เครื่องบินประธานสภาผู้แทนราษฎรสหรัฐ ถึงไต้หวันแล้ว ท่ามกลางคำขู่ของจีน

รัฐบาลจีนประณามสหรัฐ หลังเครื่องบินของนางแนนซี เพโลซี ประธานสภาผู้แทนราษฎร ของสหรัฐ เดินทางถึงไต้หวันแล้ว เมื่อช่วงดึกของ 2 ส.ค. นับเป็นการเยือนของเจ้าหน้าที่ระดับสูงของสหรัฐ ครั้งแรกในรอบ 25 ปี

กองทัพปลดปล่อยประชาชนของจีน จะเริ่มการซ้อมรบด้วยกระสุนจริงเป็นเวลา 3 วัน ตั้งแต่ 3 ส.ค. โดยประกาศห้ามเรือและเครื่องบินพลเรือนเข้าพื้นที่ซ้อมรบ

จีนยังประกาศระงับการนำเข้าขนมปังประเภทบิสกิตและเพสตรีจากผู้ส่งออกของไต้หวัน 35 ราย ตั้งแต่ 2 ส.ค. ก่อนการเดินทางมาถึงไทเปของนางเพโลซี ขนมเหล่านี้เป็นสินค้าส่งออกสำคัญจากไต้หวันไปจีนและฮ่องกง

กระทรวงการต่างประเทศของจีนเรียกการเยือนครั้งนี้ว่าเป็น “การละเมิดหลักการจีนเดียวอย่างร้ายแรง” ซึ่งจะมี “ผลกระทบอย่างใหญ่หลวง” ต่อรากฐานทางการเมืองของความสัมพันธ์ของจีนและสหรัฐ

แถลงการณ์ระบุด้วยว่า การเยือนครั้งนี้ “เป็นการล่วงละเมิดอำนาจอธิปไตยและบูรณภาพแห่งดินแดนของจีนอย่างรุนแรง”

ก่อนเครื่องของนางเพโลซีมาถึงไต้หวัน สื่อไต้หวันรายงานว่าเครื่องบินขับไล่ Su-35 ของจีนได้บินล้ำช่องแคบไต้หวันเข้ามา แต่กระทรวงกลาโหมของไต้หวันแถลงในเวลาต่อมาว่าเป็น “ข่าวปลอม”

เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ผู้นำสหรัฐและจีนออกโรงเตือนอีกฝ่ายถึงประเด็นตึงเครียดว่าด้วยไต้หวัน ระหว่างการหารือสายตรงทางโทรศัพท์ที่ยาวนานกว่า 2 ชั่วโมง พร้อมส่งสัญญาณจัดการประชุมแบบต่อหน้า

ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ของสหรัฐ บอกกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีน ว่าสหรัฐต่อต้านการเคลื่อนไหวใด ๆ ของจีนที่เป็นการกระทำฝ่ายเดียวเพื่อเปลี่ยนสถานะที่มีอยู่ปัจจุบันของไต้หวัน พร้อมย้ำว่านโยบาของสหรัฐฯต่อไต้หวันนั้นไม่ได้เปลี่ยนแปลง

ด้านสี จิ้นผิง เตือนให้ไบเดนยึดมั่นตามหลักการจีนเดียว เพราะ “ใครก็ตามที่เล่นกับไฟ จะต้องถูกแผดเผา”

การหารือทางโทรศัพท์ครั้งนี้ ถือเป็นครั้งที่ 5 แล้ว นับแต่ไบเดนขึ้นดำรงตำแหน่งเมื่อ 1 ปีครึ่งที่ผ่านมา

ความตึงเครียดกรณีไต้หวันได้เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง โดยเฉพาะหลังมีข่าวลือถึงแผนการเดินทางเยือนไต้หวันของประธานสภาผู้แทนราษฎรจากพรรคเดโมแครต แนนซี เพโลซี แม้ว่ากระทรวงการต่างประเทศสหรัฐยืนยันว่า เพโลซีไม่ได้ประกาศแผนการเดินทางไปไต้หวันเลยก็ตาม

ขณะที่รัฐบาลจีนเตือนถึง “ผลลัพธ์ที่ร้ายแรง” หากเพโลซี เดินหน้าเยือนไต้หวันจริง

• จีน-ไต้หวัน ประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์และบาดหมาง
• นับถอยหลังเรือดำน้ำ จีนจะหาเครื่องยนต์จากไหนมาให้ไทย
• ทำความเข้าใจความขัดแย้งจีน-ไต้หวัน

ก่อนที่เครื่องของเธอจะมาถึง อาคารไทเป 101 ซึ่งเป็นอาคารสูงที่สุดของเกาะ ได้ขึ้นข้อความต้อนรับการมาเยือนครั้งนี้

หลังเดินทางถึง นางเพโลซีทวีตบางบัญชีทวิตเตอร์ว่า การเยือนไต้หวันของคณะของเธอนั้นเป็นการ “ให้เกียรติต่อพันธสัญญาที่ไม่เสื่อมคลายของอเมริกาต่อการสนับสนุนประชาธิปไตยที่มีชีวิตชีวาของไต้หวัน”

“การหารือกับผู้นำไต้หวันตอกย้ำการสนับสนุนที่เรามีให้พันธมิตรของเรา และส่งเสริมผลประโยชน์ร่วมกัน ซึ่งรวมทั้งภูมิภาคอินโด-แปซิฟิกที่เปิดกว้างและเสรี”

เธอบอกด้วยว่า “ความสามัคคีที่อเมริกามีกับประชาชน 23 ล้านคนของไต้หวันขณะนี้ มีความสำคัญยิ่งยวด ในวันที่โลกเผชิญทางเลือกระหว่างอัตตาธิปไตยกับประชาธิปไตย”

“กลับบ้านไป ผู้กระหายสงคราม”

เครื่องบินของนางเพโลซี จากกรุงกัวลาลัมเปอร์ มาเลเซีย แตะพื้นสนามบินไทเปซงชานเมื่อเวลา 22.44 น. ตามเวลาท้องถิ่น หลังลงจากเครื่อง คณะของเธอมีกำหนดเข้าพักที่โรงแรมแกรนด์ไฮแอท ซึ่งมีผู้ประท้วงกลุ่มเล็ก ๆ ที่เชื่อว่าเป็นผู้สนับสนุนจีนแผ่นดินใหญ่ ถือป้าย “กลับบ้านไป ผู้กระหายสงคราม”

สื่อไต้หวันรายงานว่า นางเพโลซีมีกำหนดการพบกับประธานาธิบดีไช่ อิงเหวินในเช้าวันพุธ ก่อนเดินทางไปรัฐสภา และพิพิธภัณฑ์สิทธิมนุษยชนในช่วงบ่าย

นางเพโลซีถือเป็นเจ้าหน้าที่รัฐระดับสูงสุดของสหรัฐ ในรอบ 25 ปีที่เดินทางมายังไต้หวัน นับตั้งแต่การเยือนเมื่อปี 2540 ของนายนิวต์ กิงริช ประธานสภาผู้แทนราษฎร สหรัฐ ในขณะนั้น

ไต้หวันอยู่ตรงไหน

ไต้หวันเป็นเกาะ ที่อยู่ห่างจากชายฝั่งทางตะวันออกเฉียงใต้ของจีนราว 100 ไมล์ หรือประมาณ 160 กิโลเมตร ตั้งอยู่ในบริเวณที่เรียกว่า “แนวห่วงโซ่ของเกาะชั้นที่ 1” ซึ่งรวมถึงดินแดนที่เป็นมิตรกับสหรัฐหลายแห่ง ที่มีความสำคัญต่อนโยบายต่างประเทศสหรัฐ

ถ้าจีนยึดไต้หวัน ผู้เชี่ยวชาญชาวตะวันตกบางคนบอกว่า อาจจะทำให้จีนมีอิสระมากขึ้นในการแสดงอำนาจในภูมิภาคแปซิฟิกตะวันตก และอาจจะคุกคามฐานทัพทหารสหรัฐ ไกลถึงกวมและฮาวายได้ด้วย

แต่จีนยืนกรานเจตนาของจีนว่าใฝ่หาสันติภาพอย่างแท้จริง

ทำไมไต้หวันจึงแยกออกจากจีน

การแบ่งแยกระหว่างจีนและไต้หวันเกิดขึ้นหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งมีการสู้รบขึ้นในจีนแผ่นดินใหญ่ระหว่างกองกำลังรัฐบาลชาตินิยมและพรรคคอมมิวนิสต์

พรรคคอมมิวนิสต์เป็นฝ่ายชนะในปี 1949 และเหมา เจ๋อตุง ผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์ เข้ายึดกรุงปักกิ่ง

ขณะที่พรรคชาตินิยม หรือที่รู้จักกันในชื่อ ก๊กมินตั๋ง ต้องระเห็จไปไต้หวัน

พรรคก๊กมินตั๋งเป็นหนึ่งในพรรคการเมืองที่สำคัญที่สุดของไต้หวันนับตั้งแต่นั้นมา โดยได้ปกครองเกาะไต้หวันเป็นช่วงเวลาหนึ่งในประวัติศาสตร์

ปัจจุบันมีเพียง 13 ประเทศ (ไม่รวมสำนักวาติกัน) ที่ยอมรับไต้หวันว่าเป็นประเทศอธิปไตย

จีนพยายามกดดันทางการทูตประเทศอื่น ๆ ไม่ให้ยอมรับไต้หวัน หรือไม่ให้ทำอะไรที่สื่อได้ว่าเป็นการยอมรับ

รัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมของไต้หวันกล่าวว่า ความสัมพันธ์กับจีนร้าวฉานที่สุดในรอบ 40 ปีที่ผ่านมา

ทำไมไต้หวันจึงมีความสำคัญต่อโลก

เศรษฐกิจของไต้หวันมีความสำคัญอย่างยิ่ง

อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้กันในโลกทุกวันนี้ ไม่ว่าจะเป็นโทรศัพท์ไปจนถึงแล็ปทอป นาฬิกา และเกม ต่างใช้ชิปคอมพิวเตอร์ที่ผลิตในไต้หวัน

จากการประเมินพบว่าบริษัทผลิตสารกึ่งตัวนำไต้หวัน (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company–TSMC) เพียงบริษัทเดียวครองส่วนแบ่งเกินกว่าครึ่งหนึ่งของตลาดโลก

TSMC เป็นบริษัทที่ผลิตชิปในระดับอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ มีมูลค่าเกือบ 1 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ 3.3 ล้านล้านบาท) ในปี 2021

การเข้าครอบครองไต้หวันของจีน อาจจะทำให้รัฐบาลจีนควบคุมหนึ่งในอุตสาหกรรมที่สำคัญที่สุดในโลกได้ส่วนหนึ่ง

……….

ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว

 

​