เปิดรายได้มาตรฐาน อาชีพกราฟิกดีไซน์เนอร์ กรณีดราม่ายูทูบเบอร์ดัง Riety จ้างทำโลโก้เปรียบเทียบราคาค่าจ้างถูก-แพง แลกกับผลงานออกมาอย่างไร จนทัวร์ลงเกิดเป็นปมร้อน
วันที่ 26 พฤศจิกายน 2564 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ตั้งแต่ช่วงดึกของคืนวันที่ 25 พ.ย. ที่ผ่านมา เกิดกระแสดราม่าบนโลกออนไลน์ เมื่อ ปั๋น นางสาวดาริสา การพจน์ นักแสดงนางแบบและยูทูบเบอร์สายศิลปะ ช่อง Riety ที่มีผู้ติดตามกว่า 6 แสนคน ได้เผยแพร่คลิปวีดีโอ “จ้างทำโลโก้ราคา 20 / 2,000 / 20,000 บาท ปรากฏว่า..” ซึ่งเนื้อหาภายในคลิป คือการจ้างกราฟิกดีไซเนอร์ ให้ออกแบบโลโก้ Riety ใหม่ โดยจะมีการกำหนดราคาค่าจ้างที่แตกต่างกันออกไปและดูว่าจะได้ผลงานต่างกันหรือไม่
- “พลังงานไฮโดรเจน” ถูกกว่าน้ำมัน 60% ไทยเริ่มศึกษาแต่ เยอรมัน กำลังจะเลิกใช้
- สถิติหวย ตรวจหวย ผลสลากกินแบ่งรัฐบาล งวด 16 เมษายน ย้อนหลัง 10 ปี
- อย.เปิดชื่ออาหารเสริม พบสารอันตราย ร้ายแรงจนถึงแก่ชีวิต เตรียมดำเนินการตามกฎหมาย
ต่อมาเหล่ากราฟิกดีไซเนอร์ที่ได้รับการว่าจ้าง ได้ออกมาโพสต์ข้อความผ่านทางเฟซบุ๊กถึงขั้นตอนกระบวนการว่าจ้าง ระบุว่า
คืองี้ครับ เราคือหนึ่งในคนที่ Riety ว่าจ้างให้ “ออกแบบ Logo” ให้ใหม่ เราคุยบรีฟกับทางตัวแทนในเบื้องต้น บรีฟก็คือ
“Budget : xxxxxxxx บาท กำหนดส่ง : เสาร์นี้ เวลา 09.00 โจทย์ : ทำโลโก้ riety ให้ดูมีความผจญภัย, มีความเป็นศิลปะ, และมีความ unisex มากขึ้น (ออกแบบสร้างสรรค์ได้ตามสไตล์ค่ะ) แล้วก็ทำโมชันกราฟิกกับภาพที่ออกแบบเรียบร้อยแล้ว (ฟรีสไตล์)”
พอได้รับข้อความนี้มา เราก็เริ่มถามถึงสโคปงานที่ชัดเจน ถามถึง style, ref, mood and tone,
และอีกหลายสิ่งที่เราจะสามารถเอามาตีฟูหรือทำเป็นโครงของคอนเซ็ปให้กับ Logo นี้ได้ คำตอบที่ได้คือ
“แล้วแต่เลยค่ะ คุณแม็คทำอะไรกับมันก็ได้เลย”
ด้วยระยะเวลาที่มีให้มันสั้นมาก เราจึงทำอะไรได้ไม่มากยกเว้นแต่ใช้วิธีโยนหินถามทาง ทำไปให้เลือก 2 option ไปในคืนวันศุกร์ ก่อนกำหนดส่งเช้าวันเสาร์
เวลาผ่านเลยไป 3-4 วัน เราทักไปถามถึง feedback เพราะเห็นว่าเป็นงานด่วน เราอยากรีบปิดงานให้มันจบ
เพราะเรามีงานอีกหลายงานที่รอการใส่ลง schedule ของเราอยู่ คำตอบที่ได้คือ
“ยังไม่มี feedback เลยค่า”
จนมาถึงวันที่ทางทีมเค้าส่งคลิปนี้มาบอกว่างานถูกลงแล้วนะ
ตอนนั้นคือเราสตั้นไปเลยเราคิดในหัว “ลงงานอะไรวะ เอาโลโก้กูไปลงที่ไหน ละยังไม่ได้ไฟนอลดราฟกันเลย อะไรวะ” งงไปหมดตอนนั้น พอเข้าไปดูคลิปในนั้นก็เต็มไปด้วยคำถามมากมายในหัว
การเปรียบเทียบแบบนี้มันถูกต้องแล้วหรอ? หลักการให้คะแนนคืออะไร? ทำไมถึงเอางานที่ยังไม่ไฟนอลมาโชว์? งานที่ยังไม่ได้ไฟนอลควรจะ confidential ไม่ใช่หรอ ทั้งฝั่งเราและลูกค้า?
เราว่ามันไม่ Make Sense มากๆในหลายๆเรื่อง อย่างแรกเลยคือ ไม่แจ้งรายละเอียดว่าจะเอา Logo ชิ้นนี้มาทำ content ซึ่งแย่มาก อันนี้รับไม่ได้จริง ๆ
คือถ้าบอกกันก่อน ให้เราตัดสินใจ อันนี้จะโอเคมากๆเพราะมีสิทธิ์ที่จะทำหรือไม่ทำก็ได้ และมีความ “ตั้งใจจะหลอก” เรามากๆ เหมือนกันนะตรงที่เราถามถึง feedback ก็ไม่มีกลับมา นั่นแปลว่าอะไร…นั่นแปลว่าทางทีมคุณกำลัง edit video โดยใช้ Logo ดราฟแรกของผมอยู่ ซึ่งบอกตรง ๆ ว่า เซ็ง เซ็งมาก รู้สึกผิดหวังมากๆ
สองคือบรีฟ”ตามสไตล์” นั่นแปลว่าอะไร นั่นแปลว่าคุณเห็น portfolio ผม แล้วคุณถูกใจจึงมาจ้าง
โดยมีโจทย์ “หลวมๆ” มาให้ และเราพยายามทำการขุดข้อมูลพยายามจะแลกเปลี่ยนแล้ว แต่ทางคุณบอกว่า “ตามสไตล์” ซึ่งมันจะไปสู่ข้อสาม
ข้อสามคือคุณมาให้คะแนนผลงานที่มันยังไม่เสร็จไม่ได้ และหลักการให้คะแนนของคุณคืออะไร
สิ่งเหล่านี้มันวัดไม่ได้ และมันยังชักจูงคนที่เข้ามาดูด้วยว่า 20 กับ 20,000 ของ 20 ยังสวยกว่าอีก
ซึ่งมันไม่ได้นำพาวงการ Graphic Designer ไปสู่อะไรเลย ไม่เข้าใจจุดประสงค์นี้จริง ๆ ว่ามันคืออะไร
ข้อสี่ สำหรับตัวเรา เราว่าถ้างานชิ้นนั้นอยู่ระหว่าง”กระบวนการทำงาน” เป็นอะไรที่ confidential นะ
ไม่ควรเอามาเผยแพร่สู่ public ใดใดทั้งสิ้น มันยังเป็นไข่อยู่ด้วยซ้ำ แต่กลับถูกเอามา judge เอามาให้คะแนน
คือบอกตรงนี้เลยว่า ถ้า Logo นี้ได้เต็ม 10 ทุกข้อตามที่ตั้งเอาไว้ เราก็ไม่ได้รู้สึกดีขึ้นนะ เพราะมันวัดอะไรไม่ได้ สารตั้งต้นมันยังไม่แข็งแรงเลย จะมาตัดสินอะไรได้
สุดท้ายที่อยากจะบอกคือ เรารู้สึกแย่มาก ๆ ที่ถูกปฏิบัติเหมือนหนูทดลองของคุณ
นอกจากนี้ ยังมีชาวเน็ตที่แสดงความคิดเห็นต่อกรณีดังกล่าว เช่น
“จ้างให้ทำโลโก้ 20 บาท ถึง 20,000 บาท แต่ให้บรีฟราคา 2 บาท บรีฟแย่ ๆ แบบนั้น แล้วได้งานไม่ถูกใจ มันก็ไม่แปลกใจหรอก
“เบื่อนัก คนที่บอกว่า บรีฟหลวมๆ ให้มีพื้นที่สร้างสรรค์ ไม่ต้องทำเท่ครับ บรีฟให้ละเอียด บรีฟให้รอบคอบ อะไรเอา อะไรไม่เอา เบื่อสุดว่า ผิดโจทย์เลย ผิดโจทย์เลย คิดดูนะ สั่งงานคนไปสี่คน ทำผิดโจทย์มา 3 คน
ปัญหาเห็นอยู่ชัดๆ ว่าคนสั่งงานไม่รัดกุม
“ก่อนที่จะบอกว่าคนอื่นงานไม่ดี ไม่ได้เลย มองบรีฟตัวเองก่อนนะ อีกนิด ละที่บอกว่า อันนี้สวย อันนี้ไม่สวย คือมันไม่ใช่นะน้อง เราไม่สามารถตัดสินงานในขั้นตอนนี้ว่า อันนี้จัดว่าสวย หรือไม่สวยนะ มัน subjective มาก สิ่งที่น้องต้องบอกคือ อันนี้ถูกใจน้อง หรือไม่ถูกใจน้อง จะน่าฟังขึ้นนะ
ล่าสุด นางสาวดาริสา ได้โพสต์ข้อความขอโทษผ่านทางเฟซบุ๊กเพจ ระบุว่า สวัสดีค่ะ ก่อนอื่นปั๋นต้องขอโทษกับคลิปล่าสุดที่ได้ลงไป ยอมรับก่อนเลยว่าทางเราผิดที่ทำคลิปและคอนเทนต์นี้ขึ้นมา ทำให้คนจำนวนมากรู้สึกแย่ โดยเฉพาะคนที่เราว่าจ้าง ซึ่งนั่นไม่ใช่ความตั้งใจแรกที่ปั๋นทำคลิปขึ้นมาค่ะ
ความตั้งใจจริงของปั๋นคือ อยากให้สังคมวงกว้างเข้าใจว่างานออกแบบมีราคา มีค่าวิชาชีพ และไม่ควรหวังให้ดีไซเนอร์ทำงานเกินราคา แต่ปั๋นไม่สามารถสื่อสารเรื่องนี้ออกมาได้ดี กลับกลายเป็นสร้างผลลัพธ์ในทางลบแทน
จุดสำคัญคือปั๋นลืมนึกถึงจิตใจคนที่นำงานมาพูดถึงในคลิปนี้ ตรงนี้ปั๋นขอยอมรับผิดและขอโทษจากใจจริงค่ะ
และในเรื่องพฤติกรรมไม่เหมาะสม น้ำเสียง ท่าทาง ที่ปั๋นสวมหมวกผู้ว่าจ้างที่วิจารณ์สินค้า ซึ่งไม่เหมาะสม
ปั๋นไม่มีเจตนายกตนหรือข่มดีไซเนอร์ท่านอื่น ตรงนี้จะเก็บไปปรับปรุงตัวเองหนัก ๆ แน่น ๆ เลยค่ะ
ในขั้นตอนการทำงานเบื้องหลัง ทางทีมได้ส่งบรีฟชุดเดียวกัน และได้ร่างสัญญาจ้างขอซื้อผลงานต่อนักออกแบบ 5 คน โดยไม่มีระบุเรื่องแก้ไขงานหรือดราฟ เพียงแค่ส่งงานสมบูรณ์ 1 ชิ้น จบวันที่ 13 พ.ย และบริษัทจะนำไปใช้ต่อได้โดยไม่ติดเงื่อนไขใด
เบื้องต้นในคลิป ทางเราปิดชื่อดีไซเนอร์ทุกคนเพื่อปกปิดตัวตนจากการทำคอนเทนต์นี้และป้องกันคนจะนำไปใช้ประโยชน์ต่อรองราคางานในอนาคต
แต่ความผิดพลาดหลักเกิดจากการติดต่อสื่อสารงาน ผู้ติดต่อประสานงานแจ้งผู้ออกแบบว่าจะนำภาพไปใช้ตามเงื่อนไขในสัญญาซึ่งค่อนข้างกว้าง อีกทั้งไม่ได้พูดคุยจบงานกับผู้ออกแบบก่อนนำไปลงคอนเทนต์อย่างเป็นทางการเนื่องจากยึดวันที่ในสัญญาเป็นหลัก จึงเกิดความเข้าใจผิดกัน
อย่างไรก็ตาม นี่คือข้อผิดพลาดของการสื่อสารในทีมปั๋นเอง และจะระวังไม่ให้เกิดข้อผิดพลาดอย่างนี้อีก
ท้ายที่สุดปั๋นอยากจะขอโทษและขอบคุณที่ทุกคนพูดกับปั๋นตรง ๆ จริง ๆ ความผิดในจุดนี้ ปั๋นขอยอมรับผิด จะคิดถี่ถ้วนมากขึ้นในการทำคอนเทนต์ และไม่ทำคอนเทนต์ที่มีการดึงบุคคลอื่นเข้ามาร่วมในลักษณะนี้อีก
ที่มีกระแสการคอมเมนต์ติ วิจารณ์ปั๋นมา ก็ถูกต้องและปั๋นควรได้รับแล้ว
เพราะปั๋นคอมเมนต์งานคนอื่น คนดูก็คอมเมนต์งานปั๋นเช่นกัน เป็น process ธรรมชาติของผู้ผลิตงานและผู้รับชม ที่ถึงอ่านแล้วจะเสียใจมาก แต่จะปรับปรุงตัวอย่างจริงจัง จึงขอน้อมรับเหตุการณ์นี้ไปเป็นบทเรียนในการทำงานร่วมกับผู้อื่นครั้งต่อไปในอนาคตค่ะ
ปั๋นและทีมงาน Riety Studio
ค่าตอบแทนกราฟิกดีไซน์เนอร์ ตามมาตรฐาน
จากดราม่าที่เกิดขึ้น “ประชาชาติธุรกิจ” ได้รวบรวมค่าตอบแทนตามมาตรฐานของผู้ทำอาชีพกราฟฟิกดีไซน์ ดังนี้
ข้อมูลจาก Adecco Thailand ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดบุคลากรชั้นนำของโลก ตลอดจนให้บริการโซลูชั่นด้านทรัพยากรบุคคล เช่น เงินเดือน การฝึกอบรม การพัฒนาบุคลากร และคำแนะนำด้านอาชีพ เปิดเผย ฐานเงินเดือนต่ำและสูงที่สุดตามมาตรฐานของอาชีพกราฟิกดีไซน์เนอร์ ประจำปี 2564 ระบุว่า
กราฟิกดีไซน์เนอร์ เนื้องานคือ สร้างงานศิลป์หลากหลายประเภทสำหรับนิตยสาร หนังสือพิมพ์ สื่อโฆษณาประเภทสิ่งพิมพ์ เอกสารส่งเสริมการตลาดและการขาย ป้ายต่างๆ หน้าเว็บเพจ และอื่นๆ โดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ช่วยออกแบบเช่น Adobe Suite
สำหรับสายงานการตลาดและการสื่อสาร เงินเดือนเริ่มต้นที่ 20,000-40,000 บาท ตามประสบการณ์ทำงาน 1-5 ปี หากมีประสบการณ์ 5 ปีขึ้นไปจะอยู่ที่ 30,000-50,000 บาท แต่หากสื่อสารภาษาญี่ปุ่นได้ เงินเดือนเริ่มต้นที่ 25,000-50,000 บาท ตามประสบการณ์ทำงาน 1-5 ปี
สำหรับสายไอทีและดิจิทัล เงินเดือนเริ่มต้นที่ 20,000-40,000 บาท ตามประสบการณ์ทำงาน 1-5 ปี หากมีประสบการณ์ 5 ปีขึ้นไปจะอยู่ที่ 30,000-50,000 บาท