จีนขอร้อง ชาติหมู่เกาะแปซิฟิก ว่าอย่าได้กังวลเกินไป หลังประเทศเหล่านี้ยังไม่บรรลุฉันทามติที่จะลงนามข้อตกลงด้านเศรษฐกิจและความมั่นคงระดับภูมิภาคกับจีน ขณะที่รัฐบาลใหม่ออสเตรเลียเร่งทำคะแนน
วันที่ 30 พฤษภาคม 2565 เดอะ การ์เดียน รายงานว่า ประเทศในมหาสมุทรแปซิฟิกปฏิเสธที่จะลงนามข้อตกลงทางเศรษฐกิจและความมั่นคงระดับภูมิภาคที่จีนเสนอ หลังจากการประชุมครั้งสำคัญระหว่างรัฐมนตรีต่างประเทศแปซิฟิกและรัฐมนตรีต่างประเทศของจีนเมื่อวันจันทร์ที่ 30 พ.ค.
- “ทางรัฐ” ซูเปอร์แอปแห่งชาติ รองรับแจกเงินดิจิทัล 10,000 บาท
- รู้ไหม ? 31 มณฑลจีน ชอบสินค้าอะไรของไทย
- ทำฟันประกันสังคม ไม่ต้องสำรองจ่าย เดือน มี.ค. 67 ยอด 169 ล้านบาท
นายหวัง อี้ รัฐมนตรีต่างประเทศจีน กล่าวเรียกร้องชาติหมู่เกาะแปซิฟิกเหล่านี้ว่า อย่าได้วิตกกังวลจนเกินไปกับเป้าหมายของจีน หลังการประชุมไม่อาจบรรลุข้อตกลง
รัฐมนตรีคนสำคัญของจีนอยู่ระหว่างการเยือนกลุ่มประเทศภูมิภาคแปซิฟิก 8 ประเทศ อย่างมาราธอน 10 วัน ได้แก่ ประเทศหมู่เกาะโซโลมอน คิริบาส ซามัว ฟิจิ ตองกา วานูอาตู และปาปัวนิวกินี รวมไปถึงหมู่เกาะคุกส์ นีอูเอ และสหพันธรัฐไมโครนีเซีย
ทริปนี้ ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงวิเคราะห์ว่าเป็นการ “เร่งจังหวะ” แผ่อิทธิพลของจีนในภูมิภาค
เผยปมละเอียดอ่อน
เจ้าหน้าที่ประเทศแปซิฟิกคนหนึ่งเปิดเผยกับสำนักข่าวรอยเตอร์ ถึงประชุมแบบเสมือนจริงกับรัฐมนตรีต่างประเทศจากแปซิฟิกเกี่ยวกับข้อตกลงระดับภูมิภาค เมื่อวันจันทร์ที่ 30 พ.ค. ว่าหลายประเทศที่ร่วมประชุมต้องการเลื่อนร่างแถลงการณ์หรือต้องการแก้ไขข้อตกลงก่อน
สำหรับข้อตกลงที่รั่วออกกมาเมื่อสัปดาห์ที่แล้วมีเนื้อหาครอบคลุมทุกสิ่ง ตั้งแต่เขตการค้าเสรี ไปจนถึงการให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและโควิด รวมทั้ง วิสัยทัศน์ของจีนที่ต้องการกระชับความสัมพันธ์กับประเทศแถบแปซิฟิกให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น โดยเฉพาะด้านความมั่นคง
จีนเสนอว่าจะมีส่วนร่วมในการฝึกอบรมตำรวจ ความปลอดภัยทางไซเบอร์ การทำแผนที่ทางทะเลที่มีความละเอียดอ่อน รวมทั้ง การเข้าถึงทรัพยากรธรรมชาติมากขึ้น แต่ชาติหมู่เกาะแปซิฟิกต้องการทบทวนข้อเสนอใหม่ เนื่องจากเป็นเรื่องผลประโยชน์ทางภูมิศาสตร์ของภูมิภาค
จีนกล่อมอย่าวิตกเกินไป
รมว.การต่างประเทศจีนกล่าวภายหลังการประชุมว่า ประเทศต่างๆ ตกลงใน 5 กรอบความร่วมมือ รวมทั้ง การฟื้นฟูเศรษฐกิจหลังการระบาดของโควิด ศูนย์เกษตรกรรมและภัยพิบัติ แต่ไม่รวมถึงความมั่นคง
หวัง อี้ กล่าวในการแถลงข่าวว่าจีนจะเผยแพร่เอกสารจุดยืนของจีนและข้อเสนอต่างๆ รวมทั้ง ข้อเสนอด้านความร่วมมือกับประเทศหมู่เกาะแปซิฟิก ซึ่งจะมีการหารือเพิ่มเติมในเชิงลึกเพื่อหาฉันทามติด้านความร่วมมือ
หวังกล่าวว่าบางคนสงสัยถึงแรงจูงใจของจีนในการเดินหน้าผูกสัมพันธ์กับหมู่เกาะแปซิฟิกและชี้แจงว่าจีนสนับสนุนประเทศกำลังพัฒนาในแอฟริกา เอเชีย และแคริบเบียนด้วย
“ขออย่าวิตกกังวลจนเกินไปเพราะการพัฒนาและความเจริญรุ่งเรืองร่วมกันของจีนและประเทศกำลังพัฒนาอื่นๆ หมายถึงความปรองดอง ความยุติธรรมที่ยิ่งใหญ่ขึ้นและความก้าวหน้าที่มากขึ้นของทั้งโลกโดยจีนจะให้ความช่วยเหลือประเทศในหมู่เกาะแปซิฟิกโดยไม่มีข้อผูกมัดทางการเมือง” หวัง อี้ กล่าว
ส่วนเอกอัครราชทูตจีนประจำฟิจิกล่าวว่ามี “การสนับสนุนทั่วไป” ในข้อตกลงระหว่างรัฐมนตรีต่างประเทศ แต่ข้อตกลงดังกล่าวระงับไป หลังจากบางประเทศในแปซิฟิกแสดงความกังวล
แฟรงก์ ไบนิมารามา นายกรัฐมนตรีฟิจิ กล่าวว่าบางประเทศไม่เห็นด้วย ดังนั้น ข้อตกลงของกลุ่มประเทศภูมิภาคแปซิฟิกจะต้องแขวนไว้ก่อน จนกว่าจะมีฉันทามติ
จีนเก็บข้อตกลงทวิภาคีได้
ด้านจีน แม้ข้อตกลงแบบกลุ่มในภูมิภาคแปซิฟิกยังลงนามกันไม่ได้ แต่จีนประสบความสำเร็จในการลงนามข้อตกลงทวิภาคีกับหลายประเทศ รวมทั้ง ฟิจิซึ่งลงนามในข้อตกลงอย่างน้อย 3 ฉบับ ครอบคลุมถึงความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ การค้า การเกษตร การประมง การท่องเที่ยว การบินพลเรือน การศึกษา การบังคับใช้กฎหมาย และการจัดการเหตุฉุกเฉิน
ด้านนายกรัฐมนตรีฟิจิกล่าวว่ากลุ่มประเทศแปซิฟิกไม่สนใจการให้คะแนนภูมิศาสตร์การเมืองที่มีผลต่อภาวะโลกร้อน พร้อมทั้งเรียกร้องจีนให้คำมั่นสัญญาที่หนักแน่นมากขึ้นเกี่ยวกับวิกฤตสภาพภูมิอากาศ
ส่วนเนื้อหาข้อตกลงระดับภูมิภาครั่วไหลออกมาเพียง 1 เดือน หลังจากจีนลงนามข้อตกลงทวิภาคีกับโซโลมอนซึ่งเป็นเหตุให้ประเทศตะวันตกและนักการทูตระดับสูงจากออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และสหรัฐอเมริกา พยายามหาทางเกลี้ยกล่อมโซโลมอนไม่ให้ลงนามข้อตกลงดังกล่าว
หมู่เกาะโซโลมอนเป็นประเทศแรกที่หวังไปเยือน 8 ประเทศ เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ก่อนที่จะไปคิริบาสและพบกับประธานาธิบดีทาเนติ มาเมา
เจ้าหน้าที่คิริบาสเปิดเผยว่าทั้ง 2 ฝ่ายหารือเกี่ยวกับการประมง การศึกษาและสุขภาพ รวมทั้ง โอกาสทางการค้าและการท่องเที่ยว แต่ไม่ได้หารือถงข้อตกลงด้านความปลอดภัยระหว่างประเทศ
จากนั้น หวังเดินทางไปซามัวเพื่อลงนามข้อตกลงทวิภาคีซึ่งจีนให้คำมั่นว่าจะ “เพิ่มร่วมมือ” แต่ไม่ได้เปิดเผยรายละเอียด
ด้านรัฐบาลซามัวยืนยันในการแถลงข่าวเมื่อวันเสาร์ที่ 28 พ.ค. ว่าหวังและนายกรัฐมนตรีซามัวหารือเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาวะภูมิอากาศ การระบาด สันติภาพและความมั่นคง
ส่วนแถลงการณ์ของซามัวระบุว่าจีนจะสนับสนุนการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานในภาคส่วนต่างๆ ของซามัวต่อไป และจะมีกรอบการทำงานใหม่สำหรับโครงการในอนาคตซึ่งจะพิจารณาและตกลงร่วมกัน
หลังจากฟิจิ หวังมีแผนจะเดินทางไปตองกา วานูอาตู ปาปัวนิวกินีและติมอร์–เลสเต
ออสเตรเลียจี้นึกถึงประชาชน
ด้านเพนนี หว่อง รัฐมนตรีต่างประเทศออสเตรเลียกล่าวในแถลงการณ์ว่าขึ้นอยู่กับกลุ่มประเทศภูมิภาคแปซิฟิกว่าจะเลือกเพื่อประชาชนอย่างไร ความมั่นคงในภูมิภาคเป็นความรับผิดชอบของครอบครัวแปซิฟิกซึ่งออสเตรเลียเป็นส่วนหนึ่งเช่นกัน
“ออสเตรเลียจะร่วมกับครอบครัวแปซิฟิกเพื่อรับมือกับความท้าทายด้านความมั่นคงที่กลุ่มภูมิภาคนี้จะเพิ่มความร่วมมือด้านความมั่นคงทางทะเลและเพิ่มความร่วมมือด้านกลาโหม และใช้พลังงานและทรัพยากรใหม่ๆ ในแปซิฟิก”
สำหรับ รมว.ต่างประเทศออสเตรเลียเพิ่งเยือนฟิจิเมื่อวันศุกร์ที่ 27 พ.ค. เพื่อย้ำถึงความมุ่งมั่นของออสเตรเลียต่อภูมิภาคแปซิฟิกและยืนยันเจตนารมณ์ในการลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ เนื่องจากโลกรวนเป็นภัยคุกคามหมู่เกาะในแปซิฟิกและเป็นสาเหตุให้เกิดความตึงเครียดระหว่างประเทศในภูมิภาคแปซิฟิกและออสเตรเลียซึ่งถูกมองว่าดำเนินการลดโลกร้อนได้ล่าช้า
ล่าสุดวันที่ 30 พ.ค. นายแอนโธนี อัลบานีส นายกรัฐมนตรีคนใหม่ของออสเตรเลีย โพสต์ทวิตเตอร์ ว่า “เพิ่งได้คุยกับนายแฟรงก์ ไบนิมารามา นายกรัฐมนตรีฟิจิ เมื่อคืน ออสเตรเลียจะทำงานร่วมกับฟิจิเพื่อต่อสู้กับวิกฤตสภาพอากาศ และมุ่งสานต่อความร่วมมือบนเวทีชาติหมู่เกาะแปซิฟิก โควิด ความมั่นคง การเคลื่อนย้ายแรงงาน และอีกมาก”
