อาจารย์คณะแพทย์ฯ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เผย “พืชกระท่อม” เป็นดาบสองคม ห่วงกินเกินขนาดเกิดผลข้างเคียง แนะเคี้ยว-ต้ม ไม่เกินวันละ 5 ใบ
วันที่ 14 กันยายน 2564 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า หลังจาก พระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ยาเสพติดให้โทษ ฉบับที่ 8 พ.ศ. 2564 ประกาศยกเลิก “พืชกระท่อม” ออกจากยาเสพติดให้โทษ โดยมีผลตั้งแต่วันที่ 24 สิงหาคม 2564 ที่ผ่านมา ตามที่เสนอข่าวไปแล้วนั้น
- แคดเมียมมีดีอะไร ทำไมแค่กากยังมีคนอยากได้?
- เช็กเงินอุดหนุนบุตร 600 บาท เดือนเมษายน 2567 เงินเข้าวันไหน
- ปรับเงินเพิ่มค่าครองชีพ ข้าราชการ 4 กลุ่ม เริ่ม 1 พ.ค.นี้
ล่าสุด ที่เฟซบุ๊กเพจด้านสาธารณสุข The Coverage เผยแพร่ข้อมูล จาก รศ.ดร.อรุณพร อิฐรัตน์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (มธ.) เจ้าของรางวัล “เสม อวอร์ด 2562” ประเภทการวิจัยและส่งเสริมการใช้สมุนไพรในชุมชน มูลนิธิหมอเสม พริ้งพวงแก้ว ที่ได้อธิบายถึงการบริโภคพืชกระท่อมอย่างถูกวิธี และไม่เกิดอันตราย
พืชกระท่อม กินเกินขนาดเกิดผลข้างเคียง
รศ.ดร.อรุณพร กล่าวว่า ความจริงแล้วกระท่อมเป็นยา ไม่ใช่อาหาร แต่หากบริโภคเกินขนาดก็จะมีผลข้างเคียงและทำให้ติดได้ เนื่องจากในกระท่อมมีสาร “Mitragynine” เป็นสารจำพวกแอลคาลอยด์ที่มีคุณสมบัติความเป็นด่างมาก มีโทษต่อร่างกายที่ทำให้เกิดอาการหลอน เคลิ้มฝัน มึนงง เหงื่อออก ทนต่อความหนาวไม่ได้ และนอนไม่หลับ หรือถ้าหลับก็จะฝันแบบที่ไม่ควรฝัน
“อย่าง 4×100 ที่ผสมกระท่อม น้ำอัดลม ถ้าใช้ในลักษณะนี้คิดว่าจะทำให้มีโอกาสติดได้ง่าย เนื่องจากน้ำอัดลมมีความหวาน มันจะทำให้เกิดการดูดซึมกระท่อมได้อย่างรวดเร็ว”
เคี้ยว-ต้ม พืชกระท่อม ไม่ควรเกินวันละ 5 ใบ
สำหรับวิธีการรับประทานกระท่อมที่ถูกต้องไม่ควรรับประทานเกินวันละ 5 ใบ รูดก้านใบออกเพื่อเอาแต่ใบล้วน ๆ แล้วเคี้ยวเหมือนการเคี้ยวหมาก เพราะน้ำลายมีความเป็นด่าง ไปสกัดเอาอัลคาลอยด์ Mitragynine ออกมาและเวลารับประทาน ไม่ควรกลืนกาก เพราะอาจจะทำให้เกิด “ถุงท่อม” ที่มีลักษณะเป็นก้อนแข็งอยู่ในท้องซึ่งจะทำให้ปวดท้องได้
ทั้งนี้ เพราะกากใบเป็นเส้นใยที่ย่อยยาก และเมื่อรับประทานบ่อย ๆ และขับไม่หมด เพราะกระท่อมทำให้ท้องผูก พวกเส้นใยเหล่านี้จะก่อตัว เป็นก้อน เช่นเดียวกับวัว ควาย ที่เคี้ยวหญ้า มักจะเกิดเป็น ก้อนเรียก โคโรค
สำหรับการต้มเพื่อทำน้ำกระท่อมก็ไม่ควรใช้เกิน 5 ใบต่อวัน เช่นกัน และเมื่อต้มแล้วก็ควรกรอง เอากากออก แต่การต้มควรบีบมะนาวลงไปก่อนกรองกาก เพราะแอลคาลอยด์ในกระท่อม จะกลายอยู่ในรูปของเกลือละลายน้ำได้ แล้วดื่มน้ำกระท่อมนั้น
“สมุนไพรหลายอย่างพอถึงวลาแล้วใช้ไม่ถูก สมุนไพรนั้นก็ก่อให้เกิดอันตราย เหมือนกับกัญชา ดังนั้นควรใช้ให้เป็น และไม่ควรใช้เป็นอาหารพร่ำเพรื่อ เพราะจะเกิดพิษตามมา เมื่อดูการขาย ในตลาด น่าเป็นห่วงมาก ถ้า เกิดอะไรขึ้น เมื่อปลดล็อกแบบนี้เกรงว่าต่อไปจะถูกห้ามใช้อีก”
ในส่วนของขนาดที่ใช้กระท่อมเอง ถ้าใช้มากเกิน 10-25 กรัม จะทำให้มีเหงื่อออก มึนงง เคลิ้มฝัน หลอน ตรงนี้คือสิ่งสำคัญ การใช้กระท่อมควรจะมีขนาดที่พอดี และควรจะใช้เป็นยามากกว่า รศ.ดร.อรุณพร ระบุว่า ส่วนตัวกังวลเหมือนกันว่าหลังจากที่ถูกกฎหมายแล้วคนจะเอามาใช้ผิดวิธี
รศ.ดร.อรุณพร กล่าวว่า การใช้สมุนไพรมีทั้งข้อดีข้อเสีย เป็นดาบ 2 คม ถ้าคนเข้าใจ นำไปใช้อย่างถูกต้อง ก็จะเป็นประโยชน์ และมีคุณอนันต์
เร่งให้ทำวิจัย ใช้ในยาแผนปัจจุบัน
ส่วนกระท่อมมีประโยชน์อย่างมาก ฉะนั้นจำเป็นต้องเร่งทำการวิจัยแบบปูพรม เพื่อให้มีการพัฒนายาจากสารสกัดกระท่อมให้ใช้เป็นรูปของยาแผนปัจจุบัน ทดแทนยาแก้ปวด ยาเบาหวาน และยาอื่น ๆ ที่มีการวิจัย หรืออาจใช้ในรูปแบบของยาแผนไทยที่มี ยาแก้พิษที่เกิดจากกระท่อมโดยตรง และไม่ค่อยเห็นด้วยในการนำมาทำเป็นอาหาร และรับประทานกัน มาก ๆ เพราะถ้าเกิดผลเสียทางร่างกายก็จะถูกปิดและห้ามใช้อีก
