางรวม 28 กิโลเมตร ดังนี้
ด่านขาออก (มุ่งหน้าไปทางทิศเหนือ)
- ช่วงดินแดง-ดอนเมือง ประกอบด้วย ด่านดินแดง, ด่านสุทธิสาร, ด่านลาดพร้าวขาออก, ด่านรัชดาภิเษก และด่านบางเขน
- ช่วงอนุสรณ์สถาน-รังสิต ประกอบด้วย ด่านหลักสี่ขาออก และด่านอนุสรณ์สถาน
ด่านขาเข้า (มุ่งหน้าไปทางทิศใต้)
- ช่วงอนุสรณ์สถาน-ดินแดง ประกอบด้วย ด่านดอนเมือง
- ช่วงดอนเมือง-ดินแดง ประกอบด้วย ด่านหลักสี่ขาเข้า, ด่านแจ้งวัฒนะ และด่านลาดพร้าวขาเข้า
มอเตอร์เวย์
มอเตอร์เวย์ หรือทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง ถือเป็นทางด่วนประเภทหนึ่งที่มีการเก็บค่าผ่านทางและมีการควบคุมจุดเข้าออกของรถยนต์ ที่กำกับดูแลโดยกรมทางหลวง มีจุดประสงค์เพื่อเชื่อมโยงเส้นทางระหว่างเมืองเป็นหลัก ปัจจุบันเปิดให้บริการ 2 สาย ได้แก่
ทางหลวงพิเศษหมายเลข 7 เป็นเส้นทางกรุงเทพฯ-ชลบุรี-พัทยา สายใหม่ (มอเตอร์เวย์) มีด่านเก็บค่าธรรมเนียมผ่านทาง 9 ด่าน คือ ด่านลาดกระบัง บางบ่อ บางปะกง พนัสนิคม บ้านบึง บางพระ หนองขาม โป่ง และด่านพัทยา มีระยะทางรวม 125.9 กิโลเมตร
ทางหลวงพิเศษหมายเลข 9 เป็นเส้นทางสายวงแหวนรอบนอกด้านตะวันออก (ตอนบางปะอิน-บางพลี) มีด่านเก็บค่าธรรมเนียมผ่านทาง 4 ด่าน คือ ด่านธัญบุรี 1 ด่านธัญบุรี 2 ด่านทับช้าง 1 และด่านทับช้าง 2 มีระยะทางรวม 131 กิโลเมตร
นอกจากนี้ ยังมีทางด่วน-ทางพิเศษ สายอื่น ๆ ที่อยู่ระหว่างการดำเนินการก่อสร้าง เช่น มอเตอร์เวย์บางปะอิน-โคราช และมอเตอร์เวย์บางใหญ่-กาญจนบุรี ที่คาดว่าจะเปิดให้บริการได้ในอนาคตอันใกล้ ซึ่งจะช่วยให้การเดินทางระหว่างพื้นที่ชั้นนอกและชั้นในของเมืองหลวงมีความสะดวกขึ้น และยกระดับการคมนาคมของประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ
