ดีไลฟ์

เส้นทาง Pornhub เว็บไซต์หนังวาบหวิวระดับโลก ความสำเร็จท่ามกลางข้อครหา

Photo by Jack TAYLOR / AFP
ศิรินภา นรินทร์ : เรื่อง

จากกรณีที่ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอีเอส) มีคำสั่งให้ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตและสัญญาณโทรศัพท์มือถือทุกค่ายระงับการเข้าถึงเว็บไซต์จำนวน 191 URLs ที่มีเนื้อหาลามกอนาจารตาม พ.ร.บ.ความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 หนึ่งในเว็บไซต์ที่ถูกปิดกั้น ซึ่งสร้างกระแสสั่นสะเทือนสังคมที่สุดก็คือ เว็บไซต์วาบหวิวชื่อ Pornhub

เมื่อประกาศดังกล่าวถูกเผยแพร่ออกมาในวันที่ 2 พฤศจิกายนที่ผ่านมา มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์หลายด้านทั้งที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย เกิดกระแส #Savepornhub #หยุดจ้วบจ้าบพรฮับ ทั่วโลกออนไลน์ ฝั่งผู้ไม่เห็นด้วย ซึ่งนำโดยกลุ่มภาคีนิรนาม กลุ่มอิสระ และประชาชนจำนวนหนึ่ง ได้นัดรวมตัวหน้ากระทรวงดีอีเอสอย่างเร่งด่วนในวันถัดมา ในการชุมนุมครั้งนี้มีการชูป้าย “อย่าทำร้ายคนเหงาด้วยการทำให้เข้าไม่ถึง Pornhub” “Free Pornhub”

ปรากฏการณ์นี้สะท้อนให้เห็นอย่างน้อย 2 อย่าง หนึ่ง คือประชาชนไม่ยอมรับการที่รัฐบาลใช้อำนาจปิดกั้นเสรีภาพของประชาชน สอง คือสะท้อนว่า Pornhub มีความสำคัญแค่ไหนต่อคนในสังคมไทย เมื่อปี 2019 เว็บไซต์ Pornhub ได้เปิดเผยรายงานประจำปีเกี่ยวกับสถิติการใช้งานเว็บไซต์ ซึ่งไทยเป็นประเทศที่เข้าใช้เวลาในการเข้าชมเว็บไซต์ Pornhub ต่อ 1 ครั้ง มากเป็นอันดับที่ 17 ของโลก โดยมีระยะเวลาใช้งานเฉลี่ยอยู่ที่ 11 นาที 21 วินาทีต่อการเข้าใช้งานเว็บไซต์ 1 ครั้ง

การที่มีผู้ใช้งานจำนวนมากทั่วโลกสามารถสร้างเม็ดเงินมหาศาลให้แก่ Pornhub และปฏิเสธไม่ได้ว่านี่คือหนึ่งในธุรกิจที่น่าสนใจระดับโลก “ดีไลฟ์-ประชาชาติธุรกิจ” จึงอยากจะชวนทำความรู้จักและศึกษาเส้นทางความสำเร็จของ Pornhub ธุรกิจที่เติบโตสวยงามและในแง่หนึ่งก็เป็นเพื่อนคลายเหงาของใครหลาย ๆ คน

จากการเริ่มต้นที่แสนธรรมดา

ภาพยนตร์สำหรับผู้ใหญ่ในยุคเริ่มแรกจะเป็นรูปแบบวิดีโอที่สามารถดูได้ที่บ้าน เมื่อโลกเข้าสู่ยุคของดิจิทัลการรับชมแบบดั้งเดิมจึงเปลี่ยนไป และนั่นเป็นจุดเริ่มต้นของ Pornhub ที่ แม็ทธิว คีเซอร์ (Matthew Keezer) นักพัฒนาเว็บไซต์ชาวแคนาดาได้พัฒนาขึ้นและเปิดตัวเมื่อปี 2007 ภายใต้บริษัทที่ชื่อว่า อินเตอร์ฮับ (Interhub)

หลังจากที่เว็บไซต์เปิดตัวอย่างเป็นทางการได้ไม่ถึงปีก็มียอดเข้าชมมากกว่า 1 ล้านครั้งต่อวัน จึงเป็นเว็บไซต์ที่ได้รับความสนใจจาก ฟาเบียน ธิลแมนน์ (Fabian Thylmann) นักลงทุนจากเยอรมนีที่ชื่นชอบการลงทุนในเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาสำหรับผู้ใหญ่ ในปี 2010 เขาจึงซื้อ Pornhub เข้าไปอยู่ภายใต้บริษัทของเขาที่ชื่อ ไมนด์กีก (MindGeek) และบริหารมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งไมนด์กีกยังมีเว็บไซต์ที่ให้บริการในกลุ่มที่เป็นเนื้อหาแบบเดียวกันหลายเว็บไซต์ เช่น YouPorn, Redtube, Thumbzilla, PornMD และ Tube8

Pornhub เป็นเว็บไซต์ที่รวบรวมคอนเทนต์เกี่ยวกับผู้ใหญ่ไว้จำนวนมากในรูปแบบ user generated content (UGC) ซึ่งผู้ใช้งานสามารถที่จะเข้ามาดูวิดีโอได้อย่างอิสระ และสร้างคอนเทนต์ของตัวเองอัพโหลดบนแพลตฟอร์ม Pornhub ได้

สู่การเติบโตและเม็ดเงินอันงดงาม

ในปีแรกของ Pornhub ราคาของโดเมนเว็บไซต์นี้อยู่ที่ 2,750 ดอลลาร์สหรัฐ หรือ 85,000 บาท มีจำนวนผู้เข้าชมวิดีโอประมาณ 75 ล้านครั้งต่อวัน เฉลี่ยการรับชมวิดีโออยู่ที่ 9.2 พันล้านครั้งต่อปี และมีผู้ใช้ที่ลงทะเบียนประมาณ 10 ล้านคน ก่อนที่ไมนด์กีกจะซื้อไปในปี 2010 ซึ่งราคาในการซื้อขายไม่เป็นที่เปิดเผย

การเติบโตของ Pornhub ถือว่าเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในทุกปี จากการประเมินโดยเว็บไซต์ Worthofweb ปัจจุบันเว็บไซต์ Pornhub มีราคาอยู่ที่ 2,920 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 90,000 ล้านบาท

Pornhub เปิดเผยข้อมูลอัพเดตในปัจจุบันว่า Pornhub เป็นหนึ่งในเว็บไซต์สำหรับผู้ใหญ่ที่ได้รับความนิยมที่สุด มีการชมวิดีโอในเว็บไซต์ Pornhub มากกว่า 1 แสนล้านครั้งต่อปี มีผู้เข้าชมเว็บไซต์มากกว่า 100 ล้านครั้งต่อวัน และ 36,000 ล้านครั้งต่อปี มีผู้ใช้งานที่ลงทะเบียนกว่า 20 ล้านคน เป็นผู้ชาย 74% ผู้หญิง 26% อายุเฉลี่ยอยู่ที่ 35.3 ปี ซึ่งผู้ใช้บริการส่วนใหญ่ 60% มีอายุต่ำกว่า 35 ปี ส่วนอุปกรณ์ที่ใช้ในการเข้าชมกว่า 76% เป็นการเข้าชมผ่านทางโทรศัพท์มือถือและแท็บเลต

จากจำนวนผู้ใช้งานเว็บไซต์ที่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ส่งผลให้ในปี 2018 บริษัทมีรายได้สูงถึง 185,000 ล้านบาท หรือประมาณ 6,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ส่วนรายได้ในปี 2019 และ 2020 ยังไม่มีการเปิดตัวเลขออกมา

ที่มารายได้กับการแข่งขันที่ไม่ง่ายในโลกหนังโป๊

รายได้ส่วนใหญ่ของ Pornhub มาจากการขายโฆษณา ยิ่งผู้ใช้งานนิยมดูฟรีก็ยิ่งทำให้บริษัทได้รายได้จากส่วนนี้มากขึ้น ในแง่ของผู้ใช้งานที่เฉลี่ยแล้วใช้เวลาในการดูเพียง 10-15 นาที ดังนั้น การสมัครสมาชิกแบบพรีเมี่ยมจึงอาจจะยังไม่ตอบโจทย์ หรือเรียกว่าดูไม่คุ้มสำหรับเงินที่จ่ายไป และรายได้หลักอีกทางคือการขายหนังของ Brazzers ซึ่งเป็นโปรดักชั่นเฮาส์ที่ถ่ายทำหนังและลงฉายใน Pornhub

ผู้ใช้บริการสามารถดูวิดีโอใน Pornhub ได้ทั้งแบบฟรีและแบบสมัครสมาชิกพรีเมี่ยม สำหรับการสมัครสมาชิกพรีเมี่ยมจะแบ่งออกเป็นสมาชิกแบบรายเดือน อัตราค่าบริการอยู่ที่ 9.99 ดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 310 บาท และรายปีอัตราค่าบริการจะอยู่ที่ 95.88 ดอลลาร์สหรัฐ ประมาณ 2,976 บาท ซึ่งจะมีสิทธิพิเศษที่สามารถดูวิดีโอแบบฉบับเต็มและมีความละเอียดของภาพสูง การดูแบบไม่มีโฆษณาคั่น

รวมทั้งรองรับเทคโนโลยี virtual reality (VR) ที่จะช่วยให้ผู้รับชมได้รับประสบการณ์เสมือนจริง การรักษาความปลอดภัยของผู้ใช้โดยการไม่เรียกเก็บเงินผ่านบัตรเครดิตโดยตรง แต่จะเป็นการเก็บผ่าน Probiller แทน นอกจากนี้ ยังสามารถรับชมคอนเทนต์ในเครืออย่าง YouPorn, Redtube ได้ด้วย

เมื่อต้นเดือนกันยายน 2020 คอรีย์ ไพรซ์ (Corey Price) รองประธาน Pornhub ได้ประกาศเพิ่มช่องทางในการชำระเงินเป็นสกุลเงินดิจิทัล เช่น บิตคอยน์ (Bitcoin) ไลต์คอยน์ (Litecoin) และสกุลเงินดิจิทัลอื่น ๆ เป็นอีกหนึ่งตัวเลือกสำหรับผู้ที่ไม่ต้องการใช้บัตรเครดิตในการชำระเงิน

แม้จะเป็นเว็บไซต์หนังสำหรับผู้ใหญ่ที่มีผู้ใช้งานมากที่สุดในโลก แต่ Pornhub ก็ยังคงทำการตลาดอย่างดุเดือดเพื่อแข่งขันกับคู่แข่งที่เกิดขึ้นมาใหม่ ๆ นอกจาก Pornhub จะผลิตคอนเทนต์เอง ยังได้มีการเพิ่มฟีเจอร์ “สร้างรายได้” โดยให้ผู้ใช้สามารถที่จะมาเป็นผู้สร้างสรรค์เนื้อหาเองได้ หรือที่เรียกว่า Pornhubber

และอัพโหลดลงบนเว็บไซต์ ซึ่งจะได้รับส่วนแบ่งรายได้จากโฆษณาของ Pornhub อีกที เป็นการดึงดูดผู้ใช้หน้าใหม่ เพิ่มคอนเทนต์ที่หลากหลายให้กับเว็บไซต์ รวมทั้งมีการนำเทคโนโลยี AI เข้ามาใช้เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใช้งานของผู้บริโภค และนำเสนอคอนเทนต์ให้ตรงกับความสนใจ

ในช่วงต้นปีที่มีการระบาดของโรคโควิด-19 ทาง Pornhub ก็ได้ประกาศแจกสมาชิกแบบพรีเมี่ยมให้ดูฟรีกันทั่วโลกจนถึงวันที่ 23 เมษายน เพื่อเป็นการสนับสนุนให้ทุกคนอยู่บ้าน ซึ่งแคมเปญในลักษณะนี้ถือเป็นการโปรโมตเว็บไซต์ได้เป็นอย่างดี หรือก่อนหน้านี้อย่างในปี 2012 ได้มีแคมเปญที่ชื่อว่า Save the Boobs เกี่ยวกับการป้องกันโรคมะเร็งเต้านม

โดยผู้ใช้ต้องเข้ามาดูวิดีโอในหมวดที่กำหนด ซึ่งทุก ๆ 30 วิวทาง Pornhub จะบริจาคเงินให้กับมูลนิธิ 1 เพนนี (0.01 ดอลลาร์สหรัฐ) พอแคมเปญนี้ประกาศออกไปทำให้มีผู้เข้าชมวิดีโอเป็นจำนวนมาก จนสามารถรวบรวมเงินได้ 75,000 ดอลลาร์สหรัฐ และมีแคมเปญในลักษณะดังกล่าวอีกมากมาย

เผชิญด้านมืด-คำครหาทางศีลธรรมและกฎหมาย

แม้จะมีคุณูปการที่มอบความสุขและเป็นเพื่อนคลายเหงาให้คนมากมายทั่วโลก แต่ Pornhub ก็มีด้านมืดที่สังคมยังคงกังวลอยู่หลายด้าน หนึ่งในนั้นคือความกังวลว่าการชมวิดีโอโป๊จะมีส่วนทำให้ผู้ชมไปก่ออาชญากรรม อย่างการข่มขืน การล่วงละเมิดทางเพศผู้อื่น แต่ก็มีฝั่งผู้ชมวิดีโอประเภทนี้แย้งว่า คนที่ดูไม่ได้ก่อเหตุ ส่วนคนที่ก่อเหตุก็อาจจะไม่ได้ดู ไม่ควรสรุปว่าคนที่ดูจะไปก่อเหตุข่มขืน

เรื่องการก่อเหตุข่มขืน ซึ่งเชื่อมโยงกับการดูวิดีโอโป๊หรือไม่ ยังไม่ควรสรุป แต่อีกเรื่องที่เป็นปัญหาอย่างชัดเจน คือ วิดีโอที่ลงใน Pornhub ไม่ต้องมีการตรวจสอบ ไม่ต้องผ่านการอนุญาตโดยบุคคลในวิดีโอ และไม่มีการควบคุมกระบวนการได้มาของวิดีโอที่ถูกต้องโปร่งใส

จึงมีปัญหาว่ามีการเผยแพร่วิดีโอที่แอบถ่าย วิดีโอที่ถ่ายทำโดยการบังคับขู่เข็ญ การค้ามนุษย์ เป็นการละเมิดสิทธิความเป็นมนุษย์และความเป็นส่วนตัวของผู้อื่น สร้างความเสื่อมเสีย สร้างบาดแผลทางจิตใจให้กับเหยื่อที่ต้องปรากฏตัวในวิดีโอผ่านสายตาผู้คนทั่วโลก

เมื่อเดือนกันยายนที่ผ่านมา ไลลา มิกเคิลเวท (Laila Mickelwait) จากองค์กร Exodus Cry ได้จัดทำแคมเปญ Traffickinghub เป็นการร่วมลงชื่อให้ปิดเว็บไซต์ Pornhub เนื่องจากหลายวิดีโอเข้าข่ายการค้ามนุษย์และการข่มขืนเด็ก ซึ่งเป็นคดีความให้เห็นหลายคดี โดยแคมเปญนี้มีผู้ร่วมลงชื่อกว่า 2 ล้านคน พร้อมทั้งเรียกร้องให้ผู้บริหารออกมาแสดงความรับผิดชอบต่อเหตุการณ์ดังกล่าว

ในช่วงต้นปีที่ผ่านมา สำนักข่าว BBC ได้เผยแพร่เรื่องราวของโรส คาเลมบา (Rose Kalemba) จากรัฐโอไฮโอ สหรัฐอเมริกา ที่ถูกข่มขืนและมีการนำวิดีโอของเธออัพโหลดขึ้นเว็บไซต์ จนมีผู้เข้าชมหลายแสนคน สร้างความอับอายและทำให้เธอถูกกลั่นแกล้งจากเพื่อนร่วมชั้น ก่อนที่เธอจะปลอมตัวเป็นทนายเพื่อขู่ทาง Pornhub ให้ลบวิดีโอนั้น หลังเหตุการณ์ดังกล่าวส่งผลให้เธอต้องเข้ารับการบำบัดกับนักจิตวิทยา

กรณีของโรส คาเลมบา แม้ว่าวิดีโอจะถูกลบออกจากเว็บไซต์ไปแล้ว แต่ไม่สามารถรู้ได้เลยว่าจะมีผู้ใช้งานคนอื่นดาวน์โหลดวิดีโอเก็บไว้ และนำมาอัพโหลดในภายหลัง ซึ่งผู้เสียหายไม่สามารถเอาผิดกับ Porbhub ได้เลย เนื่องจากทางเว็บไซต์ได้รับการคุ้มครองจากกฎหมาย Digital Millennium Copyright Act (DMCA) ว่าด้วยเรื่องของการไม่ต้องรับผิดชอบต่อการละเมิดสิทธิ หากผู้ให้บริการจัดการเนื้อหาดังกล่าวตามสมควรแล้ว

ก่อนจะมีการระงับการเข้าถึง Pornhub ในประเทศไทย มีอีกหลายประเทศที่ได้ดำเนินการไปก่อนหน้านี้แล้ว เช่น ประเทศจีน มีกฎหมายขึ้นมารองรับตั้งแต่ปี 2010 ทุกอย่างที่เป็นสื่อลามกจะต้องถูกแบนในจีน ซึ่งมีมากกว่าหมื่นเว็บไซต์ รวมทั้งกฎหมายในอินเดีย เริ่มประกาศใช้ในปี 2015 ระบุว่า หากมีการฝ่าฝืนเผยแพร่สื่อลามกจะมีโทษจำคุกสูงสุดถึง 20 ปี

นอกจากจะผิดกฎหมายในการเผยแพร่สื่อลามกอนาจารแล้ว ในบางประเทศเว็บไซต์ Pornhub อาจทำให้คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลติดมัลแวร์ (malware) รวมทั้งการเข้าถึงเว็บไซต์ที่ไม่มีการตรวจสอบอายุของผู้ใช้งาน อาจเป็นภัยต่อเด็กและเยาวชนที่สามารถเข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้ง่าย อย่างประเทศเยอรมนี ฟิลิปปินส์ รัสเซีย อิสราเอล เป็นต้น

ระยะเวลากว่า 13 ปี จากจุดเริ่มต้นเล็ก ๆ กลายเป็นที่รู้จักและสร้างเม็ดเงินมหาศาลให้กับอุตสาหกรรมสื่อ การเติบโตแบบต่อเนื่องท่ามกลางข้อครหาเกี่ยวกับกฎหมายและศีลธรรมในการดำเนินธุรกิจของ Pornhub เป็นกรณีหนึ่งในโลกธุรกิจคอนเทนต์และแพลตฟอร์มที่น่าสนใจว่าจะเป็นอย่างไรต่อไป