เปิดประวัติ เจ้าชายซัมซุง อี แจยอง ผจญมรสุมสู่ประธานบริษัทรุ่นที่ 3

เจ้าชายซัมซุง
AP Photo

อี แจยอง ผู้บริหารฉายา เจ้าชายซัมซุง ขึ้นเป็นประธานบริษัทต่อจากพ่อแล้วในที่สุด หลังผ่านอุปสรรคปัญหาถึงขั้นติดคุก จนมาถึงวันนี้ยังมีโจทย์ยากที่รออยู่

วันที่ 28 ตุลาคม 2565 สำนักข่าว เอพีรายงานว่า บริษัท ซัมซุง ยักษ์ใหญ่แห่งวงการธุรกิจเครื่องใช้ไฟฟ้าและโทรคมนาคมระดับโลกของเกาหลีใต้ แต่งตั้งนายอี แจยอง วัย 54 ปี ลูกชาย อี กุนฮี ประธานบริษัทผู้ล่วงลับ ขึ้นดำรงตำแหน่งประธานบริหารของบริษัท รุ่นที่ 3 แล้ว เมื่อวันที่ 27 ต.ค.

ข่าวการแต่งตั้งนายอี แจยอง ฉายา เจ้าชายซัมซุง ประกาศหลังจากบริษัทเพิ่งแจ้งผลประกอบการไตรมาสสาม ของปี 2022 กำไรดิ่งลง 31% เป็นครั้งแรกในรอบเกือบสามปี หลังเผชิญปัญหาขาดวัสดุสำหรับการผลิตชิป และสมาร์ทโฟน อันเป็นผลกระทบจากสงครามรัสเซีย-ยูเครน

เจ้าชายซัมซุง
Samsung Electronics’ new Chairman Lee Jae-yong (Photo by Jung Yeon-je / AFP)

ถูกวางตัวเป็นผู้นำหลังพ่อป่วย

อี แจยอง หรือ เจย์ วาย. ลี เกิดที่กรุงโซล เป็นลูกชายคนโตของนายอี กุนฮี ประธานบริหารซัมซุง รุ่นที่สอง มีน้องสาว 2 คน

เรียนจบปริญญาตรี สาขาวิชาประวัติศาสตร์เอเชียตะวันออก มหาวิทยาลัยแห่งชาติ กรุงโซล (Seoul National University)

จบเอ็มบีเอ มหาวิทยาลัยเคโอ และไปเรียนต่อด็อกเตอร์ ที่ฮาร์วาร์ด บิสซิเนส สกูล สหรัฐอเมริกา ราว 5 ปี แต่ไม่จบ กลับมาทำงานให้ซัมซุงตั้งแต่ปี 1991 (พ.ศ. 2534) ตำแหน่งรองประธานฝ่ายวางแผนยุทธศาสตร์

FILE – A logo of Samsung Electronics is seen at Korea Electronics Show in Seoul, South Korea, on Oct. 28, 2021  (AP Photo/Lee Jin-man, File)

จากนั้นเป็น Chief Customer Officer หรือประธานเจ้าหน้าที่แผนกดูแลลูกค้า ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ตั้งขึ้นรองรับลูกชายท่านประธานโดยเฉพาะ เพราะอี แจยอง ถูกมองว่าจะมาเป็นผู้นำบริษัทในอนาคต โดยเฉพาะเมื่อ อี คุนฮี ต้องลงจากตำแหน่ง เมื่อถูกครหาว่าเลี่ยงภาษี

เจ้าชายซัมซุงถูกจับตาว่าจะขึ้นเป็นผู้บริหารใหญ่ชัดเจนขึ้นอีก เมื่อปี 2009 (พ.ศ. 2552) เมื่อขึ้นตำแหน่งประธานเจ้าหน้าที่ปฏิบัติการของบริษัท ซัมซุง อิเล็กทรอนิกส์ ตามมาด้วยตำแหน่งรองประธานเมื่อเดือน ธ.ค. 2012 (พ.ศ. 2555) พร้อมการถือครองหุ้นในบริษัท 11%

อี แจยอง ได้รับการวางตัวให้ขึ้นสู่ตำแหน่งสูงสุดของบริษัทมาตั้งแต่ปี 2014 (พ.ศ. 2557) หลังจากพ่อมีอาการหัวใจวายและต้องเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาล โดยอาการไม่กลับมาปกติดังเดิม

ผจญคดีแห่งศตวรรษ

ระหว่างนั้นเจ้าชายซัมซุงเผชิญมรสุมใหญ่ที่สุด จากการถูกดำเนินคดีที่ได้ชื่อว่าคดีแห่งศตวรรษและถูกตัดสินว่ามีความผิดฐานติดสินบนรัฐบาล เพื่อแลกกับการได้รับอนุญาตให้ควบรวมกิจการปี 2015 (พ.ศ. 2558) เป็นไปอย่างราบรื่น

เจ้าชายซัมซุง
FILE PHOTO: Samsung Electronics Vice Chairman, Jay Y. Lee,   REUTERS/Kim Hong-Ji/

คดีดังกล่าวเป็นคดีอื้อฉาวสะเทือนวงการการเมืองอย่างแรงในยุคประธานาธิบดี ปาร์ก กึนเฮ ประชาชนชุมนุมประท้วงใหญ่และต่อต้านกลุ่มแชโบล หรือธุรกิจของครอบครัวใหญ่ในประเทศ สุดท้ายผู้นำหญิงต้องกระเด็นจากตำแหน่งและถูกจำคุกถึงปัจจุบัน

เมื่อปี 2560  อี แจยอง ถูกตัดสินจำคุก 5 ปี แต่ติดได้ปีเดียวก็พ้นโทษออกมาเมื่อปี 2561

เมื่อพ่อเสียชีวิตในปี 2020 (พ.ศ. 2563) อี แจยอง ต้องรอให้กระบวนการทางกฎหมายเสร็จสิ้น และได้รับอภัยโทษจากประธานาธิบดี ยุน ซุกยอล เมื่อเดือนสิงหาคมปีนี้

ตอกย้ำถึงอิทธิพลของธุรกิจยักษ์ใหญ่อย่างซัมซุงที่มีต่อเศรษฐกิจของเกาหลีใต้ โดยถือครองสัดส่วนเศรษฐกิจของทั้งประเทศอยู่ร้อยละ 15

Samsung Electronics Chairman Lee Jae-yong gets out of a car upon his arrival at the Seoul Central District Court in Seoul, South Korea, Thursday, Oct. 27, 2022.  Han Sang-kyun/Yonhap via AP)

โจทย์ใหญ่และยากรออยู่

การรับตำแหน่งผู้บริหารสูงสุดล่าสุดนี้ ทำให้เจ้าชายซัมซุงต้องแสดงบทบาทผู้นำบริษัทผู้ผลิตชิปคอมพิวเตอร์และสมาร์ทโฟนรายใหญ่ที่สุดฝ่ามรสุมที่หนักหนาสาหัส ทั้งจากสถานการณ์การขึ้นดอกเบี้ยของธนาคารกลาง ราคาสินค้าที่พุ่งสูง ขณะที่ผู้บริโภคใช้จ่ายลดลงในด้านอุปกรณ์เทคโนโลยี

นอกจากนี้ ซัมซุงและผู้ผลิตเซมิคอนดักเตอร์รายอื่น ๆ ยังต้องเผชิญกฎระเบียบใหม่ของสหรัฐอเมริกา ที่ควบคุมการส่งออกสินค้าเซมิคอนดักเตอร์ และอุปกรณ์ทำชิปให้กับจีน เพื่อปกป้องเทคโนโลยีของสหรัฐจากการรุกคืบของกองทัพจีน

ซัมซุงจะต้องเผชิญความไม่แน่นอนในด้านภูมิรัฐศาสตร์ที่มีแนวโน้มจะกดอุปสงค์ในครึ่งปีแรกของปี 2023 แม้ว่าบริษัทจะลุ้นให้ปีหน้า ธุรกิจต่าง ๆ จะฟื้นตัว ความต้องการชิปจะสูงขึ้นในกลุ่มศูนย์ข้อมูลดาต้า และผลิตภัณฑ์คอมพิวเตอร์

Vice-Chairman of Samsung Electronics Lee Jae-yong speaks during a news conference in Seoul on May 6, 2020 (Photo by KIM HONG-JI / POOL / AFP)

ไม่วางลูกเป็นผู้นำรุ่นต่อไป

สำหรับชีวิตส่วนตัว แต่งงานเมื่อปี 2541 กับ ลิว เซ-รย็อง และมีลูกด้วยกัน 2 คน คนโตเป็นผู้ชาย และคนเล็กเป็นผู้หญิง ก่อนทั้งสองจะหย่าขาดกันเมื่อปี 2009 (พ.ศ. 2552)

เจ้าชายซัมซุงชอบเล่นกอล์ฟและขี่ม้า แต่ไม่ออกงานสังคมบ่อยนัก สื่อมวลชนเคยรายงานว่าเป็นคนสุภาพ แต่ตัดสินใจเรื่องต่าง ๆ อย่างเด็ดขาดและเยือกเย็น นิยมตอบคำถามนักข่าวทางอีเมล์ส่วนตัว และได้ชื่อว่าเป็นคนมีทัศนคติในทางบวก

วันพุธที่ 6 .. 2020 (พ.ศ. 2563) อี แจยอง แถลงว่าจะไม่มอบตำแหน่งการจัดการบริษัทให้กับลูก ๆ ของตนเอง พร้อมก้มศีรษะโค้งคำนับขอโทษที่ทำให้บริษัทพัวพันกรณีอื้อฉาวเขย่าประเทศ

โค้งคำนับเพื่อขอโทษ (Photo by KIM HONG-JI / POOL / AFP)

ผมไม่ได้วางแผนที่จะส่งมอบตำแหน่งหน้าที่ของผมให้ลูก ๆ นี่เป็นเรื่องที่ผมคิดมานานแล้ว เพียงแต่ลังเลใจที่จะเปิดเผยอี แจยองกล่าว และว่า

ไม่ใช่เป็นเพียงเพราะความยากลำบากในองค์ประกอบของธุรกิจ แต่คงเป็นเรื่องที่ไม่รับผิดชอบเท่าใดนัก หากจะพูดประเด็นทายาทผู้นำ ทั้งที่ผมเองก็ยังไม่ได้พิสูจน์ตัวเองอย่างเหมาะสมเลย

……

รัฐบาลเกาหลีใต้อธิบาย ทำไมต้องให้อภัยโทษ เจ้าชายซัมซุง อภิสิทธิ์ชน ?