ทำไมโลกต้องการให้ส่งธัญพืชออกจากยูเครน

ยูเครน รัสเซีย ตุรกี และสหประชาชาติ ได้ลงนามในข้อตกลงที่อนุญาตให้มีการส่งธัญพืชผ่านทะเลดำแล้ว

การที่รัสเซียปิดท่าเรือต่าง ๆ ของยูเครน ทำให้ราคาอาหารพุ่งสูงขึ้น และเกิดการขาดแคลนอาหารจำนวนมากในประเทศที่ยากจนที่สุดบางส่วนของโลก

• วิธีลงทะเบียนแอป ทางรัฐ ยืนยันตัวตน รับเงินดิจิทัล 10,000 บาท
• กระทรวงเกษตรฯ ปลดล็อกการนำเข้าโคเนื้อ-กระบือจากประเทศเมียนมา
• อธิบดีราชทัณฑ์ เปิดไทม์ไลน์ บุ้ง ทะลุวัง ก่อนเสียชีวิต

ธัญพืชที่ตกค้างอยู่ในยูเครนมีมากแค่ไหน

มีธัญพืชราว 20 ล้านตันที่จะยูเครนต้องการส่งออก ตกค้างอยู่ในประเทศ

ประธานาธิบดีโวโลดีมีร์ เซเลนสกี ของยูเครน ระบุว่า ปริมาณธัญพืชที่ตกค้างอาจจะเพิ่มขึ้นเป็น 75 ล้านตัน หลังการเก็บเกี่ยวในปีนี้

สงครามที่เกิดขึ้นทำให้การเก็บเกี่ยวผลผลิตในปีนี้จะลดน้อยลง

ลอรา เวลส์ลีย์ ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงทางอาหารที่ชาทัม เฮาส์ (Chatham House) ระบุว่า ปกติแล้ว ยูเครนผลิตธัญพืชได้ 86 ล้านตัน โดยอาจจะมีธัญพืชมากขึ้น 30% ของจำนวนที่ผลิตได้ ไม่ได้รับการเก็บเกี่ยว

การขาดแคลนธัญพืชส่งผลกระทบต่อประเทศต่าง ๆ อย่างไร

ยูเครนเป็นผู้ส่งออกธัญพืชที่ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ 4 ของโลก ปกติแล้วยูเครนผลิตน้ำมันดอกทานตะวัน 42% ของทั้งโลก ข้าวโพด 16% ของทั้งโลก และข้าวสาลี 9% ของทั้งโลก

นอกจากนี้ การส่งออกข้าวสาลีจากรัสเซีย ซึ่งเป็นผู้ส่งออกรายใหญ่ที่สุดของโลก ก็ลดลงด้วย

แม้ว่าการคว่ำบาตรของชาติตะวันตกไม่ได้รวมถึงการเกษตรของรัสเซีย แต่รัฐบาลรัสเซียระบุว่า มาตรการคว่ำบาตรต่าง ๆ เป็นอุปสรรคต่อการส่งออกเพราะทำให้อัตราค่าประกันภัยสูงขึ้น และยังส่งผลกระทบต่อการชำระเงินด้วย ขณะที่ท่าเรือในสหภาพยุโรปไม่ได้ห้ามเรือสินค้าของรัสเซียที่ขนส่งผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร

ธนาคารพัฒนาแอฟริกา (African Development Bank) ระบุว่า โดยปกติแล้ว ข้าวสาลี 40% ของแอฟริกา มาจากยูเครนและรัสเซีย

แต่ธนาคารพัฒนาแอฟริการะบุว่า สงครามนี้ทำให้มีการขาดแคลนอาหารราว 30 ล้านตันในแอฟริกา มีส่วนทำให้ราคาอาหารปรับตัวสูงขึ้น 40% ทั่วทวีป

ในไนจีเรีย ทำให้ราคาของอาหารหลักอย่าง พาสตาและขนมปัง เพิ่มขึ้นมากถึง 50%

เยเมนปกตินำเข้าข้าวสาลีมากกว่า 1 ล้านตันต่อปี จากยูเครน

สหประชาชาติระบุว่า ปริมาณข้าวสาลีที่ลดลงระหว่างเดือน ม.ค.-พ.ค. ทำให้ราคาแป้งเพิ่มขึ้น 42% และราคาขนมปังเพิ่มขึ้น 25% ในเยเมน

ส่วนในซีเรีย ผู้นำเข้าข้าวสาลีรายใหญ่อีกรายหนึ่งจากยูเครน ราคาของขนมปังได้เพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่าแล้ว

ราคาข้าวสาลีทั่วโลกได้ลดต่ำลงจากข่าวการบรรลุข้อตกลงนี้

อย่างไรก็ตาม ลอรา เวลส์ลีย์ ระบุว่า ถ้าไม่มีการส่งธัญพืชจำนวนมากออกจากยูเครน หลายประเทศในตะวันออกกลางและแอฟริกาจะขาดแคลน

“นี่จะทำให้ราคาขนมปังภายในประเทศเหล่านั้นสูงขึ้นไปอีก ซึ่งจะทำให้เกิดความไม่สงบทางสังคมครั้งใหญ่ได้” เธอกล่าว

ที่มาของภาพ, Getty Images

แผนในการยกเลิกการห้ามส่งออกคืออะไร

ในฐานะที่ช่วยสหประชาชาติทำงานนี้ ตุรกีได้เจรจาแผนการกับรัสเซียและยูเครน เพื่อเปิด “เส้นทางทางทะเล” ในทะเลดำ

เจ้าหน้าที่ทางการระบุว่า แผนการดังกล่าวรวมถึง :

• ให้เรือของยูเครนที่นำทางเรือขนส่งธัญพืชผ่านเข้าออกน่านน้ำของท่าเรือที่มีการติดตั้งกับระเบิดไว้

• รัสเซียเห็นชอบที่จะหยุดยิงขณะที่มีการขนส่งทางเรือ

• ตุรกีตรวจสอบเรือเพื่อบรรเทาความกังวลของรัสเซียว่า จะมีการลักลอบขนอาวุธ

• อนุญาตให้ส่งออกธัญพืชและปุ๋ยของรัสเซียผ่านทางทะเลดำ

ที่มาของภาพ, AFP

ใครจะรับประกันเรือขนส่งสินค้าที่ใช้เส้นทางทางทะเลนี้

ต้นทุนในการรับประกันเรือที่เดินทางเข้าทะเลดำเพิ่มสูงขึ้น หลังจากรัสเซียบุกยูเครน

ผู้รับประกันบางส่วนคิดค่าประกัน 5% หรือ 10% ของมูลค่าของการขนส่งต่อการเดินทาง 1 รอบ

อย่างไรก็ตาม นีล โรเบิร์ตส์ จากสมาคมตลาดลอยด์ส (Lloyds Market Association) ซึ่งเป็นองค์กรของอุตสาหกรรมประกัน กล่าวว่า ข้อตกลงนี้จะทำให้ต้นทุนต่าง ๆ ลดลง

“มันทำให้เรามีความหวังว่า จะมีการขนส่งธัญพืชตามเดิมที่ท่าเรือของยูเครน และการค้าจะกลับมาคึกคักอีกครั้ง” เขากล่าว

การส่งออกธัญพืชทำอย่างไรหากไม่มีเส้นทางทางทะเลที่ปลอดภัย

ก่อนสงคราม ยูเครนส่งออกอาหารมากกว่า 90% ของยูเครน ผ่านทางทะเล

การที่ท่าเรือต่าง ๆ ถูกปิดกั้น ยูเครนได้พยายามส่งออกให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ผ่านทางบกด้วยการใช้รถบรรทุกและรถไฟ

สหภาพยุโรปกำลังพยายามช่วยเหลือด้วยการตั้ง “ช่องทางความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน” เพื่อที่จะสามารถขนส่งธัญพืชของยูเครนจากท่าเรือต่าง ๆ ผ่านทางทะเลบอลติกได้ และจากท่าเรือคอนสแตนซาของโรมาเนียด้วย ส่วนการเดินทางไปยังคอนสแตนซา สามารถใช้เรือขนส่งธัญพืชล่องไปตามแม่น้ำดานูบได้

อย่างไรก็ตาม ปัญหาสำคัญอย่างหนึ่งคือ รางรถไฟของยูเครนกว้างกว่ารางรถไฟในส่วนอื่น ๆ ของยุโรป นั่นทำให้ต้องมีการขนถ่ายธัญพืชจากตู้บรรทุกสินค้าของรถไฟขบวนหนึ่งไปยังอีกขบวนหนึ่งที่บริเวณพรมแดน

ต้องใช้เวลามากถึง 3 สัปดาห์ในการขนส่งธัญพืชข้ามยุโรปไปถึงท่าเรือต่าง ๆ ในทะเลบอลติก

สมาคมธัญพืชของยูเครน (Ukrainian Grain Association) ซึ่งเป็นองค์กรทางการค้า ระบุว่า มีการส่งออกธัญพืชต่อเดือนมากที่สุดไม่เกิน 1.5 ล้านตัน

ในช่วงก่อนสงคราม ยูเครนส่งออกธัญพืชได้มากถึง 7 ล้านตัน ต่อเดือน

……..

ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว