ผลจากการก่อสงคราม รัสเซียขาดดุลงบประมาณ 47,450 ล้านดอลลาร์ ในปี 2565

รัสเซีย-ยูเครน
Sergei Fadeichev/Pool via REUTERS

ผลจากการรุกรานเข้าไปในดินแดนและสู้รบกับยูเครน ทำให้รัสเซียขาดดุลงบประมาณมากถึง 47,450 ล้านดอลลาร์สหรัฐ พลิกจากปี 2564 ที่เกินดุล 6,700 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ส่วนปีนี้คาดว่าจะขาดดุลต่ออีกปี 

วันที่ 10 มกราคม 2566 สื่อต่างประเทศหลายสำนักรายงานว่า นายแอนตัน ซิลูอานอฟ (Anton Siluanov) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังประเทศรัสเซีย เปิดเผยว่า ปี 2565 รัสเซียขาดดุลงบประมาณ 3.3 ล้านล้านรูเบิล หรือ 47,450 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ณ อัตราแลกเปลี่ยน 1 ดอลลาร์สหรัฐ=69.5500 รูเบิล) คิดเป็นประมาณ 2.3% ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) ปี 2565 

ต่างกันอย่างมากกับปี 2564 ที่รัสเซียเกินดุลงบประมาณ 6,700 ล้านดอลลาร์สหรัฐ 

การขาดดุลงบประมาณสูงเป็นประวัติการณ์สะท้อนถึงภาระของการที่รัสเซียรุกรานเข้าไปทำสงครามกับยูเครน

ก่อนที่รัสเซียจะเปิดการรุกรานยูเครนเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2565 รัสเซียตั้งเป้าจัดทำงบประมาณเกินดุลประมาณ  1% ของจีดีพี ในปี 2565 แต่หลังจากการสู้รบดำเนินมาหลายเดือน วลาดิมีร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซียกล่าวในเดือนกันยายนว่า คาดการณ์ว่างบประมาณจะเกินดุลเกือบ 500,000 ล้านรูเบิล หรือประมาณ 7,190 ล้านดอลลาร์สหรัฐ 

ในช่วงหลายเดือนนับจากก่อสงคราม รัสเซียถูกบังคับให้ดึงเงินออกจากคลังทุกวัน และต้องกู้เงินจำนวนมากผ่านการออกตราสารหนี้ในประเทศ เนื่องจากต้องใช้เงินจำนวนมากไปกับการรักษาความปลอดภัยและกลาโหม ขณะที่รายได้หายไปมาก เนื่องจากข้อจำกัดในการส่งออกน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ 

รัสเซีย-ยูเครน
Mikhail Klimentyev/Kremlin via REUTERS

Bloomberg รายงานว่า ข้อมูลเบื้องต้นแสดงให้เห็นว่า การใช้จ่ายของรัฐบาลรัสเซียเพิ่มขึ้นมากกว่า 1 ใน 3 เมื่อเทียบกับการคาดการณ์ก่อนเกิดสงคราม ทั้งนี้ รายจ่ายของรัฐบาลรัสเซียเป็นไปตามฤดูกาล มักจะพุ่งสูงขึ้นในช่วงปลายปี จึงทำให้การขาดดุลเพิ่มขึ้นในช่วงท้าย ๆ  

ราคาน้ำมันของรัสเซียทรุดตัวลง หลังจากกลุ่ม G7 กำหนดเพดานราคาน้ำมันดิบรัสเซียไว้ที่ 60 ดอลลาร์สหรัฐต่อบาร์เรล มุ่งจำกัดรายได้ของรัฐบาลรัสเซีย แต่ถึงนั้นอย่างนั้น รัฐบาลรัสเซียก็ยังทุ่มงบประมาณกับการสู้รบต่อไป แล้วไปลดหรือชะลอค่าใช้จ่ายที่ไม่ใช่เรื่องการรบแทน และตอนนี้รัฐบาลรัสเซียกำลังหารือที่จะเก็บภาษีจากบริษัทใหญ่เพิ่มขึ้น เพื่อชดเชยการขาดดุลงบประมาณ  

แม้จะมีแรงกดดัน แต่สถานะการคลังของรัสเซียยังคงแข็งแกร่ง เป็นผลมาจากการใช้นโยบายเข้มงวดมาหลายปี 

สำหรับปี 2566 นี้ Bloomberg คาดว่าการขาดดุลงบประมาณของรัสเซียจะอยู่ที่ระดับ 2% ของจีดีพี ซึ่งใกล้เคียงกับปี 2565 อย่างไรก็ตาม การคาดการณ์นี้อิงจากราคาน้ำมัน 70 ดอลลาร์สหรัฐต่อบาร์เรล ซึ่งสูงกว่าระดับราคาในเดือนธันวาคมที่ผ่านมาประมาณ 20 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล 

โดยปกติแล้ว การไหลเข้าของค่าน้ำมัน ก๊าซ และสินค้าโภคภัณฑ์อื่น ๆ ที่รัสเซียส่งออกในครึ่งปีแรกจะเป็นตัวช่วยชดเชยค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้น แต่ตอนนี้แนวโน้มดังกล่าวได้เปลี่ยนไปแล้ว 

อเล็กซานเดอร์ อิซากอฟ (Alexander Isakov) นักเศรษฐศาสตร์ของ Bloomberg Economics คาดการณ์ว่า หากราคาน้ำมันดิบของรัสเซียยังคงอยู่ในระดับเดียวกับเดือนธันวาคม รายได้ของรัสเซียจะลดลงประมาณ 2.4 ล้านล้านรูเบิล หรือ 1.6% ของจีดีพี ต่ำกว่าคาดการณ์ของปีนี้ 

ด้านรัฐมนตรีกระทรวงการคลังรัสเซียเองก็บอกว่า การที่ชาติตะวันตกกำหนดเพดานราคาน้ำมันของรัสเซีย อาจทำให้การขาดดุลงบประมาณของรัสเซียเพิ่มขึ้นอีกในปี 2566

………………….