โควิด-19 : ทำไมคนจีนต้องรอนานขึ้นเพื่อจัดงานฌาปนกิจตอนนี้

สื่อมวลชนหลายแห่งรายงานว่า ฌาปนสถานทั่วประเทศจีนกำลังพยายามรับมือกับศพที่เพิ่มมากขึ้น หลังจากที่รัฐบาลจีนตัดสินใจยกเลิกมาตรการ “โควิดเป็นศูนย์” ที่เข้มงวด

เดก คัง ผู้สื่อข่าวของสำนักข่าวเอพี ซึ่งประจำอยู่ที่กรุงปักกิ่ง ได้เดินทางไปเยือนฌาปนสถานและสถานที่เก็บศพตงเจียวในกรุงปักกิ่ง ซึ่งใช้สำหรับผู้เสียชีวิตจากโควิด

“มีผู้คนประมาณสิบกว่าถึงยี่สิบกว่าคนยืนรออยู่ที่ด้านนอก ขณะที่มีคนกำลังเข็นโลงศพออกมา และขานชื่อผู้เสียชีวิต” คัง กล่าวกับบีบีซีจากกรุงปักกิ่ง

เขาได้พูดคุยกับบรรดาเจ้าของร้านค้าบริเวณรอบ ๆ ฌาปนสถานแห่งนี้ ซึ่งบอกว่า พวกเขาสังเกตเห็นรถราเพิ่มมากขึ้น

“หนึ่งในนั้นระบุชัดเจน โดยประเมินว่า จำนวนศพที่ถูกเผาอยูที่ 50-100 คน ต่อวัน เทียบกับไม่กี่สิบคนต่อวันในช่วงปกติ” คังกล่าว

ฌาปนสถานทั่วประเทศจีนก็ดูจะยุ่งกว่าช่วงเวลาปกติเช่นกัน ไม่ใช่แค่ในกรุงปักกิ่ง ซึ่งมีประชากรอยู่มากกว่า 22 ล้านคน

ชายคนหนึ่งถือรูปญาติที่เสียชีวิต ที่ฌาปนสถาน

Getty Images

สำนักข่าวเอเอฟพีรายงานว่า ตั้งแต่ทางตะวันออกเฉียงเหนือไปจนถึงตะวันตกเฉียงใต้ของจีน พนักงานที่ฌาปนสถานเหล่านี้ บอกว่า พวกเขาต้องพยายามจัดการกับศพที่เพิ่มมากขึ้นให้ทัน

ในเมืองเสิ่นหยางซึ่งอยู่ห่างจากกรุงปักกิ่งไปทางตะวันออกเฉียงเหนือราว 700 กม. พนักงานที่ฌาปนสถานแห่งหนึ่ง กล่าวว่า ศพของผู้เสียชีวิตถูกทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการฝังนานถึง 5 วัน

เขาบอกว่า ฌาปนสถานต่าง ๆ “แน่นมาก”

“ผมไม่เคยเห็นปีไหนเป็นแบบปีนี้เลย”

แต่คังกล่าวว่า เป็นไปไม่ได้ที่จะบอกว่า จำนวนผู้เสียชีวิตจากโควิดเพิ่มขึ้นมากแค่ไหน

เมื่อวันอังคารที่ 20 ธ.ค. เจ้าหน้าที่ทางการจีนรายงานว่า มีผู้เสียชีวิตจากโควิดเพียง 5 คนเท่านั้น ส่วนในวันจันทร์ที่ 19 ธ.ค. อยู่ที่ 2 คน ซึ่งเป็นรายงานการเสียชีวิตครั้งแรกในรอบหลายสัปดาห์

จีนได้ยกเลิกข้อจำกัดควบคุมการระบาดของโควิดที่เข้มงวดที่สุดในโลกบางส่วนในช่วงเดือน ธ.ค. หลังจากที่มีประชาชนออกมาประท้วง และมีความกังวลว่า อาจจะทำให้ประชาชนที่มีภูมิคุ้มกันน้อยเสียชีวิตจากไวรัสโคโรนา หลังจากมีการปกป้องคนกลุ่มนี้อย่างได้ผลมาตั้งแต่ช่วงเริ่มต้นของการระบาดใหญ่

เกิดอะไรขึ้นกับฌาปนสถานทั่วประเทศจีนขณะนี้

ผู้คนรออยู่ในรถที่ด้านหน้าฌาปนสถานตงเจียวในกรุงปักกิ่ง

Reuters
ผู้คนรออยู่ในรถที่ด้านหน้าฌาปนสถานตงเจียวในกรุงปักกิ่ง

สองวันหลังจากที่คังเดินทางเยือนตงเจียว สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานเมื่อ 18 ธ.ค ว่า มีรถยนต์และรถบรรทุกศพจำนวนมากจอดต่อแถวบนทางเข้าฌาปนสถานแห่งนี้ ขณะที่มีควันลอยออกมาจากปล่องไฟจำนวนมากจากการเผาศพอย่างต่อเนื่อง โดยพบว่า มีรถอยู่ที่ด้านนอกตงเจียวราว 30 คัน

มีการถ่ายคลิปวิดีโอของสมาชิกในครอบครัวหลายคนที่ด้านหน้าฌาปนสถานแห่งนี้ในกรุงปักกิ่ง ซึ่งกำลังรอรับเถ้าอัฐิของผู้เสียชีวิต

ด้านสำนักข่าวบลูมเบิร์กและสกาย นิวส์ รายงานว่า ตำรวจกำลังคุ้มกันฌาปนสถานบางแห่ง

“จำนวนศพที่รับในช่วงไม่กี่วันนี้มากกว่าก่อนหน้านี้หลายเท่าตัว” พนักงานคนหนึ่งที่ฌาปนสถานในเมืองฉงชิ่ง ทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีน กล่าวกับสำนักข่าวเอเอฟพี

เขา (ซึ่งไม่ต้องการเปิดเผยชื่อ) บอกว่า ฌาปนสถานแห่งนี้กำลังจะไม่มีที่ในห้องเย็นสำหรับเก็บศพแล้ว

“เราไม่มั่นใจ (ว่าเกี่ยวข้องกับโควิด) คุณต้องถามบรรดาผู้นำที่รับผิดชอบ”

แต่ผู้นำจีนไม่ได้พูดอะไรในเรื่องนี้มากนัก

จำนวนผู้ติดโควิดพุ่งสูงขึ้น

คนงานรับส่งพัสดุรออยู่ที่ด้านนอกร้านขายยาแห่งหนึ่ง เพื่อรับยาตามคำสั่งซื้อในกรุงปักกิ่ง

REUTERS/Xiaoyu Yin
คนงานรับส่งพัสดุรออยู่ที่ด้านนอกร้านขายยาแห่งหนึ่ง เพื่อรับยาตามคำสั่งซื้อในกรุงปักกิ่ง

“ผมพูดคุยกับญาติ 2-3 คน ของผู้เสียชีวิต ที่บอกว่า พวกเขาเสียชีวิตลง หลังจากญาติ ๆ มีผลตรวจการติดโควิดเป็นบวก เรื่องนี้น่าสนใจ เพราะยอดรวมผู้เสียชีวิตอย่างเป็นทางการในขณะนั้น ไม่มีรายงานผู้เสียชีวิตจากโควิด มันอาจดูยุ่งยากเพราะวิธีการที่จีนนับจำนวนผู้เสียชีวิต”

จีนรายงานยอดรวมผู้เสียชีวิตจากโควิด 5,242 คน นับตั้งแต่พบการระบาดของโควิดในเมืองอู่ฮั่นช่วงปลายปี 2019 ถือเป็นอัตราการเสียชีวิตที่ต่ำอย่างมากสำหรับมาตรฐานสากล

แต่เมื่อวันอังคารที่ 20 ธ.ค. เจ้าหน้าที่ทางการจีนเปิดเผยว่า ผู้เสียชีวิตจากปอดบวมและระบบหายใจล้มเหลวหลังจากติดเชื้อโรคโควิดเท่านั้นที่จะถูกนับว่า เป็นการเสียชีวิตจากโควิด

“หัวใจวายหรือโรคหัวใจและหลอดเลือดที่ทำให้เสียชีวิตของผู้ที่ติดเชื้อโควิดจะไม่ได้รับการจัดว่า เสียชีวิตจากโควิด” หวัง กุ้ยเฉียง หัวหน้าแผนกโรคติดเชื้อที่โรงพยาบาลที่หนึ่งมหาวิทยาลัยปักกิ่ง (Peking University First Hospital) กล่าว

สื่อทางการจีนรายงานว่า ในการประชุมเดียวกันนี้ เจ้าหน้าที่ทางการกล่าวด้วยว่า อาจจะมีเชื้อกลายพันธุ์ชนิดใหม่ของโรคโควิดเกิดขึ้นในช่วงการระบาดในปัจจุบัน แต่ไม่ได้แสดงความกังวลเกี่ยวกับอัตราการเสียชีวิตและอัตราการแพร่ระบาดของเชื้อเหล่านี้มากนัก

“มันไม่น่าที่จะเพิ่มทั้งเรื่องความสามารถในการแพร่กระจายและการทำให้เสียชีวิตในเวลาเดียวกัน” สวี เหวินปอ เจ้าหน้าที่ทางการของศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค ของจีน กล่าว

การยกเลิกการบังคับตรวจหาเชื้อ ทำให้เป็นเรื่องยากในการแกะรอยหาจำนวนผู้เสียชีวิตจากโควิด โดยเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ทางการยอมรับว่า ปัจจุบันนี้ “เป็นไปไม่ได้” ที่จะรวบรวมจำนวนผู้ที่ล้มป่วยลง

“หนึ่งในคนที่อยู่ที่ฌาปนสถานบอกว่า ในมรณบัตร พวกเขาพบว่า ปอดบวมเป็นสาเหตุของการเสียชีวิต ไม่ใช่โควิด” คังกล่าว

จากการศึกษาคาดว่า จะมีคนเสียชีวิต 1 ล้านคนในปี 2023

บรรดาญาติถือรูปผู้เสียชีวิตที่ฌาปนสถานแห่งหนึ่งในกรุงปักกิ่ง เมื่อ 20 ธ.ค. 2022

Getty Images
บรรดาญาติถือรูปผู้เสียชีวิตที่ฌาปนสถานแห่งหนึ่งในกรุงปักกิ่ง เมื่อ 20 ธ.ค. 2022

การคาดการณ์ใหม่ของสถาบันวัดและประเมินผลสุขภาพ (Institute of Health Metrics and Evaluation–IHME) ระบุว่า การยกเลิกข้อจำกัดควบคุมการระบาดของโรคโควิดอย่างกะทันหัน อาจส่งผลให้มีจำนวนผู้ติดเชื้อเพิ่มสูงขึ้น และอาจมีผู้เสียชีวิตจากโควิดมากกว่า 1 ล้านคนตลอดช่วงปี 2023

IHME เป็นศูนย์วิจัยอิสระด้านสุขภาพระดับโลกที่มหาวิทยาลัยวอชิงตัน (University of Washington) ในสหรัฐฯ

การศึกษานี้คาดว่า จะมีผู้เสียชีวิต 322,000 คน ภายใน 1 เม.ย. 2023 และภายในวันเดียวกันนั้น จะพบยอดผู้ติดเชื้อสูงสุด แต่จำนวนผู้อ่อนแอที่จะทำให้มีการแพร่กระจายของเชื้อต่อไป จะยังคงอยู่ต่อไปอีกนานหลายเดือนหลังเดือน เม.ย.

“นโยบายโควิดเป็นศูนย์ของจีนอาจจะได้ผลในการทำให้เชื้อกลายพันธุ์ก่อนหน้านี้ของไวรัสนี้ไม่แพร่กระจาย แต่เชื้อกลายพันธุ์โอมิครอนที่มีความสามารถในการแพร่กระจายสูง ทำให้เป็นไปไม่ได้ที่จะใช้นโยบายนี้ได้ต่อไป” คริสโตเฟอร์ เมอร์เรย์ ผู้อำนวยการ IHME กล่าว

การคาดการณ์นี้ได้ใช้ข้อมูลระดับมณฑลและข้อมูลจากการระบาดของเชื้อโอมิครอนในฮ่องกงเมื่อไม่นานนี้

“นับตั้งแต่การระบาดในอู่ฮั่นครั้งแรก จีนก็แทบจะไม่รายงานผู้เสียชีวิต นั่นคือเหตุผลว่า ทำไมเราจึงต้องดูฮ่องกงเพื่อให้เห็นภาพเกี่ยวกับอัตราการเสียชีวิตและการติดเชื้อ” เมอร์เรย์ กล่าว

แต่ดูเหมือนว่า โรงพยาบาลต่าง ๆ ในจีนไม่ประหลาดใจกับการติดเชื้อที่เพิ่มขึ้น อย่างน้อยก็ในตอนนี้ โดยคังได้เดินทางไปที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่งในกรุงปักกิ่ง

“ไม่มีสัญญาณว่า มีคนจำนวนมากแออัดกัน แต่แน่นอน ปักกิ่งไม่ใช่ตัวแทนของจีน ปักกิ่งอาจจะมีทรัพยากรทางการแพทย์ที่ดีที่สุดในประเทศด้วย” เขากล่าว

…..

ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว