เปิดคาดการณ์-ข้อถกเถียง โอลิมปิก “ปารีส 2024” หนุนเศรษฐกิจฝรั่งเศสได้แค่ไหน

พิธีเปิด โอลิมปิก ปารีส 2024 วันที่ 26 กรกฎาคม 2024 (ภาพโดย FRANCOIS-XAVIER MARIT/Pool via REUTERS)
พิธีเปิด โอลิมปิก ปารีส 2024 วันที่ 26 กรกฎาคม 2024 (ภาพโดย FRANCOIS-XAVIER MARIT/Pool via REUTERS)

การเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก “ปารีส 2024” ของฝรั่งเศสคาดว่าใช้ต้นทุนต่ำกว่าการจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกครั้งก่อน ๆ หน้านี้ โดยคาดว่าจะใช้งบประมาณไม่เกิน 10,000 ล้านยูโร (ประมาณ 390,660 ล้านบาท) 

อย่างไรก็ตาม ตัวเลขจำนวนนี้ก็ยังสูงมากในระดับที่มีไม่มากประเทศนักในโลกนี้ที่มีความพร้อมที่จะทุ่มทุน 

เมื่อต้นทุนของการเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกสูงขนาดนี้ แล้วในฝั่งผลลัพธ์ ฝรั่งเศสจะได้คืนเท่าไหร่ มหกรรมกีฬาที่ใหญ่ที่สุดของมวลมนุษยชาติทัวร์นาเมนต์นี้จะหนุนเสริมเศรษฐกิจฝรั่งเศสได้มากน้อยเพียงใด ? “ประชาชาติธุรกิจ” ชวนอ่านคาดการณ์ที่ยังเป็นข้อถกเถียงในหมู่สำนักวิเคระาห์-วิจัยทางเศรษฐกิจ 

เว็บโอลิมปิกอ้าง CDES ชี้ผลบวกเศรษฐกิจ 8,900 ล้านยูโร

มีเนื้อหาบนเว็บไซต์อย่างเป็นทางการของโอลิมปิกซึ่งจัดทำโดยคณะกรรมการโอลิมปิกสากล (International Olympic Committee: IOC) นำเสนอตัวเลขจากรายงานผลการศึกษาที่จัดทำโดยศูนย์กฎหมายและเศรษฐศาสตร์การกีฬา (Centre de Droit et d’Economie du Sport: CDES) ซึ่งเป็นศูนย์วิจัยในสังกัดมหาวิทยาลัยลีมอฌ (Limoges) ที่เผยแพร่เมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม 2024 

การศึกษาชิ้นนี้คาดการณ์ว่า การจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก 2024 จะสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อเศรษฐกิจใน “อีล เดอ ฟรองซ์” (Île de France) หรือ “แคว้นปารีส” (Paris Region) เป็นมูลค่าประมาณ 2,700 ล้านยูโร ถึง 11,100 ล้านยูโร (ประมาณ 105,480 ล้านบาท ถึง 433,630 ล้านบาท) โดยประมาณการระดับปานกลาง (Intermediate Scenario) ผลกระทบทางเศรษฐกิจสุทธิจะอยู่ที่ 8,900 ล้านยูโร (ประมาณ 347,680 ล้านบาท)

สำหรับภาคส่วนที่จะได้รับประโยชน์นั้น คาดการณ์ว่าผลกระทบทางเศรษฐกิจจะเกิดขึ้นกับภาคการท่องเที่ยว 30% ภาคการก่อสร้าง 28% และการจ้างงาน 42% ของผลกระทบทางเศรษฐกิจทั้งหมดที่เกิดขึ้น

Advertisment

ทั้งนี้ การศึกษานี้ของ CDES ประมาณการผลกระทบทางเศรษฐกิจทั้งหมดที่เกิดขึ้นในช่วงปี 2018-2034 จากการอัดฉีดทรัพยากรทางเศรษฐกิจจากภายนอกแคว้นปารีส ซึ่งจะไม่เกิดขึ้นเลย หากไม่ได้จัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก 2024

สำหรับช่วงเวลาคาดการณ์ระหว่างปี 2018 ถึง 2034 นั้น เป็นช่วงเวลาที่ครอบคลุมตลอดทั้งวงจรหรือไลฟ์ไซเคิลของการจัดมหกรรมกีฬาปารีส 2024 ซึ่งผลกระทบประมาณ 84% เกิดขึ้นภายในระยะการเตรียมการขั้นต้นและการจัดการแข่งขันจนถึงปี 2024 ส่วนที่เหลืออีก 16% จะเกิดขึ้นในระยะสุดท้าย หลังปี 2024 ไปจนถึงปี 2034 

Advertisment

ขณะที่สำนักงานการท่องเที่ยวปารีสคาดว่าจะมีนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้าสู่ปารีสเพื่อชมการแข่งขันกีฬา (นับเฉพาะผู้ที่ซื้อบัตรเข้าชม) ประมาณ 2.3 ถึง 3.1 ล้านคน โดย 64% เป็นชาวฝรั่งเศสเอง และคาดว่านักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้าสู่ปารีสในช่วงการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก (รวมถึงคนไม่ซื้อตั๋วเข้าชมโอลิมปิก) จะใช้จ่ายประมาณ 2,600 ล้านยูโร (ประมาณ 101,570 ล้านบาท)

พิธีเปิด โอลิมปิก ปารีส 2024 วันที่ 26 กรกฎาคม 2024 (ภาพโดย Peter Cziborra/Pool via REUTERS)
พิธีเปิด โอลิมปิก ปารีส 2024 วันที่ 26 กรกฎาคม 2024 (ภาพโดย Peter Cziborra/Pool via REUTERS)

ผู้จัดอวดงบฯจัดงานให้ประโยชน์ท้องถิ่นระยะยาว 

เนื้อหาชิ้นเดียวกันที่เผยแพร่บนเว็บไซต์โอลิมปิกระบุว่า งบประมาณสำหรับการจัดโอลิมปิก ปารีส 2024 เป็นงบประมาณจากภาครัฐ 3,000 ล้านยูโร (ประมาณ 117,200 ล้านบาท) ส่วนงบประมาณส่วนใหญ่ จำนวน 7,000 ล้านยูโร (ประมาณ 273,460 ล้านบาท) มาจากภาคเอกชน 

ในส่วนเงินทุนของภาครัฐที่ลงไป 3,000 ล้านยูโรนั้น ในรายงานระบุว่า เป็นการลงทุนไปกับโครงการที่ตอบสนองความต้องการในระยะยาวของชุมชน ซึ่งตามการคาดการณ์ระดับปานกลาง (Intermediate Scenario) คาดว่าการใช้จ่ายของภาครัฐ 1 ยูโรจะสร้างผลลัพธ์ 3 ยูโร

ทั้งนี้ กว่า 80% ของการลงทุนภาครัฐมุ่งไปที่การสร้างบ้านพักนักกีฬาใน แซน-แซง-เดอนีส์(Seine-St-Denis) ซึ่งเป็นหนึ่งในจังหวัดที่ด้อยโอกาสที่สุดในฝรั่งเศส โดยจะมีการสร้างที่อยู่อาศัย 2,800 ยูนิตและสร้างโรงเรียน 2 แห่ง เมื่อจบการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกแล้ว สิ่งปลูกสร้างทั้งหมดนั้นจะเป็นของจังหวัดเพื่อให้เป็นที่อยู่อาศัยของประชาชน ซึ่งจะให้ประโยชน์แก่ผู้อยู่อาศัย 6,000 คน  

นอกจากนั้น คณะกรรมการจัดการแข่งขันโอลิมปิก ปารีส 2024 ระบุว่า องค์กรจัดงานได้ดำเนินการหลาย ๆ อย่างที่ไม่เคยทำมาก่อนเพื่อให้แน่ใจว่าค่าใช้จ่าย 5,000 ล้านยูโรจะเกิดประโยชน์ต่อโครงสร้างและองค์ประกอบต่าง ๆ ของเศรษฐกิจและธุรกิจ โดยเฉพาะธุรกิจขนาดเล็ก ทั้งนี้ ซัพพลายเออร์ของโอลิมปิก ปารีส 2024 ประมาณ 78% เป็นธุรกิจขนาดเล็กและขนาดกลาง โดยมีธุรกิจท้องถิ่นกว่า 500 รายที่มาจากกลุ่มเศรษฐกิจสังคมสมานฉันท์ (Social and Solidarity Economy: SSE) 

อีกทั้ง คณะกรรมการจัดงานยังใช้การแข่งขันโอลิมปิกเป็นโอกาสในการยกระดับโปรไฟล์ของบริษัทในท้องถิ่นให้ไปสู่ระดับโลก โดยเลือกใช้บริษัทสัญชาติฝรั่งเศสเป็นผู้ให้บริการต่าง ๆ ในงานมากถึง 90% ของผู้ให้บริการทั้งหมด  

คณะกรรมการจัดงานคาดว่า การจัดการแข่งขันโอลิมปิก ปารีส 2024 จะเกิดการจ้างงาน 181,000 ตำแหน่งในงานที่เกี่ยวข้อง และผู้จัดมีเป้าหมายที่จะเปลี่ยนโอกาสการจ้างงานเหล่านี้ให้เป็นการจ้างงานที่ยั่งยืนและมีความครอบคลุม  

พิธีเปิด โอลิมปิก ปารีส 2024 วันที่ 26 กรกฎาคม 2024 (ภาพโดย Odd ANDERSEN / AFP)
พิธีเปิด โอลิมปิก ปารีส 2024 วันที่ 26 กรกฎาคม 2024
(ภาพโดย Odd ANDERSEN / AFP)

Insee แย้งผลกระทบอาจไม่มากอย่างที่ CDES คาด

ด้านสถาบันวิจัยสถิติและเศรษฐกิจแห่งชาติฝรั่งเศส (Insee) เผยแพร่บทวิเคราะห์เมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม 2024 ระบุว่า ขอบเขตหรือขนาดของผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกนั้นยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ 

Insee มองว่าผลกระทบทางเศรษฐกิจอาจมีค่อนข้างน้อยสำหรับประเทศที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวได้มากอยู่แล้ว เนื่องจากจะได้รับผลกระทบจากการแย่งทรัพยากรส่วนเดียวกัน ซึ่งในที่นี้คือการแย่งเงินรายได้ภาคการท่องเที่ยว กล่าวคือ ประเทศที่ทำรายได้จากการท่องเที่ยวได้มากอยู่แล้ว การจัดกีฬาโอลิมปิกจะไม่ได้ดึงรายได้ภาคการท่องเที่ยวเข้าประเทศได้มากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ แต่จะเกิดการดึงรายได้ที่ปกติควรจะเกิดขึ้นในพื้นที่อื่น ๆ ในประเทศเข้าไปยังพื้นที่จัดการแข่งขันเท่านั้น  

Insee กล่าวว่า ตัวเลขจากคาดการณ์ของ CDES ไม่สามารถเปรียบเทียบได้โดยตรงกับผลกระทบต่อการเติบโตของเศรษฐกิจในระยะสั้นที่ Insee ประเมิน ด้วยเหตุผลหลายประการ อย่างเช่นเรื่องระยะเวลาการคาดการณ์ที่ CDES คาดการณ์ระยะยาวหลายปี โดยพิจารณาผลกระทบที่ตามมาหลังจบการแข่งขันด้วย

แต่เทียบเฉพาะการประเมินผลกระทบระยะสั้นในช่วงการจัดการแข่งขัน การประเมิน Insee มีข้อโต้แย้งหรือเห็นต่างจากการศึกษาของ CDES บางปประการ 

Insee กล่าวว่า CDES ประเมินผลกระทบทางเศรษฐกิจที่เกิดในแค้วนอีล-เดอ-ฟรองซ์ (แคว้นปารีส) เท่านั้น ไม่ใช่ทั้งประเทศฝรั่งเศส แต่ Insee มองว่าประโยชน์ทางเศรษฐกิจบางส่วนที่เกิดในอีล-เดอ-ฟรองซ์ อาจมาจากผู้เล่นในฝรั่งเศสจากแคว้นอื่น ๆ ซึ่งกระแสเงินหมุนเวียนระหว่างแคว้นนั้นไม่มีผลกระทบต่อเศรษฐกิจของฝรั่งเศสโดยรวม 

เหตุผลโต้แย้งนี้ใช้โต้แย้งได้จริงอย่างยิ่งกับการประเมินผลกระทบด้านการท่องเที่ยว 

CDES แบ่งสัดส่วนผู้เข้าชมกีฬาโอลิมปิกเป็น 3 กลุ่ม คือ คนที่พักอาศัยในแคว้นปารีส คนที่พักอาศัยนอกแคว้นปารีส และนักท่องเที่ยวจากต่างประเทศ ในสัดส่วนเท่า ๆ กัน คือราว 33% โดยการใช้จ่ายของสองกลุ่มหลังถูกนับเป็นรายได้ภาคการท่องเที่ยว แต่ในความเป็นจริงแล้ว การใช้จ่ายของผู้ชมกลุ่มที่อยู่อาศัยในฝรั่งเศสนอกแคว้นปารีสจะเป็นเพียงการเปลี่ยนสถานที่ใช้เงินภายในประเทศเท่านั้น และจะเพิ่มขึ้นจากการใช้จ่ายปกติเพียงเล็กน้อย 

อย่างไรก็ตาม Insee วิเคราะห์ว่า ภาคการท่องเที่ยวจะได้รับประโยชน์เพิ่มเติมบางส่วนจากการที่นักท่องเที่ยวจากต่างประเทศบางส่วนอาจจะเดินทางออกไปเที่ยวพื้นที่อื่น ๆ นอกแคว้นปารีสด้วย 

พิธีเปิด โอลิมปิก ปารีส 2024 วันที่ 26 กรกฎาคม 2024 (ภาพโดย Ludovic MARIN / POOL / AFP)
พิธีเปิด โอลิมปิก ปารีส 2024 วันที่ 26 กรกฎาคม 2024 (ภาพโดย Ludovic MARIN / POOL / AFP)

Insee คาดหนุนจีดีพีฝรั่งเศสแค่ 0.30 จุดเปอร์เซ็นต์ 

Insee ยกกรณีการจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกและพาราลิมปิก 2012 ที่ลอนดอนมาเป็นฐานในการเทียบเคียงเพื่อวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของผลกระทบทางเศรษฐกิจจากโอลิมปีก ปารีส 2024 ต่อเศรษฐกิจฝรั่งเศสโดยแจกแจงว่า ในไตรมาสที่ 3 ของปี 2012 ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (จีดีพี) ของสหราชอาณาจักรเติบโต 1.0% จากช่วงเดียวกันของปีก่อนหน้า (YOY) ซึ่งมีการคาดการณ์ว่า การจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกมีส่วนสนับสนุนการเติบโตของจีดีพีระหว่าง 0.2 จุดเปอร์เซ็นต์ ถึง 0.4 จุดเปอร์เซ็นต์ 

คำนวณจากตัวเลขเหล่านี้แล้วเท่ากับว่า หากสหราชอาณาจักรไม่ได้เป็นเจ้าภาพโอลิมปิก 2012 จีดีพีของสหราชอาณาจักรในไตรมาส 3 ปี 2012 จะเติบโตได้ราว 0.6% ถึง 0.8% 

Insee มองว่า สถานการณ์ของฝรั่งเศสในไตรมาส 3 ปี 2024 น่าก็น่าจะคล้ายคลึงกันกับสหราชอาณาจักรในปี 2012 โดยอธิบายว่า การเพิ่มขึ้นของกิจกรรมทางเศรษฐกิจอันเนื่องมาจากการก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานนั้นผ่านพ้นไปเกือบหมดแล้ว จึงแทบจะไม่ส่งผลต่อเศรษฐกิจในไตรมาสนี้ ส่วนกิจกรรมที่จะช่วยหนุนเศรษฐกิจได้คือยอดขายตั๋วและขายสิทธิ์ในการถ่ายทอดสด ซึ่งคาดว่าจะช่วยเพิ่มการเติบโตของเศรษฐกิจได้ 0.25 จุด ส่วนผลกระทบต่อภาคการท่องเที่ยวยังไม่แน่นอน แต่คาดว่าสามารถกระตุ้นการเติบโตของเศรษฐกิจได้เพิ่มขึ้นอีก 0.05 จุด (รวมแล้วเป็น 0.30 จุด) 

อย่างไรก็ตาม Insee คาดว่าแรงสนับสนุนนี้เป็นสิ่งที่จะไม่เกิดขึ้นซ้ำ และจะหายไปในช่วงปลายปี ซึ่งจะส่งผลให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจในไตรมาสที่ 4 ชะลอตัวลงอย่างมาก

โดยสรุปแล้ว Insee คาดการณ์ว่าจีดีพีฝรั่งเศสในไตรมาส 3 ปี 2024 จะเติบโต 0.5% และคาดการณ์ว่าหากไม่ได้จัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก จีดีพีไตรมาส 3 จะโต 0.3% ส่วนทั้งปี 2024 คาดว่าจะโต 1.1% และคาดการณ์ว่าหากไม่ได้จัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก จีดีพีปี 2024 จะโต 1.0%