“โอ๊ะป่อย” ต้นแบบตลาดชุมชนสวนผึ้ง ชูอัตลักษณ์-วัฒนธรรม โกยเงินล้าน

วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2562 - 07:30 น.

การท่องเที่ยวแบบนวัตวิถี โดยใช้วิถีดั้งเดิมในการดำเนินชีวิตของชาวบ้านเป็นจุดขาย กำลังถูกพัฒนาไปทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย ด้วยการสนับสนุนจากทั้งภาครัฐและเอกชน ส่งผลให้หลายชุมชนซึ่งมีเอกลักษณ์ อัตลักษณ์เฉพาะตัว ถูกยกระดับให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว สามารถสร้างรายได้กระจายเม็ดเงินไปสู่ชุมชนได้ เช่นเดียวกันกับ “ตลาดโอ๊ะป่อย” ในจังหวัดราชบุรี ที่เพิ่งเปิดตัวไปได้ไม่นาน แต่ได้รับผลตอบรับจากนักท่องเที่ยวเป็นอย่างดี

“ปิรันธ์ ชิณโชติ” นายกสมาคมธุรกิจท่องเที่ยวสวนผึ้ง และรักษาการประธานอุตสาหกรรมท่องเที่ยว จ.ราชบุรี เล่าให้ “ประชาชาติธุรกิจ” ฟังว่า ประมาณ 2-3 ปีที่ผ่านมา ราชบุรีมีการจัดตั้งคณะทำงานขึ้นมา ทั้งภาครัฐและเอกชน ชุมชน ร่วมกันทำโครงการตลาดชุมชน เรียกว่า “ตลาดเช้าริมธารโอ๊ะป่อย” คล้ายคลึงกับตลาดประชารัฐ มีความสอดคล้องกับชุมชน จนเกิดแหล่งท่องเที่ยวใหม่ที่มีคุณภาพ

โดย “โอ๊ะป่อย” แปลว่า พักผ่อน เป็นภาษากะเหรี่ยง อยู่อำเภอสวนผึ้ง ตรงข้ามวัดป่าท่ามะขาม จ.ราชบุรี เปิดเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2561 อัตราคนเข้ามาในพื้นที่สูงมาก มีร้านค้าจากคนในชุมชน 20 กว่าร้านค้า มีการจัดพื้นที่ตลาดตั้งอยู่ติดกับริมลำธาร ตลาดแห่งนี้สร้างรายได้ต่อวันหลายแสนบาท เงินเข้าชุมชน 100% จนถึงปัจจุบันคาดว่าในแต่ละเดือนเงินมีหมุนเวียนนับล้านบาท ซึ่งนักท่องเที่ยวจะรู้สึกว่าได้มาสัมผัสกับชีวิตในชุมชนอย่างแท้จริง

โดยตลาดโอ๊ะป่อยเกิดจากความร่วมมือร่วมใจ ด้วยคำว่า บวร (บ้าน วัด โรงเรียน) และพื้นที่ตรงข้ามวัดท่ามะขามก็มีครบ โดยทางสมาคมธุรกิจท่องเที่ยวสวนผึ้งได้ประชุมร่วมกับหัวหน้าชุมชน พัฒนาชุมชน คนทั้งอำเภอ หลายหมู่บ้านรวมตัวกัน ผู้ประกอบการในพื้นที่ช่วยกัน และคนอยู่ในตลาดแห่งนี้ต้องทำตามกฎ 1.ต้องรับฟังมากกว่าพูด รับฟังไปปฏิบัติและพัฒนาตัวเอง มากกว่าจะพูดบ่ายเบี่ยง 2.ต้องเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ช่วยเหลือร้านอื่น ๆ ด้วย นอกจากการที่ดูแค่ตัวเองอย่างเดียว 3.เน้นการให้บริการมากกว่าการขาย แต่ต้องให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อม เช่น ขยะ ดูหน้าลูกค้า ยิ้มแย้มแจ่มใส เรื่องขายของเป็นเรื่องรอง

“ปิรันธ์” บอกว่า คอนเซ็ปต์ของตลาด คือ การเป็นตลาดเช้า พระจะล่องแพมาตักบาตร ผู้คนจะนั่งเรียงกันบนแคร่ไม้ไผ่ต่อคิวตักบาตรข้างลำธาร เป็นการสร้างวิถีใหม่ให้กับนักท่องเที่ยวโดยการซึมซับของธรรมชาติ ซึ่งต้องเคารพต่อสิ่งแวดล้อม ไม่ทิ้งขยะ ไม่ทำลายธรรมชาติหรือความสงบ เนื่องจากอยู่ในพื้นที่เขตสงฆ์ และไม่ส่งเสียงเฮฮาโวยวาย งดแอลกอฮอล์ บุหรี่ ของมึนเมาทุกชนิด เรียกได้ว่าเป็นการท่องเที่ยวเรียนรู้วิถีของชุมชน และปรับกลุ่มนักท่องเที่ยวที่รายได้ตั้งแต่ระดับกลางจนถึงระดับบน

“สำหรับการขายของในตลาด นักท่องเที่ยวสามารถมองทะลุผ่านและเห็นทุกร้าน ซึ่งจะขายของกินในชุมชน เช่น “ข้าวแดกงา” เป็นอาหารของคนกะเหรี่ยง วิธีทำโดยการนำข้าวเหนียวมาตำกับงาดำ พอตำเสร็จก็กินได้เลย จะเหนียว ๆ คล้ายโมจิ พอตำไว้นาน ๆ จะแข็งกินไม่ได้ ต้องปรับเปลี่ยนมาตำขายหน้าร้านเลย ตำเสร็จปุ๊บ เอาเตามาย่างด้วย อย่าง “ข้าวห่ออั้งหมี่ถ่อง” หรือ “ข้าวห่อกะเหรี่ยง” มีตัวจิ้มเป็นมะพร้าวหวานกินกับข้าวห่อ ซึ่งกลายเป็นขนมยอดฮิตของตลาดนี้ ขายดีจนทำไม่ทัน จากที่เราตั้งใจว่าทำเป็นรายได้เสริมให้กับทุกคนที่มีงานอยู่แล้ว เพราะเปิดแค่เสาร์-อาทิตย์ แต่ตอนนี้เป็นรายได้หลัก บางร้านขายได้ 40,000 บาท/วัน เป็นตลาดที่สร้างปรากฏการณ์ให้คนในชุมชนมาก เพราะผลตอบรับเกินกว่าเป้าหมายที่ทางสมาคมตั้งไว้ และยังสามารถพัฒนาไปยังพื้นที่อื่นได้”

อย่างไรก็ตาม นอกจากการท่องเที่ยวชุมชนแล้ว ราชบุรีมีกิจกรรมหลัก คือ “สปอร์ตทัวริซึ่ม” หรือสปอร์ตอีเวนต์ ประมาณ 60-70% มากกว่าอีเวนต์ประเภทอื่น อาทิ จอมบึงมาราธอน เป็นกิจกรรมที่มาจากชุมชนไปสู่นักท่องเที่ยว สปอร์ตอีเวนต์ที่สวนผึ้งกว่า 10 รายการต่อปี ไม่ว่าจะเป็นเทศกาลมิวสิกเฟสติวัล ยิปซีคาร์นิวัล ซีซั่นออฟเลิฟซอง ไฮแลนด์จากสิงห์ งานอินเตอร์เนชั่นแนล แองเจิล ชาลเลนจ์ งานปั่นจักรยานผู้หญิงที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย งานมูนรัน เป็นต้น ทุกกิจกรรมสามารถดึงนักท่องเที่ยวได้ไม่ต่ำกว่า 3-4 หมื่นคน และเมื่อนับรวมงานอีเวนต์ในจังหวัดราชบุรี ตลอดทั้งปีอยู่ที่ 30-40 งาน

“การท่องเที่ยวราชบุรีมีการขยายตัวค่อนข้างมาก ไม่ว่าจะเป็นตลาดชุมชน กิจกรรมอีเวนต์ งานเขาชะงุ้ม ได้รับผลตอบรับเป็นอย่างดี แต่สิ่งสำคัญคือเราต้องมีความต่อเนื่อง มีการคัดเลือกคุณภาพและภาพลักษณ์ที่ดี เช่น กิจกรรมเชิงสปอร์ตทัวริซึ่ม เพราะจะส่งผลต่อพื้นที่ในอนาคต หน่วยงาน องค์กร สถาบันที่เกี่ยวข้อง ต้องสร้างความร่วมมือกัน ทำให้เกิดความยั่งยืนต่อไป”

ไม่พลาดข่าวสารเศรษฐกิจ เจาะลึกทุกประเด็นทั้งภาครัฐ-เอกชน เพิ่มเราเป็นเพื่อนที่ Line ได้เลย พิมพ์ @prachachat หรือ คลิกลิงก์ https://line.me/R/ti/p/@prachachat