ที่มาของภาพ, Getty Images
เหตุการณ์เยาวชนอายุ 16 ปี ถูกกลุ่มชายฉกรรจ์ใช้อาวุธปืนจี้จากร้านซ่อมมอเตอร์ไซค์ใน จ.นนทบุรี ก่อนในรุ่งเช้าอีกวัน เยาวชนได้ถูกพบที่บริเวณข้างทางด่วนมอเตอร์เวย์เขตพื้นที่ลาดกระบังพบในสภาพหมดสติ มีน้ำลายฟูมปาก หนึ่งในประเด็นสืบสวนของเจ้าหน้าที่ตำรวจ พบว่าอาจเกี่ยวข้องกับการรับจ้างเปิด “บัญชีม้า” แล้วไม่นำเงินส่งให้กลุ่มขบวนการ
ความคืบหน้าล่าสุดของคดีนี้ เยาวชนอายุ 16 ปี อาการปลอดภัยแล้ว ขณะที่ตำรวจทราบตัวผู้ก่อเหตุแล้ว พล.ต.ต.ไพศาล วงศ์วัชรมงคล ผู้บังคับการตำรวจภูธรจังหวัดนนทบุรี กล่าวว่า ขณะนี้ได้ออกหมายจับผู้ก่อเหตุไว้เรียบร้อยแล้ว 1 คน ในข้อหาพยายามฆ่า มีอาวุธปืนและพกพาอาวุธปืน และกักขังหน่วงเหนี่ยวฯ ตอนนี้อยู่ในระหว่างติดตามตัวมาดำเนินคดี
ส่วนสาเหตุของการก่อเหตุ พล.ต.ต.ไพศาล ตอบว่ายังมุ่งเป้าไปเป็นเรื่องของการผิดข้อตกลงกันในธุรกิจสีเทา
“บัญชีม้า” คือ บัญชีเงินฝากธนาคารของบุคคลอื่น ซึ่งถูกมิจฉาชีพผู้กระทำผิด นำมาใช้เป็นช่องทางในการรับเงินและถ่ายโอนเงินที่ได้มาจากการกระทำความผิด เพื่อป้องกันไม่ให้มีพยานหลักฐานเชื่อมโยงมาถึงตัวได้ มีในประเทศไทยมาระยะหนึ่งแล้ว
ที่ผ่านมา สำนักงานตำรวจแห่งชาติ และกองบัญชาการตำรวจสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บช.สอท.) เคยแถลงผลการจับกุมขบวนการมาแล้วหลายครั้ง มีทั้งกลุ่มที่หลอกลวงประชาชนหรือเหยื่อให้เปิดบัญชี รวมถึงกลุ่มที่รับจ้างเปิดบัญชี
บีบีซีไทยรวบรวม กลวิธีของขบวนการที่เกี่ยวข้องกับบัญชีม้าว่าเคยเกิดกรณีในรูปแบบไหนบ้าง และโทษจากการเปิดบัญชีม้ารุนแรงแค่ไหน
รู้จักบัญชีม้า
ฝ่ายกฎหมายและฝ่ายรักษาความปลอดภัย ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) เผยแพร่รูปแบบขบวนการของการทำ “บัญชีม้า” ว่า ผู้ก่อเหตุสามารถทำได้หลายวิธีเพื่อให้ได้มาซึ่งบัญชีม้า ทั้งจากการโจรกรรมข้อมูลส่วนบุคคลเพื่อนำไปใช้เปิดบัญชีในชื่อของคนนั้น ๆ หรือจ้างให้บุคคลอื่นเปิดบัญชี หรือรับซื้อบัญชีเงินฝากธนาคารของบุคคลทั่วไปเพื่อนำไปใช้กระทำความผิด ซึ่งพบได้อย่างแพร่หลายในสังคมออนไลน์ที่มีการขายบัญชีเงินฝากธนาคารอย่างเปิดเผย
ธปท. ระบุว่า บัญชีเงินฝากนี้ มีขายตั้งแต่ราคา 800-20,000 บาท โดยบัญชีม้าเหล่านี้จะถูกรวบรวมเป็นแพ็กเกจพร้อมกับสำเนาบัตรประจำตัวประชาชนและซิมการ์ดโทรศัพท์ที่เจ้าของบัญชีเปิดใช้งานด้วย เพื่อให้ผู้กระทำผิดที่ซื้อบัญชีม้าไปแล้วสามารถนำข้อมูลส่วนบุคคลของเจ้าของบัญชีไปผูกกับโมบายแบงก์กิ้ง (ธุรกรรมธนาคารออนไลน์ทางโทรศัพท์มือถือ) เพื่อใช้ทำธุรกรรมออนไลน์ได้ทันที
เหยื่อจะถูกล่อลวงแบบไหนได้บ้าง
ฝ่ายกฎหมายและฝ่ายรักษาความปลอดภัย ธปท. ระบุว่า บัญชีม้าถูกนำมาใช้ในการกระทำความผิดต่าง ๆ มากมาย ซึ่งจำแนกตามกลุ่มความผิด ได้แก่ ความผิดเกี่ยวกับการพนัน ฉ้อโกง ยาเสพติด และความผิดอื่น ๆ เช่น กลุ่มนอมินีของมิจฉาชีพ ซึ่งในอดีตพบว่ากลุ่มที่มีการนำบัญชีม้าไปใช้ ส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มเครือข่ายยาเสพติด กลุ่มวงการพนัน รวมทั้งกลุ่มนอมินีที่ใช้ในการทำธุรกรรมทางการเงินแทนผู้รับประโยชน์ที่แท้จริงที่อยู่เบื้องหลัง
ที่ผ่านมา จากการแถลงการจับกุมของตำรวจ บัญชีม้าถูกนำไปใช้อย่างแพร่หลายมากขึ้นในการกระทำความผิดที่เกี่ยวกับการหลอกลวงฉ้อโกงในหลายรูปแบบ ได้แก่
ที่มาของภาพ, Getty Images
- ใช้เป็นบัญชีรับเงินค่าประกันการกู้ยืมเงินที่มิจฉาชีพหลอกว่า ผู้กู้จะได้รับเงินที่กู้เมื่อจ่ายเงินประกันการกู้ยืมเงินมาก่อน พบมากในการหลอกลวงให้กู้ยืมเงินผ่านแอปพลิเคชันเงินกู้ต่าง ๆ และผ่านช่องทางแอปพลิเคชันไลน์
- การหลอกลวงของแก๊งคอลเซนเตอร์ที่โทรศัพท์มาหลอกลวงโดยอ้างเหตุผลต่าง ๆ เพื่อให้ผู้เสียหายหลงเชื่อโอนเงินไปยังบัญชีม้าของคนร้าย ซึ่งการหลอกลวงผ่านแก๊งคอลเซนเตอร์ที่พบส่วนใหญ่มีฐานในการกระทำความผิดมาจากประเทศเพื่อนบ้านซึ่งทำให้ยากในการติดตามจับคนร้ายมาดำเนินคดี
- หลอกลวงสมัครงานทางออนไลน์ ยกตัวอย่าง กรณีมิจฉาชีพเพจรับสมัครงานหลอกเด็กนักเรียน ม.6 ใน จ.สระบุรี จากการเปิดเผยของ พล.ต.อ.ดำรงศักดิ์ กิตติประภัสร์ รองผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ ในฐานะผู้อำนวยการศูนย์ปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยีสารสนเทศ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ (ศปอส.ตร.) เมื่อวันที่ 18 ก.ย. เมื่อผู้เสียหายตกลงทำงานโดยได้รับการบอกว่าจะได้ค่าตอบแทนวันละ 300 บาท เพื่อทำหน้าที่เป็นแอดมินขายของออนไลน์ มิจฉาชีพระบุให้ต้องเปิดบัญชีธนาคารผ่านทางโทรศัพท์มือถือ ส่งหลักฐาน ข้อมูลส่วนตัวให้ทางเพจ เช่น รหัสบัตรประจำตัวประชาชน ภาพถ่ายบัตรประชาชน เลข OTP จากนั้นเพจดังกล่าวก็ไม่สามารถติดต่อได้
วิธีลำเลียงเงินในบัญชีม้า
ส่วนวิธีการลำเลียงเงินในบัญชีม้าเหล่านี้ เพื่อให้ยากต่อการหาต้นตอ ธปท. ระบุว่า ผู้กระทำผิด “มักจะมีบัญชีม้าหลาย ๆ บัญชี เพื่อใช้โอนส่งเงินต่อกันไปเป็นทอด ๆ เพื่อป้องกันการถูกตำรวจตรวจสอบหรืออายัดเงินในบัญชีม้า”
ยกตัวอย่าง เช่น เมื่อผู้เสียหายถูกหลอกให้โอนเงินเข้าบัญชีม้าที่ 1 แล้ว คนร้ายก็จะโอนเงินออกจากบัญชีดังกล่าวต่อไปยังบัญชีม้าที่ 2 จากบัญชีม้าที่ 2 โอนต่อไปยังบัญชีม้าที่ 3 และที่ 4 ซึ่งบางรายมีจำนวนบัญชีม้าถึง 5 บัญชี ท้ายที่สุดคนร้ายก็จะถอนเงินของเหยื่อหรือผู้เสียหายออกไป ซึ่งการโอนเงินจากบัญชีม้าหลายทอดเช่นนี้ตั้งแต่ต้นจนจบใช้เวลาเพียงไม่กี่นาทีเท่านั้น และหากถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจอายัดบัญชีม้าบัญชีใด ก็จะเปลี่ยนไปใช้บัญชีม้าอื่น ๆ ที่ยังสามารถใช้งานแทนได้
รับจ้างเปิดบัญชีม้า ก็มีความผิด
สำหรับการรับจ้างเปิดบัญชี หรือให้ผู้อื่นใช้บัญชีนั้นอาจมีความผิดได้หลายอย่าง เช่น ความผิดฐานร่วมกันกระทำความผิด เป็นผู้ใช้ให้กระทำความผิด หรือเป็นผู้สนับสนุนการกระทำความผิด ความผิดฐานฟอกเงิน ตามพระราชบัญญัติ ป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ. 2542
ซึ่งอัตราโทษสำหรับความผิดฐานฟอกเงินนั้น ก็มีอัตราโทษจำคุกตั้งแต่ 1-10 ปี ปรับ 20,000 -200,000 บาท
อาจลุกลามไปถึงกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ / คริปโต
ฝ่ายกฎหมายและฝ่ายรักษาความปลอดภัย ธปท. ระบุว่า รูปแบบของการใช้บัญชีม้าเป็นช่องทางในการกระทำความผิดอาจจะเปลี่ยนแปลงไปเพื่อหลบเลี่ยงการดำเนินการของเจ้าหน้าที่ผู้บังคับใช้กฎหมาย ในปัจจุบันกลุ่มมิจฉาชีพก็เริ่มเปลี่ยนรูปแบบไปใช้บริการกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ (อี-วอลเล็ต) ของผู้ให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์มากยิ่งขึ้น
นอกจากนี้ มิจฉาชีพ อาจใช้บัญชีกระเป๋าคริปโต (cryptocurrency wallet) ซึ่งไม่ได้เปิดใช้บริการผ่านศูนย์ซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัลที่ได้รับอนุญาตในประเทศไทย โดยมิจฉาชีพอาจจะโอนคริปโตแบบ Peer-to-Peer (P2P) หรือผ่านศูนย์ซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัลที่อยู่ในต่างประเทศ ทำให้เกิดความล่าช้าหรืออาจไม่ได้รับความร่วมมือในการประสานงานขอข้อมูลเพื่อใช้ประโยชน์ในการสืบสวนสอบสวน รวมถึงมีความยุ่งยากซับซ้อนในขั้นตอนการสืบสวนเพื่อจับกุมผู้กระทำความผิด
ย้อนดูการจับกุมครั้งใหญ่
เมื่อเดือน ธ.ค. 2564 กองบัญชาการตำรวจสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บช.สอท.) แถลงผลการปราบปรามบัญชีม้าที่หลอกลวงบนโลกออนไลน์ ระหว่างวันที่ 16-22 ธ.ค. มีผู้ต้องหา 26 ราย รวมมูลค่าความเสียหาย 36 ล้านบาท
ในคดีนี้ยังมีการจับกุมเอเยนต์รับซื้อขายบัญชีม้าใน จ.ชลบุรี ตรวจค้นบ้านพักพบบัญชีธนาคารหลายธนาคารรวม 107 บัญชี เป็นชื่อบุคคลกว่า 60 คน
ในการแถลงการจับกุมครั้งดังกล่าว บช.สอท. ระบุว่ามีการออกหมายจับผู้กระทำผิดในการใช้บัญชีม้า 518 หมายจับ บางรายเจ้าของบัญชีเป็นเยาวชน พบว่าอายุต่ำที่สุดคือ 15 ปี ส่วนตัวการที่ทำการจ้างให้เปิดบัญชี มักเป็นชาวต่างชาติ
สำหรับการกวาดล้างจับกุมครั้งล่าสุด เกิดขึ้นเมื่อเดือน ก.ค. ที่ผ่านมา มีการออกหมายจับทั้งสิ้น 257 หมายจับ หนึ่งในคดีบัญชีม้าจับกุมได้ที่ จ.สระบุรี เจ้าของบัญชีอ้างว่าถูกหลอกอีกทอดหนึ่งด้วยการเปิดบัญชีออนไลน์และบัญชีทรูมันนี่ วอลเล็ต
…..
ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว
