หมอยงคาด โรคฝีดาษลิง ยากต่อการควบคุม

หมอยงคาด โรคฝีดาษลิง ยากต่อการควบคุม

หมอยงระบุ ฝีดาษลิง รอยโรคเกิดที่อวัยวะ​เพศและมีอาการไม่มาก-ไม่มีอาการเลย หากคุมไม่ได้อาจเกิดการระบาดกลับไปยังสัตว์ฟันแทะจนกลายเป็นโรคประจำถิ่น ที่ยากต่อการกำจัดหรือควบคุม

วันที่ 30 กรกฎาคม 2565 นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก​ระบุถึง ความท้าทายในการควบคุม โรคฝีดาษลิง

นับตั้งแต่การระบาดของโรคนอกทวีปแอฟริกา มีการกระจายเพิ่มขึ้นและมียอดผู้ป่วยสูงขึ้นมาโดยตลอด ยังไม่มีทีท่าว่าจะลดลง

ปัจจุบันมีผู้ป่วยมากกว่า 17,000 ราย มากกว่า 75 ประเทศ แต่ส่วนใหญ่ยังอยู่ในยุโรปและอเมริกา

เป็นที่น่าสังเกตว่า การรายงานผู้ป่วยเข้าสู่องค์การอนามัยโลก จะไม่ยอมบอกเพศ ที่บอกเพศมีไม่ถึงครึ่งหนึ่ง และเป็นในเพศชายถึง 98% กว่า เพศหญิงแค่ 1%

ไม่มีผู้เสียชีวิตนอกแอฟริกา ที่เสียชีวิตจะอยู่ในทวีปแอฟริกาเพียง 5 ราย

การติดต่อนอกทวีปแอฟริกา เกี่ยวกับกิจกรรมทางเพศสัมพันธ์ ส่วนใหญ่จะเป็นเพศเดียวกัน และเกือบ 40% มีรอยโรคเกิดขึ้นที่อวัยวะเพศ

โรคนี้จึงยากต่อการควบคุม เพราะเมื่อเปรียบเทียบกับ HIV ในระยะแรกเมื่อ 40 ปีก่อน การเริ่มต้นก็แบบเดียวกัน HIV ไม่แสดงอาการของโรคในระยะแรก กว่าจะแสดงอาการก็มีการแพร่กระจาย ติดต่อ ไปมากพอสมควร

ฝีดาษลิงก็เช่นเดียวกัน อาการส่วนใหญ่ไม่มาก เมื่อมีอาการไม่มาก จึงยากในการควบคุม โดยเฉพาะบางรายอาจจะไม่มีอาการ หรือตุ่มขึ้นเพียงเม็ด 2 เม็ดก็ได้

แต่ข้อดีของฝีดาษลิงมากกว่า HIV คือ ผู้ป่วยโรคนี้จะไม่เรื้อรัง เป็นอยู่ประมาณ 2-4 อาทิตย์ ก็หายขาดเป็นปกติ ไม่เป็นพาหะของโรค

ในอนาคตถ้าควบคุมไม่ได้ การกระจายโรคจะไม่อยู่ในเฉพาะเพศชายเท่านั้น

จะกระจายเข้าสู่คนใกล้ชิด และเข้าสู่ระบบโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ทำให้ควบคุมได้ยาก

สิ่งที่น่าเป็นห่วงต่อไปก็คือ แต่เดิมเป็นโรคติดต่อจากสัตว์สู่คน โดยเฉพาะสัตว์จำพวกพันธุ์แทะ เช่น หนู (giant gambian rat) ในแอฟริกา

แต่ขณะนี้เป็นการติดต่อระหว่างคนสู่คน และต่อไปถ้าคนเอาเชื้อนี้ข้ามไปยังสัตว์ ไม่ว่าจะเป็นสัตว์เลี้ยง หรือสัตว์ท้องถิ่น เช่น หนู แล้วสัตว์จะเป็นพาหะ

อยู่ในสัตว์ก็จะยิ่งยากในการควบคุม และการติดต่อจากสัตว์จะข้ามมาสู่คนได้อีก

โดยเฉพาะสัตว์ฟันแทะที่อยู่ในเมืองก็จะทำให้เกิดเป็นโรคประจำถิ่นที่ยากต่อการกำจัดหรือควบคุม