ในประเทศ

รู้จัก “บ้านพายัพ” บ้านขุนนางต้นตระกูลจารุเสถียร

เปิดประมูลบ้านพายัพ

วันที่ 10 ตุลาคม 2563 ผู้สื่อข่าวรายงานกรณี กรมธนารักษ์ จะเปิดประมูลสิทธิการเช่าอาคารพัสดุ จำนวน 3 หลัง จำนวน 3 หลัง ประกอบด้วย บ้านพัก ค.ส.ล. 2 ชั้น หรือ บ้านพายัพ, บ้านพัก ค.ส.ล. 1 ชั้น, และศาลา เพื่อให้เอกชนเช่าเชิงพาณิชย์และอนุรักษ์ เพื่อปรับปรุงพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวในชุมชน เพื่อสร้างรายได้

โดยที่ราชพัสดุดังกล่าว ปลูกสร้างบนที่ดินราชพัสดุแปลงหมายเลขทะเบียนที่ กท 2966 แขวงวัดสามพระยา เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร รวมเนื้อที่ประมาณ 246 ตารางวา โดยอาคารราชพัสดุมีพื้นที่ใช้สอยประมาณ 465.44 ตารางเมตร พร้อมที่ดินนอกที่ตั้งตัวอาคาร เนื้อที่ประมาณ 164.10 ตารางวา

เดิมบ้านหลังนี้เป็นบ้านของอำมาตย์เอก พระยาพายัพพิริยกิจ (เป้า จารุเสถียร) ผู้ดำรงตำแหน่งรักษาบ้านเมืองและผู้ว่าราชการจังหวัดพระประแดง ตั้งแค่ครั้งยังเป็นจังหวัด ซึ่งคนจำนวนมาก ต่างเรียกบ้านนี้ติดกันปากว่า บ้านจอมพลประภาส (จารุเสถียร) และต่อมาถูกยึดทรัพย์เป็นของแผ่นดิน

เว็บไซต์มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ์ ให้ข้อมูลไว้ว่า บริเวณถนนวัดสามพระยาในปัจจุบัน เคยเป็นคลองขนาดพอๆ กับคลองหน้าวัดบางลำพูเดิม ทอดลงแม่น้ำเจ้าพระยาผ่านบ้านเจ้าพระยารามราฆพที่บริเวณท่าเกษม ซึ่งปัจจุบันเป็นพื้นที่ของธนาคารแห่งประเทศไทย ส่วนบริเวณริมคลองเป็นบ้านของพระยาพายัพพิริยกิจ (เป้า จารุเสถียร) บิดาของจอมพลประภาส จารุเสถียร ปัจจุบันบ้านหลังนี้ยังคงอยู่ ซึ่งคลองวัดสามพระยาถูกถมกลายเป็นถนน คือ สามเสน 5 ภายหลังสามเสน 1 นานหลายปี

สำหรับประวัติของ อำมาตย์เอก พระยาพายัพพิริยกิจ ข้อมูลจากวิกิพีเดีย ระบุว่า เกิดเมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม 2424 เป็นขุนนางชาวไทย ต้นตระกูลจารุเสถียร โดยได้ขอพระราชทานจาก พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะมียศและบรรดาศักดิ์เป็น อำมาตย์โท พระบุรีสราธิการ ผู้ว่าราชการเมืองสระบุรี

นอกจากนี้ อำมาตย์เอก พระยาพายัพพิริยกิจ ยังเป็นอดีตผู้ตรวจการ มณฑลนครราชสีมา อดีตผู้ว่าราชกา เมืองสระบุรี อดีตปลัดมณฑลกรุงเก่า อดีตปลัดมณฑลภูเก็ต อดีตปลัดมณฑลพายัพ อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดพระประแดง

ทั้งยังเป็นบิดาของ พลเอกจำเป็น จารุเสถียร อดีตสมุหราชองครักษ์ อดีตนายกสมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์

รวมถึงเป็นบิดาของ จอมพลประภาส จารุเสถียร อดีตรองนายกรัฐมนตรี อดีตผู้บัญชาการทหารบก อดีตรองผู้บัญชาการทหารสูงสุด อดีตรักษาการอธิบดีกรมตำรวจ และอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย

อำมาตย์เอก พระยาพายัพพิริยกิจ มีนามเดิมว่า เป้า จารุเสถียร เป็นบุตรชายของ ขุนศรีพลภักดิ์ จบการศึกษาจากโรงเรียนมหาดเล็กหลวง และได้เดินทางไปฝึกราชการที่มณฑลกรุงเก่า ก่อนจะเดินทางกลับมายังกรุงเทพมหานครและได้เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2445 

ด้านชีวิตครอบครัวมีภรรยาทั้งสิ้น 2 ท่านคือ คุณหญิงแช่ม จารุเสถียร และ เจ้าบัวตอง โดยมีบุตรธิดาที่เกิดจาก คุณหญิงแช่ม 4 คนและที่เกิดจาก เจ้าบัวตอง 6 คน

พระยาพายัพพิริยกิจถึงแก่กรรมเนื่องจากถูกคนร้ายลอบยิงเมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2470