เค้กรถถังบาดตา จีนแบนไลฟ์สด ราชาลิปสติก ปมนองเลือดที่เทียนอันเหมิน

วันที่ 11 มิถุนายน 2565 - 04:38 น.

กระแสในโลกโซเชียลที่ดำเนินมาข้ามสัปดาห์แล้ว สำหรับราชาไลฟ์สดของจีน ที่เหมือนจะถูกทำให้หายไปจากโลกออนไลน์ ทั้งที่มีผู้ติดตามมากว่า 64 ล้านคน เพียงเพราะถือ เค้กรูปรถถัง เพียงก้อนเดียว

วันที่ 10 มิถุนายน 2565 เดอะการ์เดียน รายงานว่า การหายไปจากจอโซเชียลของ หลี่ เจียฉี วัย 30 ปี อินฟลูเอ็นเซอร์ชั้นนำของจีน ยังคงถูกตั้งคำถามในโลกออนไลน์ของจีนมาตลอดสัปดาห์ หลังจากชายหนุ่มถือเคักรูปทรงคล้ายกับรถถังได้แว้บเดียว ก็ถูกตัดสัญญาณไลฟ์ตั้งแต่นั้นมา

คลิปที่มีการส่งต่อจนเป็นไวรัลไปทั่วโลกออนไลน์ของจีน ปรากฏช่วงเวลาก่อนที่หลี่จะยกเค้กก้อนดังกล่าวขึ้นมา หลี่มีสีหน้าประหลาดใจกับเค้กก้อนนั้นตอนที่อ่านรายละเอียดของสินค้า

ผู้ช่วยพิธีกรประกาศออกมาจากด้านหลังว่าทีมงานมีสินค้าลักษณะเหมือนรถถังมาขาย หลี่หัวเราะแล้วพูดว่า “อะไรนะ รถถังเหรอ” จากนั้นพิธีกรหญิงพูดว่า “มาดูกันว่าหลี่ เจียฉี และฉันจะยังอยู่รอดไหมตอนห้าทุ่ม”

ปรากฏว่าไม่รอด!!

ไลฟ์ดังกล่าวถูกตัดสัญญาณไปตอนสามทุ่ม เหตุเกิดวันศุกร์ที่ 3 มิ.ย. หนึ่งวันก่อนถึงวาระครบรอบ 33 ปี เหตุการณ์นองเลือดที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน

ตอนนี้คนในโลกออนไลน์เหมือนจะรู้เหตุผลแล้ว และเรียกเหตุการณ์นี้ว่า Li Jiaqi Paradox

อะไรกันแค่ไลฟ์สดขายขนม?

หลี่ เจียฉี แจ้งเกิดเมื่อปี 2015 (พ.ศ.2558) จากการไลฟ์สดขายลิปสติกได้ยอดขายชนะแจ๊ก หม่า อดีตนักธุรกิจผู้ยิ่งใหญ่แห่งอาลีบาบา จนขณะนี้มีชื่อเสียงมากที่สุดบนโลกออนไลน์ของจีน หลี่มีผู้ติดตามมากถึง 64 ล้านคน ตั้งแต่ผลิตภัณฑ์บำรุงผิว เครื่องประดับ ไปจนถึงเครื่องสำอาง

การถูกเซ็นเซอร์ในสัปดาห์รำลึกเทียนอันเหมิน ทำให้หลี่ยัง ไม่ได้กลับมาไลฟ์อีก ทั้งๆ ที่เป็นช่วงเทศกาลช้อปปิ้งออนไลน์ที่ใหญ่ที่สุดของปี

แม้หลี่จะโพสต์แจ้งเบื้องต้นว่า มีปัญหาทางเทคนิค แต่ผู้ตนเริ่มหาคำตอบเองแล้วว่า รถถังและเหตุการณ์เทียนอันเหมินคืออะไร

“รถถังหมายถึงอะไร” หนึ่งในผู้ชมที่สบสันของเขาถามขึ้นมา ส่วนผู้ชมอีกคนเสริมว่า “แค่ไลฟ์สดขายขนมมันจะมีอะไรผิดไปได้”

ผู้ใช้งานโซเชียลมีเดียคนอื่น ๆ ตอบคำถามผู้ชมที่เต็มไปด้วยข้อสงสัยเหล่านี้ว่าให้ทักพวกเขามาในข้อความส่วนตัว ขณะที่อื่น ๆ ใช้ภาษาลับในการเอ่ยถึงการหายตัวไปของหลี่

“ทำไมเขาถึงตกอยู่ในอันตรายทันทีทันควันเพียงแค่โชว์เค้กก้อนนั้น เราต้องระมัดระวังกับรูปร่างของเค้กขนาดนี้เลยเหรอ เกิดอะไรขึ้นกับประเทศนี้” ผู้ใช้งานบัญชีเวยป๋อคนหนึ่งเขียน

สำหรับอีกหลายคน เรื่องอื้อฉาวครั้งนี้ทำให้พวกเขาได้เข้าถึงประวัติศาสตร์ดำมืดที่แทบไม่เคยรู้อะไรเลยมาก่อน

รถถัง-สัญลักษณ์การปราบปราม

เหตุการณ์ปราบปรามผู้ประท้วงวันที่ 3-4 มิ.ย. 2532 เชื่อว่ามีผู้เสียชีวิตระหว่างหลักหลายร้อยคน ถึง 3,000 คน และเป็นประวัติศาสตร์ต้องห้ามที่รัฐบาลปราบปรามการพูดถึงในทุกที่รวมถึงโลกออนไลน์

บีบีซี รายงานว่า คนจีนรุ่นใหม่เติบโตขึ้นมาโดยไม่ได้เรียนรู้เกี่ยวกับการสังหารหมู่ครั้งนั้น ทั้งในรุ่นมิลเลนเนียลไปจนถึงเจนซี จึงสงสัยมากว่าทำไมหลี่ เจียฉีถึงถูกตัดสัญญาณถ่ายทอด และรถถังมาเกี่ยวอะไรด้วย

รถถังคือสัญลักษณ์ในเหตุการณ์ดังกล่าว เพราะช่วงเวลานั้นขบวนรถถังเคลื่อนเข้าสู่จัตุรัสเทียนอันเหมิน จุดที่กองทัพยิงกลุ่มผู้สนับสนุนประชาธิปไตยนับพันคน ที่ปักหลักประท้วงมานานนับเดือน

ภาพที่คนจำได้มากที่สุดคือภาพ Tank Man จังหวะที่ชายคนหนึ่งถือถุงหิ้วใส่ของ ยืนโดดเดี่ยวเผชิญหน้ากับขบวนรถถังเพื่อขัดขวางการกระชับพื้นที่ แต่ต่อมาชายคนนี้ถูกลากออกไป โดยไม่มีใครรู้ว่าชายคนนี้ชื่ออะไรและประสบชะตากรรมอย่างไร

จีนลบทุกสิ่งในพริบตา

ต่อมาบัญชีของหลี่ หายไปจากระบบการค้นหาบนเถาเป่า ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซที่หลี่ใช้ไลฟ์สดรายการของตัวเอง ไม่เพียงเท่านั้น ภาพเค้กท่อนไม้ที่เป็นรูปรถถังก็หายไปจากโซเชียลมีเดียของจีนทั้งหมดเช่นกัน

เหล่าผู้ที่ไม่ทันเห็นภาพของเค้กรถถังนั้นต่างพากันถามว่า “เค้กนั่นมีรูปร่างหน้าตาเป็นยังไง ถ้าใครมีรูปช่วยส่งให้ดูได้ไหม ฉันค้นหาตั้งนานแต่ก็ไม่เจอเลย”

มีคนหนึ่งเข้าไปตอบว่า “บัญชีของเราจะตกอยู่ในอันตรายแน่ถ้าส่งรูปนั้นไปให้คุณในข้อความส่วนตัว ใครจะกล้า”

ไลฟ์สดมูลค่าระดับล้านล้าน

ประเด็นที่ถกเถียงต่อมาคือ คนส่วนใหญ่ในโลกออนไลน์แทบไม่เชื่อว่าหลี่ จะออกมาแสดงจุดยืนทางการเมือง

การไลฟ์สดเป็นการแข่งขันกันสูงมากของจีน อุตสาหกรรมนี้มีมูลค่านับล้านล้าน เรื่องอื้อฉาวครั้งนี้ของหลี่ เกิดขึ้นเพียงไม่กี่เดือนหลังจากที่คู่แข่งของเขาสองคนตกเป็นเหยื่อของทางการจีนในประเด็นการเลี่ยงภาษี

หลายฝ่ายมองว่า ด้วยสถานะผู้มีชื่อเสียงของหลี่ เขาทราบดีว่าจะต้องคำนึงถึงความอ่อนไหวทางการเมืองและไม่ไปยุ่งกับเรื่องไม่ควรยุ่งอย่างไร อีกทั้งตัวหลี่เองก็ไม่เคยแสดงออกถึงจุดยืนทางการเมืองมาก่อนเช่นกัน

ด้านเรดิโอฟรีเอเชีย สัมภาษณ์ ซุน เหม่ย เพื่อนใกล้ชิดของหลี่ ซึ่งยืนยันว่า หลี่เองเติบโตมาในยุคที่ไม่มีใครรับรู้ถึงเหตุการณ์สังหารหมู่ที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน

“เขาดูไม่ดีเลยตอนนี้ เขาถูกทัวร์ลงจากคนที่พยายามปั่นป่วน เขาถูกจัดฉาก” ซุนกล่าว และยืนยันว่า หลี่ไม่ได้ถูกจับข้อหาละเมิดภาษีใดๆ

คำให้สัมภาษณ์ของซุนตรงกับที่แฟน ๆ มองว่า หลี่ถูกจัดฉากจากคู่แข่งที่ต้องการทำลายราชาลิปสติกผู้นี้ โดยเค้กก้อนดังกล่าวอาจถูกลักลอบใส่เข้ามาในไลน์ขนมที่หลี่จะต้องพูดถึงไลฟ์สดก็เป็นได้

ผู้ใช้งานคนหนึ่งคอมเมนต์ว่า “เว่ย หยา [นักไลฟ์สดอีกคนหนึ่ง] จากไปแล้ว หลี่ เจียฉี กลายเป็นเจ้าใหญ่เพียงคนเดียว เขาเลยตกเป็นเป้า”

ขณะที่ผู้ใช้งานอีกคนกล่าวว่า “ฉันคิดว่าคนในทีมของเขาเป็นหนอนบ่อนไส้ หรือไม่บริษัทอื่น ๆ ก็จงใจทำให้เขาเคราะห์ร้าย”

แต่สำหรับมุมมองทางการเมืองแล้ว ผู้ใช้งานคนหนึ่งในเว่ยป๋อเขียนว่า “ต้องขอบคุณหลี่ ตอนนี้ฉันได้รู้ประวัติศาสตร์นั้นแล้ว”