จีนเปิดข้อมูลโควิด เพียงพอหรือยัง – ปมดาราเสียชีวิตทำสังคมหวั่นไหว

จีนเปิดข้อมูลโควิด
People look after their elderly relatives lying on stretchers and receiving intravenous drips while using ventilators at the Changhai Hospital hall in Shanghai, China, Tuesday, Jan. 3, 2023. (Chinatopix Via AP)

การที่องค์การอนามัยโลกขอร้องให้ จีนเปิดข้อมูลโควิด อย่างโปร่งใส ทำให้เกิดคำถามถึงการเปิดข้อมูลของจีน ว่าแท้จริงแล้วเพียงพอ และตรงไปตรงมาหรือไม่

วันที่ 6 มกราคม 2566 สำนักข่าว เอพี รายงานถึงการตั้งถามดังกล่าว ระหว่างที่โรคโควิดกำลังระบาดหนักในจีน และจีนถูกมองว่าปกปิดข้อมูล ทำให้หลายประเทศ รวมทั้ง องค์การอนามัยโลกเรียกร้องให้รัฐบาลจีนเปิดเผยข้อมูลจริงอย่างโปร่งใส ทั้งจำนวนผู้เสียชีวิต จำนวนผู้ป่วนและผู้ป่วยหนัก

นอกจากนี้ยังมีอีกหลายประเทศ งัดมาตรการกำหนดให้ผู้เดินทางจากจีนแสดงผลตรวจโควิดเป็นลบ แต่จีนแย้งว่ามาตรการดังกล่าวไม่เป็นวิทยาศาสตร์และขู่ว่าจะตอบโต้กลับ

สิ่งที่น่าวิตกกังวลมากที่สุด คือ การกลายพันธุ์เป็นสายพันธุ์ใหม่จากการติดเชื้อหมู่มากในจีนและแพร่ระบาดไปประเทศอื่นๆ เพราะสายพันธุ์เดลตาและโอมิครอนก็เกิดจากการระบาดใหญ่เช่นกัน

An elderly patient receives an intravenous drip while using a ventilator in the hallway of the emergency ward in Beijing, Thursday, Jan. 5, 2023. (AP Photo/Andy Wong)

จีนเปิดปิดข้อมูลอะไร

หน่วยงานสาธารณสุขของจีนเผยแพร่จำนวนผู้ป่วยรายใหม่ ผู้ป่วยหนักและผู้เสียชีวิตรายวัน แต่เป็นตัวเลขทางการที่ได้รับการยืนยันว่าเสียชีวิตจากโควิดซึ่งใช้คำจำกัดความที่แคบมาก

เรย์ ยิป ผู้ก่อตั้งสำนักงานควบคุมโรคติดต่อสหรัฐฯ ในจีน กล่าวว่าจีนมีการศึกษาแบบสุ่มตัวอย่างของตัวเอง แต่ไม่ได้เปิดเผยข้อมูล

เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 5 .. ทางการจีนรายงานว่ามีจำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่ 9,548 รายและผู้เสียชีวิตเพียง 5 ราย

ขณะที่รัฐบาลท้องถิ่นเปิดเผยตัวเลขมากกว่านั้น เช่น มณฑลเจ้อเจียง ทางตะวันออก ระบุว่าในวันเดียวกัน มีผู้ติดเชื้อรายใหม่วันละประมาณ 1 ล้านคน

A medical worker helps a patient on the intravenous drip at a community healthcare institution in Shanghai, China, Monday, Jan. 5, 2023.  (Fang Zhe/Xinhua via AP)

ตั้งแต่โควิดระบาด จีนเผยแพร่ข้อมูลการถอดรหัสพันธุกรรม 4,144 ครั้งให้ GISAID ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มข้อมูลไวรัสโคโรนาระดับโลก แต่ข้อมูลของจีนคิดเป็นร้อยละ 0.04 ของจำนวนทั้งหมด ซึ่งเป็นอัตราที่น้อยกว่าสหรัฐฯ กว่า 100 เท่า และน้อยกว่ามองโกเลีย ประเทศเพื่อนบ้านเกือบ 4 เท่า

ดาราดังตายยิ่งกระพือความกลัว

ด้าน เดอะการ์เดียน รายงานว่า เกิดกระแสที่ชาวจีนหวั่นไหวกับการระบาดครั้งนี้มาก เมื่อเหล่าดาราและคนดังเสียชีวิต จนเกิดคำถามว่า จริง ๆ แล้วมีจำนวนผู้เสียชีวิตมากกว่าที่ทางการรายงานมากเพียงใด

สื่อกระแสหลักของจีน ต่างรายงานถึงการจากไปของกง จินถัง นักแสดงอาวุโส วัย 83 ปีที่โด่งดังและผูกพันกับผู้ชมทางโทรทัศน์มายาวนาน โดยไม่ระบุสาเหตุการเสียชีวิต

กง จินถัง

นอกจากนี้ นักร้องเพลงงิ้วหญิง ฉู่ หลานหลาน ผู้ขับร้องเพลงในมหกรรมโอลิมปิก 2008 ที่ปักกิ่ง ก็เสียชีวิตกะทันหัน ทั้งที่อายุเพียง 40 ปี โดยไม่เปิดเผยสาเหตุการตายเช่นกัน ยิ่งทำให้สาธารณชนร่ำลือและหวาดกลัวกันว่า โรคโควิดกำลังคร่าชีวิตชาวจีน แต่ตัวเลขทางการ จากเดือนธันวาคมจนถึงปัจจุบัน ยอดผู้เสียชีวิตมีเพียง 22 ราย

ฉู่ หลานหลาน

เรารู้อะไรบ้างแล้ว และจะต้องรู้อะไรอีก

นพ.กากันดีป คัง วิทยาลัยการแพทย์คริสเตียนแห่งเวลโลร์ของอินเดีย กล่าวว่าจนถึงขณะนี้ ยังไม่มีสายพันธุ์ใหม่ๆ ที่เกิดในจีน จึงยังไม่ต้องกังวล แต่ไม่ได้ทำให้ 10 ประเทศ ได้แก่ สหรัฐฯ แคนาดา ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ อินเดีย ออสเตรเลีย อังกฤษ ฝรั่งเศส สเปน และอิตาลี ยกเลิกมาตรการให้ผู้เดินทางจากจีนต้องมีผลตรวจเป็นลบ

มาตรการดังกล่าวเป็นการป้องกันเชิงรุกและเฝ้าระวัง แม้ไม่มีข้อมูลจากจีน แต่ก็จะทราบการเปลี่ยนแปลงในไวรัสจากการตรวจทุกคนมาจากจีน

ส่วนแคนาดาและเบลเยียมจะตรวจอนุภาคไวรัสจากน้ำเสียบนเครื่องบินที่เดินทางจากจีน

คู ยูงเคียน ศูนย์เตรียมพร้อมรับมือโรคระบาดในสิงคโปร์กล่าวว่ามาตรการนี้เหมือนระบบเตือนภัยให้คาดการณ์ได้ว่าจะเกิดการระบาดระลอกใหญ่ในไม่ช้าหรือไม่

จีนเปิดข้อมูลโควิด
Patients, most of them elderly with covid symptoms, are crowded at the Changhai Hospital  in Shanghai, China, Tuesday, Jan. 3, 2023.   (Chinatopix Via AP)

จีนแบ่งปันข้อมูลเพียงพอแล้วหรือไม่

เจ้าหน้าที่จีนย้ำว่ากำลังแบ่งปันข้อมูล โดยเฉพาะ การถอดรหัสพันธุกรรม ส่งให้กับ GISAID และการประชุมกับองค์การอนามัยโลก

แต่องค์การอนามัยโลกเรียกร้องให้จีนส่งข้อมูลเพิ่มเติม ไม่ใช่ข้อมูลลำดับพันธุกรรมเท่านั้น แต่ขอข้อมูลอื่นๆ ด้วย รวมทั้ง การรักษาตัวในโรงพยาบาล การรับเข้าห้องไอซียูและการเสียชีวิต

นายทีโดรส อัดฮานอม กีบรีเยซุส ผู้อำนวยการใหญ่องค์การอนามัยโลกแสดงความกังวลเกี่ยวกับความเสี่ยงต่อชีวิตในประเทศจีนและกล่าวว่าข้อมูลมีความจำเป็นต่อองค์การอนามัยโลกอย่างยิ่งสำหรับประเมินความเสี่ยงสถานการณ์ระบาดในโลกอย่างรวดเร็วและรุนแรง

ภาพจาก Fabrice COFFRINI / AFP

รัฐบาลจีนมักจะปิดข้อมูลเชิงลบต่อพรรคคอมมิวนิสต์ไม่ให้สาธารณชนรับทราบ สื่อรัฐเลี่ยงการรายงานฌาปณสถานที่มีศพรอเผาและผู้คนวิ่งจากโรงพยาบาลหนึ่ง ไปอีกโรงพยาบาลหนึ่งเพื่อรับการรักษา ขณะที่ระบบสาธารณสุขเต็มศักยภาพแล้วและเจ้าหน้าที่รัฐกล่าวหาว่าสื่อต่างชาติบิดเบือนข่าว

ด้านคูกล่าวว่าการที่แอฟริกาใต้เตือนการระบาดของโอมิครอนตั้งแต่เนิ่นๆ นำมาสู่การห้ามผู้เดินทางออกนอกประเทศเป็นตัวอย่างที่สะท้อนให้เห็นถึงความจำเป็นในการแบ่งปันข้อมูล โดยไม่ต้องกลัวผลกระทบ

….