ในประเทศ

ดร.อนันต์ เผยงานวิจัย แจงเสี่ยงเป็นโรคเบาหวาน หลังจากติดโควิด

ดร อนันต์

“ดร.อนันต์” เปิดผลงานวิจัย พบผู้ติดเชื้อโควิด-19 หายแล้ว เสี่ยงเป็นโรคเบาหวานภายใน 1 ปี แม้ร่างกายแข็งแรง เผย 1 ล้านคนติดเชื้อ เสี่ยงเบาหวาน 2 หมื่นคน

วันที่ 24 มีนาคม 2565 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา นักไวรัสวิทยา ไบโอเทค สวทช. โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana เปิดเผยงานวิจัยที่พบว่า ผู้ที่เคยติดเชื้อโควิด-19 จะเสี่ยงเป็นโรคเบาหวาน ภายใน 1 ปี แม้ว่าจะมีสุขภาพแข็งแรงก็ตาม

ดร.อนันต์ระบุว่า ผลงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่เพิ่งได้ตีพิมพ์ในวารสาร The Lancet Diabetes and Endocrinology ทำการเก็บข้อมูลจากประชากรกว่า 8.5 ล้านคน โดยในจำนวนประชากรเหล่านั้น มีผู้เคยป่วยด้วยโควิด-19 ถึง 181,000 คน

ทีมวิจัยพบว่า กลุ่มผู้ที่เคยป่วยโควิด-19 มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคเบาหวานภายใน 1 ปี หลังจากป่วยเป็นโควิด โดยความเสี่ยงดังกล่าวไม่จำกัดอยู่ในผู้ป่วยที่มีอาการหนักเท่านั้น นอกจากนั้นความเสี่ยงที่สูงขึ้นไม่ได้ขึ้นอยู่กับปัจจัยอื่น ๆ ที่เอื้อให้ผู้ป่วยรายนั้นเป็นเบาหวาน เช่น น้ำหนักตัวที่มาก ความดันโลหิตสูง คนที่สุขภาพแข็งแรงก่อนติดโควิดมีความเสี่ยงไม่น้อยไปกว่ากัน

2 ใน 100 คนติดโควิด เสี่ยงเป็นเบาหวาน

ตัวเลขที่รายงานมาในการศึกษานี้บอกว่า ในทุก 100 คนที่ติดโควิดจะมีถึง 2 คน ที่จะมีอาการของโรคเบาหวานภายใน 1 ปี ซึ่งเป็นตัวอย่างของ Long COVID ที่อยู่นอกระบบทางเดินหายใจ หรือระบบประสาท แบบที่ทราบกันมา

ถ้าตัวเลขที่การศึกษานี้เป็นจริง ประชากรที่จะเป็นเบาหวานจะมีมากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญเลยทีเดียว เบาหวานเมื่อเป็นแล้วอยู่กับคนนั้นไปตลอดชีวิต เป็นภาระทางสาธารณสุขที่สำคัญ คิดง่าย ๆ ว่า คนติดโควิด 1 ล้านคน จะมีผู้ป่วยเบาหวานรายใหม่เกิดขึ้นอีก 2 หมื่นคน

ADVERTISMENT

โควิดติดแล้วอาการไม่หนักรักษาหายได้ แต่ความเสี่ยงอะไรแบบนี้เรายังมีข้อมูลน้อยมาก ยังไงก็ไม่ควรเสี่ยงไปติดเชื้อไม่ว่าจะด้วยสาเหตุใด ๆ

ADVERTISMENT

โควิด สร้างฮอร์โมนกระตุ้นสร้างน้ำตาลในเลือด

ล่าสุด ดร.อนันต์ ได้โพสต์เฟซบุ๊กระบุถึงการเสี่ยงเป็นเบาหวานหลังจากติดเชื้อโควิด-19 อีกครั้ง ว่า ต่อเนื่องจากผลการศึกษาว่าคนเคยเป็นโควิดแล้วมีความเสี่ยงของเบาหวานสูงถึง 40% เลยทำให้สนใจค้นต่อว่าไวรัสโรคโควิด-19 ไปทำอะไรกับร่างกายเราหลังได้รับเชื้อ

จำได้ว่า เคยอ่านงานวิจัยชิ้นหนึ่งแสดงให้เห็นว่า เซลล์ที่ชื่อว่า Beta cell ในตับอ่อนที่ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนอินซูลิน สำหรับควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในสภาวะปกติ สามารถถูกไวรัส SARS-CoV-2 เข้าไปติดเชื้อและถูกทำลายได้

การสูญเสียเซลล์ที่เป็นแหล่งสร้างอินซูลินไป จึงเป็นเหตุผลตรงไปตรงมาที่อธิบายได้ว่าทำไมคนที่เป็นโควิดมาแล้วจึงมีโอกาสเป็นเบาหวานได้ ไวรัสเข้าไปถึงตับอ่อนได้อย่างไรอันนี้ยังเป็นปริศนา เพราะถ้าป้องกันได้ภาวะ Long COVID นี้คงจะสามารถป้องกันได้ไม่มากก็น้อย

ค้นไปเพิ่มเติมพบอีกการศึกษาหนึ่งเกี่ยวกับ ลักษณะของ Beta cell ที่ถูกไวรัส SARS-CoV-2 เข้าไปติดแล้ว อาจจะไม่ทำให้เซลล์นั้นตาย หรือสูญเสียไปอย่างเดียว เซลล์ที่ยังมีชีวิตรอดอยู่อาจเกิดปรากฏการณ์ที่เรียกว่า transdifferentiation หรือพูดง่าย ๆ คือ เป็นปรากฏการณ์ที่ไวรัสไปเปลี่ยนคุณสมบัติของเซลล์ให้ทำหน้าที่แตกต่างไป

แทนที่ Beta cell จะทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนอินซูลิน เพื่อลดปริมาณของน้ำตาลในกระแสเลือดลง กลับถูกไวรัสกระตุ้นให้สร้างฮอร์โมนกลูคากอน ที่เพิ่มระดับน้ำตาลในเลือดแทน ซึ่งทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดสูงในผู้ป่วยโควิด และอาจเป็นปัจจัยหนึ่งที่พบได้หลังจากหายโควิดแล้ว เพราะเซลล์ดังกล่าวยังอยู่ในร่างกายผู้ป่วยต่อไป

​