จีนปลด “ฉิน กัง” จากตำแหน่งรัฐมนตรีต่างประเทศ หลังหายตัวปริศนา 1 เดือน

ฉิน กัง จีน
ฉิน กัง (Photo by THOMAS PETER / POOL / AFP)

จีนปลด ฉิน กัง จากตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ อย่างมีเงื่อนงำ หลังจากเป็นที่จับตามองในช่วงก่อนหน้านี้ว่าเขาหายตัวไป-ไม่ปรากฏตัวต่อสาธารณะมาราว 1 เดือน หวัง อี้ อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศสองสมัยในยุคสี จิ้นผิง ได้รับแต่งตั้งคืนตำแหน่งเดิม 

หลังจากแวดวงนักการทูตและสื่อต่างประเทศจับตามองในช่วงก่อนหน้านี้ว่า ฉิน กัง (Qin Gang) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของจีนหายหน้าหายหน้าตา ไม่ปรากฏภาพหรือชื่อของเขาในการปฏิบัติหน้าที่มาราว 1 เดือน แม้ว่าในช่วงเวลา 1 เดือนที่ผ่านมา จีนต้อนรับแขกระดับสูงจากต่างประเทศหลายคน ซึ่งโดยปกติแล้วรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศคือคนที่จำเป็นต้องอยู่ในการต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองเหล่านั้น 

ล่าสุดเป็นที่ชัดเจนแล้วว่า ฉิน กัง ถูกปลดออกจากตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ แต่ยังไม่มีการยืนยันเหตุผลที่แท้จริง  

ช่วงค่ำวันที่ 25 กรกฎาคม 2023 สำนักข่าวเซาท์ ไชน่า มอร์นิ่ง โพสต์ (South China Morning Post) ในฮ่องกง รายงานอ้างอิงสถานีวิทยุโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน (CCTV) ว่า ฉิน กัง ถูกปลดออกจากตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศแล้ว โดยประกาศปลดในห้วงการประชุมวาระพิเศษของคณะกรรมการกรมการเมืองพรรคคอมมิวนิสต์จีน หรือโปลิตบูโร (Politburo) ในวันที่ 24-25 กรกฎาคม

นอกจากเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศแล้ว ฉิน กัง มีอีกตำแหน่งที่สูงกว่านั้น คือ เขาเป็น 1 ใน 5 มนตรีรัฐกิจ ของคณะมนตรีรัฐกิจสาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งในการประกาศปลดเขาออกจากตำแหน่งครั้งนี้ ไม่ได้ปลดออกจากตำแหน่งมนตรีรัฐกิจด้วย ปลดเพียงจากตำแหน่งรัฐมนตรีต่างประเทศเท่านั้น 

ถ้อยแถลงสั้น ๆ ของ CCTV ระบุว่า หวัง อี้ (Wang Yi) ผู้ซึ่งก่อนหน้านี้ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการการต่างประเทศส่วนกลาง ซึ่งมีบทบาทในทางการทูตสูงสุดเหนือตำแหน่งรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ ได้รับแต่งตั้งให้เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศแทนฉิน กัง 

ADVERTISMENT

หวัง อี้ เข้าร่วมกิจกรรมทางการทูตหลายครั้งในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา ทั้งการพบกับรัฐมนตรีต่างประเทศของสหรัฐ, การพบกับเฮนรี่ คิสซิงเจอร์ (Henry Kissinger) อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐ ซึ่งได้รับการยอมรับว่าเป็นผู้วางระเบียบโลกยุคหลังสงครามเย็น และจอห์น เคอร์รี (John Kerry) ทูตพิเศษด้านการแก้ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของสหรัฐ ที่เยือนจีนเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว และการประชุมกลุ่ม BRICS ในแอฟริกาใต้

ขณะที่ฝั่งฉิน กัง นั้น กระทรวงต่างประเทศของจีนระบุว่า เขาปรากฏตัวต่อสาธารณะครั้งสุดท้ายระหว่างการประชุมกับนักการทูตระดับสูงจากรัสเซีย เวียดนาม และศรีลังกา เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน และทางการจีนเปิดเผยในช่วงต้นเดือนกรกฎาคมว่า เขาขาดงานเป็นเวลานานด้วยเหตุผลด้านสุขภาพ 

ADVERTISMENT

ทั้งนี้ หวัง อี้ เป็นรัฐมนตรีต่างประเทศคู่ใจของสี จิ้นผิง ในการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีสมัยที่ 1 และ 2 จนกระทั่งเมื่อเดือนธันวาคม 2022 ฉิน กัง ซึ่งก่อนหน้านั้นเป็นเอกอัครราชทูตจีนประจำสหรัฐ ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เป็นส่วนหนึ่งของแผนการปรับเปลี่ยนคณะรัฐมนตรีใหม่ของจีนในการดำรงตำแหน่งวาระที่ 3 ของสี จิ้นผิง ซึ่งมีการแต่งตั้งผู้ดำรงตำแหน่งสำคัญอื่น ๆ ตามมาในการประชุมสองสภาเมื่อเดือนมีนาคม 2023 ที่ผ่านมา และฉิน กัง ก็ได้รับแต่งตั้งให้เป็นมนตรีรัฐกิจอีกหนึ่งตำแหน่ง  

ฉิน กัง เป็นหนึ่งในเจ้าหน้าที่ระดับสูงของจีนที่เติบโตอย่างรวดเร็ว เขาเคยถูกมองว่าเติบโตจากการเป็นหนึ่งในคนสนิทที่สี จิ้นผิง ไว้วางใจ 

การจัดการปลดเขาออกจากตำแหน่งในครั้งนี้ทำให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวาง ทำให้เกิดคำถามเกี่ยวกับความน่าเชื่อถือของรัฐบาลจีนและการตัดสินใจซึ่งไม่มีเหตุผลอธิบายชัดเจน นอกจากนี้ยังก่อให้เกิดความไม่แน่นอนต่อความสัมพันธ์ซึ่งค่อนข้างมีปัญหาของจีนกับโลกภายนอกด้วย