ข่าวรอบวัน

รัสเซียบุกตะวันออก เปิดตลาดค้าขายกับเอเชีย-แปซิฟิก

สหพันธรัฐรัสเซีย เป็นชาติผู้ผลิตน้ำมันที่อยู่นอกกลุ่มโอเปก แต่อิทธิพลสูงในฐานะที่เป็นผู้ส่งออกน้ำมันดิบสูงสุดของโลก และผลิตก๊าซธรรมชาติเป็นอันดับ 2 รองจากอิหร่าน ที่ผ่านมาสภาพเศรษฐกิจโดยรวมของรัสเซียพึ่งพารายได้น้ำมันดิบและก๊าซธรรมชาติ เมื่อสหรัฐและสหภาพยุโรปได้ใช้มาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจกดดันรัสเซียเดือดร้อน ฉะนั้นจึงจำเป็นต้องปรับนโยบายการพัฒนาประเทศใหม่ด้วยการลดการนำเข้าสินค้าเกษตรและสินค้าอุตสาหกรรม ยา เทคโนโลยีสารสนเทศ และอื่น ๆ จากต่างประเทศ โดยหันมาผลิตเองภายในประเทศ พร้อมกับขยายการค้าไปยังตลาดเอเชีย (จีน ญี่ปุ่น เกาหลี) และตะวันออกกลาง โดยเฉพาะจีนเป็นประเทศที่รัสเซียให้ความสำคัญมากขึ้น จะเห็นได้ว่าตั้งแต่ปี 2556 จีนเข้ามาลงทุนในรัสเซียอย่างต่อเนื่อง

ในโอกาสที่คณะผู้บริหารจาก ปตท.และสื่อมวลชนเดินทางไปเยือนรัสเซียระหว่างวันที่ 17-25 มีนาคมที่ผ่านมา ได้พบปะพูดคุยและสัมภาษณ์นาย Molodtsov Kirill Valentinovich รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพลังงาน ถึงนโยบายพลังงานของรัสเซีย โดยเก็บความสรุปจากการสัมมนาดังนี้

รัสเซียมีความพยายามในการพัฒนาแหล่งปิโตรเลียมที่มากกว่า 2,000 แหล่ง โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ยังไม่เคยพัฒนา แต่ต้องคิดถึงผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมเป็นเรื่องใหญ่ด้วย ปิโตรเลียมประมาณครึ่งหนึ่งส่งออกเป็นน้ำมันดิบ อีกครึ่งหนึ่งแปรรูปเป็นน้ำมันสำเร็จรูปเพื่อใช้ภายในประเทศ น้ำมันสำเร็จรูปที่เหลือใช้จะส่งออกไปยุโรปและประเทศที่เป็นพันธมิตรกับรัสเซีย

การพัฒนาเศรษฐกิจของรัสเซียโดยการใช้ธุรกิจพลังงานยังมีความสำคัญกับรายได้ของประเทศ แต่ต้องมีการลดความเสี่ยงของการพึ่งพาพลังงานอย่างเดียว ปี 2014 ราคาน้ำมันในตลาดโลกลดลง ทำให้งบประมาณรายได้ของรัสเซียลดลงด้วย ประชาชนเดือดร้อน

ฉะนั้นในอนาคตรัสเซียจะต้องลดการพึ่งพารายได้จากพลังงาน จากเดิมพึ่งพา 60-70% ของรายได้ทั้งหมดให้เหลือไม่เกิน 50%

การจัดการโครงสร้างการจัดการพลังงานใหม่ เพื่อยกระดับคุณภาพ การเข้าถึงทรัพยากรของคนในชาติ การสร้างประโยชน์สูงสุดให้ประเทศ

การพัฒนาเทคโนโลยีมีความสำคัญมาก เพื่อให้ได้ต้นทุนที่ต่ำที่สุด ลดการพึ่งพาจากต่างชาติ และเป็นจุดดึงดูดการลงทุนด้านพลังงานด้วย ถึงแม้จะมีมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจรัสเซีย แต่ไม่ใช่อุปสรรค เพราะรัสเซียรู้ตัวดีว่ากำลังทำอะไรอยู่ ไม่มีใครหยุดเราได้นอกจากเราหยุดตัวเอง

เรื่องโรงกลั่น 75% ของโรงกลั่นใช้เทคโนโลยีชั้นสูงเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ แต่ละปีจะมีการปรับปรุงโรงกลั่นเพื่อให้มีกำลังการผลิตสอดคล้องกับความต้องการ อย่างไรก็ตาม รัสเซียต้องการขยายการขุดเจาะสำรวจไปทางตะวันออกของแคว้นไซบีเรีย แล้วจะส่งออกน้ำมันและก๊าซทางท่อน้ำมันไปทางประเทศแถบเอเชีย-แปซิฟิก จากเดิมกระจุกตัวอยู่ทางตะวันตก

นอกจากนี้ยังร่วมมือกับประเทศต่าง ๆ เพื่อพัฒนาการสำรวจขุดเจาะพัฒนาแหล่งในทะเล (offshore) อาทิ แหล่ง Sakhalin แหล่ง Yamal แหล่งนี้

เปรียบเสมือนเป็นแหล่งทองคำของรัสเซีย เป็นต้น และร่วมมือกับสหรัฐพัฒนาการผลิตน้ำมันจาก shell oil โดยสหรัฐออกเงินทุนและใช้เทคโนโลยีเป็นของรัสเซียหรือแลกเปลี่ยนเทคโนโลยีกับซาอุดีอาระเบีย ก๊าซธรรมชาติได้ส่งก๊าซให้กับยุโรป ทางท่อทางเหนือ หรือส่งผ่านตุรกี และเดือน ธ.ค.ปีหน้า แหล่ง gas ที่ไซบีเรียจะเริ่มทำงานแล้ว

อยากทราบสัดส่วนการใช้พลังงานในการผลิตกระแสไฟฟ้าของรัสเซีย ส่วนใหญ่มาจากนิวเคลียร์ พลังน้ำ และพยายามลดการใช้ถ่านหิน รัสเซียมีความมั่นใจในการผลิตไฟฟ้าจากนิวเคลียร์สูงมาก และมั่นใจในความปลอดภัย เหตุการณ์ที่เชอร์โนบิล (ปัจจุบันอยู่ในยูเครน) เกิดขึ้นเพียงครั้งแรกและครั้งเดียว

การต่อต้านทางสังคมไม่เคยเกิดขึ้น แต่ไม่ได้หมายความว่า ไม่จัดการแต่ต้องมีความโปร่งใส และมั่นใจในระบบการจัดการ รัฐบาลสนับสนุนให้เกิดการขุดเจาะโดยใช้เทคโนโลยีของตัวเอง มีการสนับสนุนให้เกิดการพัฒนาเทคโนโลยี เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและต้นทุนยังเป็นสิ่งสำคัญในการแข่งขันอยู่ การใช้ AI, big data, digital economy ล้วนอยู่ในนโยบายทั้งสิ้น มีความพยายามร่วมมือกับนานาประเทศเพื่อให้เกิดความร่วมมือเรื่องการจัดการตลาดก๊าซ พยายามคุยกันระหว่างผู้ผลิตและผู้บริโภคเพื่อให้คาดการณ์มีความแม่นยำมากขึ้น

ขอทราบระบบการแบ่งประโยชน์ของภาครัฐกับบริษัทเอกชน ระบบการแบ่งผลประโยชน์ของรัฐมีการผสมผสานทั้ง production sharing contact และการจัดเก็บค่าภาคหลวง แต่ที่สำคัญรัฐบาลต้องการจัดการให้เกิดความสมดุลระหว่างรายได้ และการลงทุนจะต้องไม่ให้เกิดการผูกขาดด้านพลังงาน บริษัทน้ำมันและก๊าซแห่งชาติมีความเป็น international company ทั้งนี้เพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างก้าวกระโดด ไม่มีอุปสรรคในการดำเนินธุรกิจ แต่ต้องตรวจสอบได้

การดำเนินนโยบายด้านพลังงานต้องสะท้อนความต้องการทางสังคม และต้องต่อเนื่อง ในรัสเซียมีการกำหนดนโยบาย 2030 เพื่อพัฒนาอุตสาหกรรมระยะยาว พร้อมทั้งสนับสนุนพลังงานสะอาด