ภาษีลิงก์พ่นพิษ Meta ลุยบล็อกเนื้อหาข่าวในแคนาดา

Meta ลุยบล็อกเนื้อหาจากสื่อ-องค์กรข่าวในแคนาดา ตอบโต้ พ.ร.บ.ข่าวออนไลน์ ของรัฐบาลทรูโด ที่หวังรีดค่าตอบแทนหรือภาษีลิงก์จากแพลตฟอร์มให้สำนักข่าวท้องถิ่น

วันที่ 2 สิงหาคม 2566 สำนักข่าวบลูมเบิร์ก รายงานว่า บริษัท Meta Platforms Inc. เริ่มกระบวนการยุติการให้บริการเนื้อหาข่าวในแคนาดา เนื่องจากกฎหมายข่าวออนไลน์ฉบับใหม่ หรือ Bill C-18 กำหนดให้แพลตฟอร์มดิจิทัลต้องจ่ายเงินให้กับสำนักข่าวท้องถิ่น

โดย Meta ได้เริ่มต้นดำเนินการด้วยการขู่ว่าจะ “บล็อก” หรือปิดกั้นข่าวสารบน Facebook และ Instagram ซึ่งความเคลื่อนไหวดังกล่าวเกิดขึ้นหลังจากรัฐบาลของนายกรัฐมนตรีจัสติน ทรูโด ผ่านกฎหมายข่าวออนไลน์ Bill C-18 ซึ่งคาดว่าจะมีผลบังคับใช้ก่อนสิ้นปีนี้

การบล็อกเนื้อหาข่าวบน Facebook และ Instagram สำหรับผู้ใช้ในแคนาดาจะมีขึ้นในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า โดยจะส่งผลกระทบดังนี้

  1. สำหรับผู้เผยแพร่เนื้อหา และผู้แพร่ภาพข่าวของแคนาดา ลิงก์ข่าวและเนื้อหาที่โพสต์บนแพลตฟอร์มจะไม่สามารถดูได้โดยคนในแคนาดาอีกต่อไป
  2. สำหรับสำนักข่าวต่างประเทศ จะยังคงสามารถโพสต์ลิงก์ข่าวและเนื้อหาได้ แต่ผู้คนในแคนาดาจะไม่สามารถดูเนื้อหานั้นได้
  3. สำหรับผู้ใช้งานแพลตฟอร์มของ Meta ในแคนาดา จะไม่สามารถดูหรือแชร์เนื้อหาข่าวบน Facebook และ Instagram รวมถึงบทความและเนื้อหาภาพและเสียงจากสำนักข่าวได้อีกต่อไป

สำหรับผู้ที่เข้าถึงแพลตฟอร์มจากนอกประเทศแคนาดา จะไม่มีการเปลี่ยนแปลบริการ อย่างไรก็ตามชาวแคนาดาสามารถเข้าถึงข่าวออนไลน์ได้โดยไปที่เว็บไซต์ข่าวโดยตรง ใช้แอปพลิเคชั่นข่าวบนมือถือ และสมัครรับข้อมูลจากองค์กรข่าว หรือผู้เผยแพร่ที่ตนต้องการ

“ในอนาคตเราหวังว่ารัฐบาลแคนาดาจะตระหนักถึงคุณค่าที่เราได้มอบให้กับอุตสาหกรรมข่าว และพิจารณาตอบสนองนโยบายที่สนับสนุนหลักการของอินเทอร์เน็ตที่เสรีและเปิดกว้าง สนับสนุนความหลากหลายและนวัตกรรม และสะท้อนถึงผลประโยชน์ของภูมิทัศน์สื่อทั้งหมดของแคนาดา” Rachel Curran หัวหน้าฝ่ายนโยบายสาธารณะของ Meta แคนาดากล่าว

ADVERTISMENT

ในเดือนกรกฎาคมนี้ รัฐบาลแคนาดา รัฐบาลแห่งควิเบก และธุรกิจรายใหญ่ รวมถึงบริษัทสื่อ Quebecor Inc. กล่าวว่า จะระงับการลงโฆษณาทั้งหมดบนแพลตฟอร์ม เพื่อตอบโต้มาตรการบล็อกข่าวในแคนาดาของ Meta

“เราคาดว่ารัฐบาล และผู้ลงโฆษณาในองค์กรข่าวของแคนาดาจำนวนมาก จะทยอยตอบโตด้วยการไม่ลงโฆษณา ในลักษณะที่ Meta ‘เลิกเป็นเพื่อน’ กับแคนาดาอย่างไร้เหตุผล” พอล ดีแกน ประธานเจ้าหน้าที่บริหารของ News Media Canada กล่าวโต้

ADVERTISMENT

พ.ร.บ.ข่าวออนไลน์ หรือภาษีลิงก์

หตุผลหลักสำคัญอันเป็นที่มาของการออกกฎหมายข่าวออนไลน์ คือ “ความไม่เท่าเทียม” ของอำนาจต่อรองระหว่างผู้ประกอบการข่าวกับแพลตฟอร์ม เนื่องจากผู้บริโภคในปัจจุบันมีการรับสื่อจากแพลตฟอร์มกลางอย่าง Facebook หรือ Google เป็นหลัก ทำให้ส่วนมากอ่านข่าวหรือเนื้อหาต่าง ๆ อยู่บนแพลตฟอร์มเหล่านี้

ขณะที่สื่อดั้งเดิมอย่างสื่อโทรทัศน์หรือสิ่งพิมพ์มียอดผู้ชมน้อยลง จึงจำเป็นต้องพึ่งพาแพลตฟอร์มยักษ์ เพื่อให้ได้อัตราการมองเห็น แต่การพึ่งพาแพลตฟอร์มทำให้ผู้ผลิตข่าวไม่ได้รับผลตอบแทนเท่าที่ควร ขณะที่แพลตฟอร์มกลับได้รายได้จากค่าโฆษณาเพิ่มขึ้น
หลายฝ่ายจึงมีความกังวลว่าจะนำไปสู่แรงจูงใจในการผลิตเนื้อหาต่าง ๆ ที่ลดน้อยลง
รัฐบาลแคนาดาได้ออกกฎหมาย Bill C-18 (พระราชบัญญัติข่าวออนไลน์) ซึ่งกำหนดให้สองบริษัทต้องจ่ายเงินเพียงแค่แสดงลิงก์ไปยังข่าว ซึ่งเป็นสิ่งที่ใคร ๆ ก็ทำกันฟรี ๆ การตัดสินใจอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อนในการตั้งราคาลิงก์ หรือที่เรียกว่า “ภาษีลิงก์” สร้างความไม่แน่นอนให้กับผลิตภัณฑ์ของเรา และทำให้เราต้องรับผิดชอบทางการเงินเพียงเพื่ออำนวยความสะดวกให้ชาวแคนาดาเข้าถึงข่าวสารจากสำนักพิมพ์ในแคนาดา
เช่นเดียวกับที่ออสเตรเลีย ที่เป็นประเทศแรก ๆ ที่มีความพยายามออกกฎหมายเพื่อแก้ไขปัญหานี้ โดย News Media Bargaining Code กำหนดหน้าที่ของผู้ผลิตข่าวในการยื่นเสนอเจรจาค่าตอบแทนการให้บริการ กับผู้ให้บริการแพลตฟอร์ม ซึ่งภายหลังกฎหมายนี้บังคับไปช่วงหนึ่ง แพลตฟอร์มยักษ์ใหญ่ได้แสดงการต่อต้าน โดย Facebook ได้ประกาศปิดกั้นผู้ใช้งานในออสเตรเลีย จนทำให้ชาวออสเตรเลียไม่สามารถรับข่าวสารในแพลตฟอร์มได้ (ประมาณ 3 เดือน)
ส่วน Google เคยประกาศว่าจะนำเครื่องมือการค้นหาออก แต่ภายหลัง Google ได้เปิดตัว News Showcase ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มใหม่ที่จัดทำขึ้นเพื่อให้ผู้ผลิตข่าวสามารถเข้ามาร่วมเป็นพันธมิตรทางธุรกิจในการนำเสนอข่าวลงในแพลตฟอร์ม โดย Google จะจ่ายค่าตอบแทนให้กับผู้ที่เข้าร่วมเป็นพันธมิตรในลักษณะ “ค่าเผยแพร่เนื้อหาข่าว”
ปัจจุบัน Google และ Meta ยินยอมเจรจาร่วมกับผู้ผลิตข่าวทั้งขนาดใหญ่และขนาดเล็ก โดยบรรลุข้อตกลงประมาณ 30 ฉบับ ทั้งในระดับเขตเมืองและระดับภูมิภาค
ทั้งนี้มีการประเมินว่ากฎดังกล่าว ส่งผลให้ Google และ Facebook จ่ายเงินให้กับผู้ผลิตข่าวไปแล้วมากกว่า 200 ล้านดอลลาร์ออสเตรเลีย และยังสร้างงานมากกว่าร้อยตำแหน่งให้กับองค์กรข่าวรายใหญ่ และภายหลังที่กฎหมายมีผลบังคับใช้ 1 ปี ได้มีการทบทวนกฎหมายและพบช่องว่างสำคัญ คือ การขาดความโปร่งใสในข้อตกลง

“บิ๊กเทค” ทั้งสองโต้แย้งว่ากฎหมายดังกล่าว ไม่เป็นธรรมสำหรับตน เพราะเป็นการบังคับให้พวกเขาต้องจ่ายเงินให้กับเนื้อหาที่ไม่มีประโยชน์ทางเศรษฐกิจ แต่รัฐบาลกล่าวว่าร่างกฎหมายดังกล่าวจะนำรายได้ที่จำเป็นมาสู่ภาคสื่อของแคนาดา ซึ่งระหว่างปี 2551-2564 มีสำนักข่าวและสื่อ 450 แห่งปิดให้บริการ