รายงานพิเศษ
1 พฤศจิกายน 2565 การประชุมรัฐสภา “เทอมสุดท้าย” ก่อนครบวาระ 24 มีนาคม 2566 มีกฎหมายร้อนที่ถูกบรรจุระเบียบวาระการประชุมให้ได้ “วัดกำลัง” และที่ยังค้างท่ออยู่หลายฉบับ (ณ วันที่ 20 ตุลาคม 65)
โดยเฉพาะกฎหมายของพรรคการเมืองที่ได้หาเสียง-ใช้เป็นผลงานในการเลือกตั้งครั้งหน้ายังไม่รู้ว่าออกหัว-ออกก้อย เพราะต้อง “วัดพลัง” รัฐบาลกับพรรคฝ่ายค้าน-ก้าวไกล
- ด่วน! โปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง ครม.เศรษฐา 1/1 รัฐมนตรีใหม่ 13 ตำแหน่ง
- ล้งกระหน่ำทุบราคามังคุด จากโลละ 200 เหลือ 60 บาท
- เงื่อนไข ธอส. จัดเงินฝากออมทรัพย์ “เก็บออม” ดอกเบี้ยสูง 1.95%
และพรรคร่วมรัฐบาลด้วยกันเอง ระหว่างภูมิใจไทยกับประชาธิปัตย์ อย่างร่าง พ.ร.บ.กัญชา กัญชง พ.ศ. …. ที่เสนอโดยพรรคภูมิใจไทย ร่าง พ.ร.บ.ภาษีสรรพสามิต (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. หรือ พ.ร.บ.สุราก้าวหน้า เสนอโดยพรรคก้าวไกล อยู่ในสภาวาระที่สองและสาม
รวมถึงร่าง พ.ร.บ.คู่ชีวิต พ.ศ. …. และร่าง พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. (แก้ไขเพิ่มเติมให้สอดคล้องกับกฎหมายคู่ชีวิต) ถูกรุมทึ้งจากทุกพรรคการเมืองเพื่อ “เคลมผลงาน”
ค้างท่อ 52 ฉบับ
นอกจากนี้ยังมีร่าง พ.ร.บ.ค้างท่อ-กฎหมายเศรษฐกิจของรัฐบาลที่ ครม.อนุมัติและจะเป็น “ผลงานรัฐบาล” อยู่ระหว่างขัดเกลาถึง 3 ชั้น
ชั้นแรก อยู่ระหว่างการตรวจพิจารณาของสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา จำนวน 23 ฉบับ เช่น ร่าง พ.ร.บ.แรงงานสัมพันธ์ พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.บ.ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบ พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.บ.ประกันสังคม (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. ของ “เสี่ยเฮ้ง” สุชาติ ชมกลิ่น รมว.แรงงาน-ผู้อำนวยการพรรคพลังประชารัฐ ร่าง พ.ร.บ.ประกันชีวิต (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. และร่าง พ.ร.บ.ประกันวินาศภัย (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. รวม 2 ฉบับ
ร่าง พ.ร.บ.การประกันภัยทางทะเล พ.ศ. …. ร่างพระราชกำหนด (พ.ร.ก.) การเดินเรือ พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.บ.คณะกรรมการนโยบายบำเหน็จบำนาญแห่งชาติ พ.ศ. …. และร่าง พ.ร.บ.กองทุนบำเหน็จบำนาญแห่งชาติ พ.ศ. … ร่าง พ.ร.บ.การท่าเรือแห่งประเทศไทย (ฉบับที่…) พ.ศ. …
ร่าง พ.ร.บ.การค้าน้ำมันเชื้อเพลิง พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.บ.สิทธิบัตร (ฉบับที่ ….) พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.บ.ค่าตอบแทนผู้เสียหาย และค่าทดแทนและค่าใช้จ่ายแก่จำเลยในคดีอาญา (ฉบับที่ ….) พ.ศ. ….
ชั้นที่สอง สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณาแล้วและอยู่ระหว่างกระทรวงยืนยัน จำนวน 23 ฉบับ เช่น ร่าง พ.ร.บ.ค่าธรรมเนียมการใช้ทางหลวง พ.ศ. …. และร่าง พ.ร.บ.ทางหลวง (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.บ.การจัดตั้งบริษัทจำกัดคนเดียว พ.ศ. ….
ร่าง พ.ร.บ.เงินเดือน เงินประจำตำแหน่ง และประโยชน์ตอบแทนอื่น ๆ ของข้าราชการพลเรือนกลาโหม พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.ก.แก้ไขเพิ่มเติม พ.ร.บ.โรคติดต่อ พ.ศ. 2558 พ.ศ. ….
ร่าง พ.ร.บ.กำหนดกรอบและเป้าหมายการจัดทำบริการสาธารณะและการกระจายอำนาจให้แก่ อปท. พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.บ.ข้อมูลข่าวสารของราชการ (ฉบับที่ …) พ.ศ. ….
ชั้นที่สาม ร่าง พ.ร.บ.ที่อยู่ระหว่างการพิจารณาของคณะกรรมการประสานงานสภาผู้แทนราษฎร จำนวน 6 ฉบับ เช่น ร่าง พ.ร.บ.ประกันชีวิต (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. และร่าง พ.ร.บ.ประกันวินาศภัย (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. พ.ร.บ.จัดตั้งศาลภาษีอากรและวิธีพิจารณาคดีภาษีอากร (ฉบับที่ …) พ.ศ. ….
ปฏิรูปประเทศไม่คืบ
ปฏิรูปก่อนเลือกตั้งกลายเป็นวาทะกรรมทางการเมือง เรียกทหารออกมารัฐประหาร แม้รัฐธรรมนูญ 2560 จะมีข้อบังคับการปฏิรูปประเทศ
ทว่ากฎหมายบางฉบับถูกเตะไปเตะมาในทำเนียบรัฐบาล จนทำให้จุดหมายการปฎิรูปของเรือแป๊ะที่พัฒนามาเป็นเรือเหล็ก อืดเป็นเรือเกลือ เช่น ร่าง พ.ร.บ.วิธีพิจารณาคดีจราจร พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.บ.มาตรการป้องกันการฟ้องคดีปิดปากในความผิดฐานทุจริตต่อหน้าที่และประพฤติมิชอบ พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติม พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายที่ดิน (ฉบับที่ 11) พ.ศ. 2551 (ฉบับที่ …) พ.ศ. ….
บางฉบับรับ-ส่งในสัปปายะสถาน อยู่ในวาระที่สองชั้นกรรมาธิการ ได้แก่ ร่าง พ.ร.บ.การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. …. และร่าง พ.ร.บ.ส่งเสริมการเรียนรู้ พ.ศ. ….
แท้งก่อนกำหนด
ยังมีกฎหมายที่ยังลูกผีลูกคนรอการพิจารณาของสภาวาระที่สองชั้นคณะกรรมาธิการ ขณะที่บางฉบับยังไม่ได้บรรจุวาระรับหลักการและอาจจะแท้งทำคลอดไม่ทันสมัยประชุมรัฐบาลนี้
ทั้งร่าง พ.ร.บ.การขนส่งทางราง พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.บ.ล้มละลาย (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. (กระบวนการพิจารณาเกี่ยวกับการฟื้นฟูกิจการของลูกหนี้) ร่าง พ.ร.บ.ว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ (ฉบับที่ …) พ.ศ. ….
ร่าง พ.ร.บ.กำหนดวิธีการที่ประชาชนจะเข้ามามีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นและได้รับการเยียวยาที่จำเป็นอันเกิดจากผลกระทบต่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจ สังคม หรือหารค้าหรือการลงทุนของประเทศอย่างกว้างขวาง พ.ศ. ….
ร่าง พ.ร.บ.การแลกเปลี่ยนข้อมูลเพื่อปฏิบัติตามการภาษีอากรระหว่างประเทศ พ.ศ. …. (การเข้าร่วมเป็นภาคีความตกลงพหุภาคีระหว่างเจ้าหน้าที่ผู้มีอำนาจในการแลกเปลี่ยนข้อมูลทางการเงินแบบอัตโนมัติ) ร่าง พ.ร.บ.แรงงานสัมพันธ์ในรัฐวิสาหกิจ พ.ศ. ….
ขณะที่กฎหมายที่ต้องลุ้นกันถึงวินาทีสุดท้าย คือ การต้องผ่านด่านสภาสูง-ลุ้น ส.ว.ปรับแต่ง ร่าง พ.ร.บ.กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. โดยไฮไลต์ที่สภาล่างอนุมัติ คือ ไม่มีดอกเบี้ย-ไม่มีเบี้ยปรับ ให้มีผลย้อนหลัง
ร่าง พ.ร.บ.การเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. ร่าง พ.ร.บ.กองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. (แก้ไขเพิ่มเติมสิทธิประโยชน์ของสมาชิกกองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ)
กฎหมาย 3 ฉบับที่ ส.ว.ใช้สิทธิ “วีโต้” แก้ไขเพิ่มเติมร่าง พ.ร.บ.และส่งร่าง พ.ร.บ. เพื่อให้สภาผู้แทนราษฎรตามรัฐธรรมนูญมาตรา 137 (3) ได้แก่ ร่าง พ.ร.บ.การเดินเรือในน่านน้ำไทย (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. (เพื่อรองรับการอนุวัติการตามอนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยการป้องกันมลพิษจากเรือ ภาคผนวกที่ 5 ว่าด้วยกฎข้อบังคับสำหรับการป้องกันมลพิษจากขยะบนเรือ) ร่าง พ.ร.บ.สถาปนิก (ฉบับที่ …) พ.ศ. …. และร่าง พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน (ฉบับที่ …) พ.ศ. ….
ปั๊มกฎหมาย 67 ฉบับ
อย่างไรก็ดี รัฐสภา ภายใต้รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง ร่าง พ.ร.บ.ที่ผ่านความเห็นชอบแล้ว จำนวน 67 ฉบับ แบ่งออกเป็น ร่าง พ.ร.บ.ที่ประกาศราชกิจจานุเบกษาแล้ว 58 ฉบับ
อยู่ระหว่างทูลเกล้าฯ จำนวน 4 ฉบับ อาทิ ร่าง พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ 23) พ.ศ. 2565 (แก้ไขเพิ่มเติมเกี่ยวกับสถานที่ยื่นขอจดทะเบียนห้างหุ้นส่วนหรือบริษัท อำนาจลดและยกเว้นค่าธรรมเนียมการจดทะเบียนและการขอสำเนาเอกสาร และการนำเทคโนโลยีมาใช้ในการประชุมกรรมการและปรับปรุงผู้เริ่มก่อการและตั้งเป็นบริษัทจำกัดให้กระทำได้โดยบุคคลตั้งแต่สองคนขึ่นไป) ร่าง พ.ร.บ.อ้อยและน้ำตาลทราย (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2565
พ.ร.บ.ที่กำลังจะมีผลบังคับใช้ 3 ฉบับ อาทิ พ.ร.บ.คุ้มครองพยานในคดีอาญา (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2565 (เพิ่มเติมมาตรการในการคุ้มครองพยาน หลักเกณฑ์ในการจ่ายค่าตอบแทนและค่าใช้จ่ายแก่พยาน) มีผลบังคับใช้ 24 พฤศจิกายน 65 และ พ.ร.บ.การปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2565 มีผลบังคับใช้ 10 มกราคม 2566
หากรัฐบาลยุบสภา-สภาหมดวาระ รัฐธรรมนูญมาตรา 147 วรรคสอง กำหนดให้ร่าง พ.ร.บ.ที่รัฐสภายังมิให้ความเห็นชอบที่ตกไป รัฐบาลใหม่สามารถร้องขอต่อรัฐสภาภายใน 60 วัน นับแต่เรียกประชุมรัฐสภาครั้งแรก หยิบขึ้นมาพิจารณาใหม่ได้
