กรมอนามัย เปิดตัวแพลตฟอร์ม ‘Pink book’ แหล่งรวมแอปแม่และเด็ก กระจายความรู้เพื่อการตั้งครรภ์ปลอดภัย

จากรายงานสถานการณ์งานอนามัยแม่และเด็ก ปีงบประมาณ 2563 พบว่า หญิงตั้งครรภ์ฝากครรภ์เมื่ออายุครรภ์น้อยกว่าหรือเท่ากับ 12 สัปดาห์ร้อยละ 82.9 ฝากครรภ์ครบ 5 ครั้งตามเกณฑ์ ร้อยละ 77.1 หญิงตั้งครรภ์มีภาวะโลหิตจางเมื่ออายุครรภ์ 32-34 สัปดาห์ ร้อยละ 15.97 (HDC dashboard, 22 ม.ค.2564) อัตราตายทารกแรกเกิดระยะต้นเท่ากับ 3.76 ต่อพันการเกิดมีชีพ อัตราตายทารกแรกเกิดอายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 28 วันเท่ากับ 4.8 ต่อพันการเกิดมีชีพ อัตราตายทารกแรกเกิดอายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 1 ปี เท่ากับ 8.52 ต่อพันการเกิดมีชีพ (CMI@MoPH, 30 ธ.ค. 2563) และจากการเฝ้าระวังการตายมารดาปี 2563 พบว่าอัตราส่วนการตายมารดาเท่ากับ 22.90 ต่อการเกิดมีชีพแสนคน เกินค่าเป้าหมายที่กำหนดไว้ สาเหตุหลัก ได้แก่ การตกเลือด และความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ ซึ่งเป็นสาเหตุที่สามารถป้องกันได้ และ ในจำนวนมารดาที่เสียชีวิตพบว่า มีความล่าช้าในการตัดสินใจเข้ารับการรักษาและขาดความตระหนักรู้ของหญิงตั้งครรภ์และครอบครัว ถึงร้อยละ 38 ในปัจจุบันนี้ เมื่อหญิงตั้งครรภ์มาฝากครรภ์ในสถานบริการสาธารณสุขทุกระดับ จะได้รับการคัดกรองความเสี่ยงตามรายการในสมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็ก เมื่อพบความเสี่ยงก็จะได้รับการดูแลรักษาหรือส่งต่อ ซึ่งข้อมูลดังกล่าวจะถูกบันทึกอยู่ในสมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็กและมอบให้กับหญิงตั้งครรภ์ ปัญหาที่พบบ่อยคือ หญิงตั้งครรภ์ยังไม่เข้าถึงระบบบริการฝากครรภ์หรือขาดการติดตาม การย้ายที่อยู่ การขาดความรู้ ความเข้าใจถึงความเสี่ยงและการปฏิบัติตัวที่ถูกต้อง ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพและชีวิตต่อทั้งแม่และทารกในครรภ์ได้

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ในฐานะผู้รับผิดชอบหลักในการพัฒนาคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของประชาชนไทย เล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาข้างต้น และมีเป้าหมายให้หญิงตั้งครรภ์ทุกคนได้รับการดูแลโดยเครือข่ายบริการที่มีคุณภาพ มารดาและทารกปลอดภัย จึงจัดงาน “ก้าวสู่ระบบบริการยุค New normal ด้วยความรู้และเทคโนโลยีเพื่อการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัย” โดยมีผู้บริหาร แพทย์ พยายาบาล นักวิชาการ และเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง เข้าร่วมงาน ณ ห้องประชุมกำธรสุวรรณกิจ กรมอนามัย ในวันที่ 8 มีนาคม 2564 พร้อมเปิดตัวการพัฒนาแพลตฟอร์มชื่อ Pink book ขึ้น เพื่อรวบรวมแอปพลิเคชันที่เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพแม่และเด็กที่น่าเชื่อถือ เพื่อให้หญิงตั้งครรภ์ได้เลือกใช้แอปพลิเคชันด้านสุขภาพเป็นแนวทางในการดูแลตนเอง ลดปัญหาการเข้าถึงบริการ ทั้งยังประเมินความเสี่ยงของตนเองได้เบื้องต้น สร้างความตระหนักรู้ด้านสุขภาพและกระตุ้นให้หญิงตั้งครรภ์ดูแลตนเองและเข้าสู่ระบบฝากครรภ์เพื่อการดูแลรักษาที่ถูกต้องเหมาะสม ตลอดจนเป็นแอปพลิเคชันที่ช่วยค้นหาหญิงตั้งครรภ์เสี่ยงเชิงรุกได้ และยังเป็นระบบติดตามและบริหารจัดการข้อมูลด้านสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์แก่เจ้าหน้าที่ ซึ่งทั้งหมดนี้จะเป็นข้อมูลสนับสนุนการวางแผนการดูแลในระดับผู้ปฏิบัติงานด้านสาธารณสุขและผู้กำหนดนโยบายในระดับประเทศอีกด้วย

ทั้งนี้ แพลตฟอร์ม Pink Book ที่กรมอนามัยพัฒนาขึ้น ถือเป็นแหล่งรวบรวมแอปพลิเคชันเกี่ยวกับสุขภาพที่มีประโยชน์จากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือมาไว้ให้ผู้บริการได้เลือกใช้ อาทิ Pink Book online, Save mom, KhunLook และ Line @ 9 ย่างเพื่อสร้างลูก โดย Pink Book online ออกแบบมาเพื่อช่วยดูแลสุขภาพของคุณแม่ขณะตั้งครรภ์ หลังคลอด และการดูแลลูกน้อย เป็นเหมือนบันทึกสุขภาพแม่และเด็ก ตั้งแต่แรกเกิด ถึง 6 ปี แอปพลิเคชัน Save mom มีฟังก์ชันคัดกรองความเสี่ยงด้านสุขภาพด้วยตนเอง เพื่อการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัยทั้งตัวแม่และลูกน้อยในครรภ์ เมื่อทำแบบประเมินความเสี่ยงสำหรับหญิงตั้งครรภ์แล้ว แอปพลิเคชันจะทำการประมวลผลและแสดงระดับความเสี่ยงของหญิงตั้งครรภ์พร้อมแนะนำวิธีปฏิบัติตัวเบื้องต้นได้ แอปพลิเคชัน KhunLook เป็นการประเมินการเจริญเติบโตพัฒนาการของเด็ก โดยพ่อแม่ ผู้ปกครอง คุณครู และบุคลากรสาธารณสุข ช่วยในการบันทึกข้อมูล และติดตามสุขภาพของเด็ก ส่วน Line @ 9 ย่างเพื่อสร้างลูก เป็นอีกหนึ่งเทคโนโลยีที่จะช่วยให้พ่อแม่มือใหม่มีข้อมูลด้านสุขภาพ สำหรับการดูแลสุขภาพสตรีตั้งแต่ตั้งครรภ์จนกระทั่งลูกอายุ 6 ปี โดยมีเนื้อหาที่จัดแบ่งอย่างเหมาะสมและตรงตามช่วงอายุครรภ์หรืออายุของลูกน้อย

สำหรับแพลตฟอร์ม Pink Book สามารถใช้งานง่ายๆ ผ่านสมาร์ทโฟน รองรับการทำงานทุกระบบ และประชาชนสามารถเข้าถึงได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย