บทความโดย “อภิเชษฐ เอกวัฒนพันธ์” ที่ปรึกษาการเงิน AFPTTM สมาคมนักวางแผนการเงินไทย
วันที่ 12 กันยายน 2566 ในปีที่ผ่านมา คงจะมีนักลงทุนจำนวนไม่น้อยเลยที่ปวดหัวกับผลตอบแทนที่ไม่เป็นไปตามที่คาดหวังสักเท่าไหร่ บางท่าอาจจะต้องถึงขึ้นปรับกลยุทธ์ในการลงทุนเสียใหม่กันเลยทีเดียว ซึ่งก็เป็นจังหวะที่ดีสำหรับการทบทวนความเสี่ยงของตนเองด้วยเช่นกัน
เชื่อว่าทุกท่านคงได้เคยผ่านหูผ่านตากับแบบประเมินความเสี่ยง (Suitability Test) กันมาบ้างแล้ว อย่างน้อย ๆ ก็ต้องเคยได้ทำแบบประเมินชุดนี้เมื่อครั้งเปิดบัญชีธุรกรรมด้านการลงทุน เช่น เปิดบัญชีซื้อขายกองทุนรวม เปิดบัญชีซื้อขายหลักทรัพย์ เป็นต้น
และก็เชื่อเหลือเกินว่า หลายท่านยังไม่เคยกับกลับไปทำแบบประเมินฉบับนี้ใหม่อีกครั้ง ซึ่งในความเป็นจริงแล้วแบบประเมินชุดนี้เป็นตัวช่วยสำคัญให้ผู้ลงทุนหลายท่านสามารถบริหารพอร์ตการลงทุนให้เหมาะสมได้
มาถึงตรงนี้หลายต่อหลายท่านก็คงมีคำถามผุดขึ้นมาในหัวแล้วว่า จะทำยังไงถึงจะใช้แบบประเมินความเสี่ยงชุดนี้ช่วยในการบริหารพอร์ตการลงทุนได้ล่ะ จะตอบคำถามนี้ได้ เราต้องกลับไปทำความเข้าใจก่อนว่า ชุดคำถามในแบบประเมิน มีไว้เพื่อให้ทราบข้อมูลใน 2 แง่มุม นั่นก็คือ
1.ความสามารถในการรับความเสี่ยง (Ability to Take Risk) หมายถึง ความพร้อมที่จะรับความเสี่ยงและผลขาดทุนจากการลงทุน โดยหลัก ๆ พิจารณาจาก ช่วงวัย (ยิ่งอายุน้อย ยิ่งรับความเสี่ยงได้มาก) สถานะทางการเงิน (ยิ่งสถานะทางการเงินดี ยิ่งรับความเสี่ยงได้มาก
โดยดูได้จากความเพียงพอของเงินสดสำรองเผื่อฉุกเฉิน สินทรัพย์เทียบกับภาระหนี้สิน เป็นต้น) รวมถึงระยะเวลาการลงทุน (ยิ่งระยะเวลาการลงทุนยาว ยิ่งสามารถรับความเสี่ยงได้มาก)
2.ความยินดีที่จะรับความเสี่ยง (Willingness to Take Risk) โดยพิจารณาจาก ทัศนคติต่อการลงทุนในสินทรัพย์เสี่ยง ความวิตกกังวลใจและวิธีการรับมือเมื่อพอร์ตการลงทุนติดลบ
เมื่อต้องการเริ่มทบทวนความเสี่ยงปัจจุบัน ท่านสามารถติดต่อขอรับแบบประเมินได้จาก สถาบันการเงินที่ท่านใช้บริการอยู่ หรือจากนักวางแผนการเงิน ที่ปรึกษาการเงิน ผู้วางแผนการลงทุน (IP) หรือผู้แนะนำการลงทุน (IC) ที่ดูแลท่านอยู่
โดยในแบบสอบถามจะประกอบไปด้วยชุดคำถามเพียง 12 ข้อ ซึ่งเป็นคำถามที่ไม่ยุ่งยากและซับซ้อน ใช้เวลาในการตอบแบบประมินไม่นาน เพียงแค่ต้องตอบคำถามในแบบประมินตามความเป็นจริง
และเมื่อทำแบบประเมินเรียบร้อยแล้ว จะสามารถนำผลรวมคะแนนทั้งหมดมาวิเคราะห์ได้ว่า ณ ขณะนี้ ท่านเองมีระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้อยู่ระดับใด ดังรายละเอียดตามตารางด้านล่าง
ช่วงคะแนน |
ระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้ |
ต่ำกว่า 15 คะแนน |
ต่ำ |
ระหว่าง 15 – 21 |
ปานกลาง – ต่ำ |
ระหว่าง 22 – 29 |
ปานกลาง – สูง |
ระหว่าง 30 – 36 |
สูง |
ตั้งแต่ 37 ขึ้นไป |
สูงมาก |
จากนั้นจึงนำข้อมูลเหล่านี้มาใช้เพื่อเป็นแนวทางในการกำหนดสัดส่วนการลงทุนที่เหมาะสมอีกครั้งหนึ่ง แต่ในส่วนที่ว่าหน้าตาของพอร์ตการลงทุนในแต่ละระดับความเสี่ยงหน้าตาเป็นอย่างไรนั้น ใคร่เชิญชวนให้ผู้อ่านทุกท่านได้ลองย้อนกลับไปอ่านบทความ “All Season Portfolio กลยุทธ์การลงทุนให้ได้ผลตอบแทนที่ดีในทุกวิกฤต” และ “Asset Allocation ง่ายนิดเดียว” ซึ่งได้เขียนอธิบายกระบวนการและขั้นตอนการจัดพอร์ตการลงทุนไว้แล้วอีกครั้งหนึ่ง
โดยสรุป แบบประเมินความเสี่ยง (Suitability Test) เป็นเครื่องมือที่จะช่วยให้เราทราบถึงระดับความเสี่ยงที่เราสามารถรับได้ในปัจจุบัน
ดังนั้นเราจึงควรทบทวนความเสี่ยงของตนเองโดยผ่านการทำแบบแบบประเมินความเสี่ยงอย่างน้อย ๆ ปีละ 1 ครั้ง เพื่อให้เราทราบถึงระดับความเสี่ยงที่เรายอมรับได้ในปัจจุบัน และใช้เป็นแนวทางในการกำหนดสัดส่วนการลงทุนที่เหมาะสม ด้วยขั้นตอนเพียงเท่านี้เราก็จะสามารถบริหารพอร์ตลงทุนได้แบบกินอิ่ม นอนหลับสบาย กันแล้วครับ