ข่าวรอบวัน

เปิดโฉนดที่ดินพระราชมรดก ถนนทรงวาด บ้านเจ้าสัว ย่านสุดคูลระดับโลก

ย่านทรงวาด ที่ดินพระราชมรดก

ถนนทรงวาด ย่านการค้า 100 กว่าปี ถูกนิตยสารอันดับโลก เลือกให้เป็น ย่านสุดคูล อันดับ 39 จาก 40 อันดับทั่วโลก

ผลสำรวจ Time Out’s World’s Coolest Neighborhood หรือ ย่านสุดคูลจากทั่วโลก ที่จัดทำโดยนิตยสารอันดับโลกด้านไลฟ์สไตล์ “Time Out” เลือก “ย่านทรงวาด” กรุงเทพมหานคร เป็นลำดับที่ 39 จาก 40 ย่านท่องเที่ยวที่มีบรรยากาศดี มีความน่าสนใจ และทันสมัยที่สุดในโลก

ย่านถนนทรงวาด มาจากรัชกาลที่ 5 “ทรงวาด” ถนนเส้นนี้ลงบนแผนที่ เมื่อทรงโปรดเกล้าฯ ให้จัดระเบียบพื้นที่แถบนี้ใหม่ หลังเกิดไฟไหม้ครั้งใหญ่ย่านสำเพ็ง เมื่อปี 2449 ทำเลติดแม่น้ำ ทำให้การสัญจร ขนส่งทางแม่น้ำเจ้าพระยา เป็นไปอย่างสะดวก ทั้งการรับขนส่งสินค้ามาทางเรือจากต่างประเทศ แล้วกระจายสินค้าไปทุกหัวเมืองทั่วประเทศไทย

ย่านทรงวาด จึงเป็นถนนที่มีตึกรามบ้านช่อง ที่มีฐานรากมากว่า 117 ปี ทายาท ราชนิกูล นักธุรกิจระดับโลกในเมืองไทย หลายตระกูลมีจุดกำเนิดที่ถนนแห่งนี้

ที่มาพระราชมรดก พระราชพินัยกรรม

หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 รัชกาลที่ 7 ทรงมีพระราชพินัยกรรม การแบ่งมรดก ที่เป็นตำหนัก ในอังกฤษ และทรัพย์สิน ที่ดิน ในเมืองไทย ใช้เวลาแบ่ง 3 วัน ตามบันทึกของคุณหญิงมณี สิริวรสาร อดีตสะใภ้หลวง หรือ “หม่อมมณี” ที่เขียนไว้เป็นหนังสือ ชื่อ “ชีวิตเหมือนฝัน”

Advertisment

คุณหญิงมณี สิริวรสาร ซึ่งเป็นหม่อมในพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิรศักดิ์สุประภาต องค์ต้นราชสกุล “ศักดิ์เดช ภานุพันธ์” พระราชโอรสบุญธรรมในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 และเป็นหม่อมใน พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภัสสรวงศ์ พระโอรสในสมเด็จพระราชปิตุลา บรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช

“หม่อมมณี” เล่าถึงขั้นตอนหนึ่งของการแบ่งพระราชมรดกในพระราชพินัยกรรม ไว้ตอนหนึ่งว่า… “เฉพาะที่ดินหลังวังศุโขทัย กับใจกลางเมือง 22 แปลงใช้เวลาไม่ถึงหนึ่งชั่วโมงก็จบสิ้น”

“การแบ่งพระราชมรดก เป็นไปตามกฎหมายไทย คือแบ่งกันคนละครึ่ง ภาคลูกและภาคเมีย ซึ่งผู้ที่ได้รับ 2 ราย คือ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ 7 กับหม่อมมณี ผู้แทนของพระองค์เจ้าจิรศักดิ์ฯ ในฐานะที่เป็นหม่อมในพระราชโอรสบุญธรรม ของรัชกาลที่ 7”

การจับสลากส่วนแบ่งที่ดิน เกิดขึ้นที่วังศุโขทัย โดยมีการนำสลากโฉนดที่ดิน ใส่ไว้ในพานทอง และสลับกันจับระหว่างพระนางเจ้ารำไพพรรณี กับหม่อมมณี ที่ดินที่ต้องจับสลากมี 22 แปลง แต่เหลือ 20 แปลง เพราะ 2 แปลงที่อยู่ด้านหลังวังศุโขทัย พระนางเจ้ารำไพพรรณี ไม่ประสงค์ให้จับฉลาก จึงมีการแลกเปลี่ยนกับหม่อมมณี เป็นที่ดิน 10 ไร่ ที่ถนนเพลินจิต

Advertisment

ส่วนที่ดินอีก 20 แปลง ม.จ.อุปลีสาน ชุมพล ผู้จัดการผลประโยชน์และผู้จัดการพระราชพินัยกรรมของรัชกาลที่ 7 นำสลากที่เตรียมไว้ ถวายให้พระนางเจ้ารำไพพรรณีทรงจับก่อน 10 ครั้ง เมื่อทรงจับแล้วสลากที่เหลือเป็นของหม่อมมณี

ย่านทรงวาด ที่ดินราคาแพงตั้งแต่ 117 ปีก่อน

หม่อมมณี เล่ารายละเอียดการแบ่งพระราชมรดก ตามพินัยกรรมของรัชกาลที่ 7 ไว้ด้วยว่า ส่วนของพระนางเจ้ารำไพพรรณี เช่น โฉนดที่ดินที่ราคาแพงที่สุด เป็นโฉนดที่ดินที่ถนนทรงวาด ตำบลราชวงศ์ ประมาณ 3 ไร่, ที่ดินที่คลองหลอด 10 ไร่ ติดกับโรงเรียนราชินี, ตึกใหญ่ที่ถนนเพชรบุรี

ส่วนของหม่อมมณี ได้ที่ดินคู่กับถนนทรงวาด 7 ไร่ ด้านที่เป็นโรงสีและตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา, ตึกแถวที่คลองหลอด 10 ไร่ ด้านที่ติดกับบ้านหม้อ, ตึกใหญ่ที่ถนนพญาไท (บ้านพระยาคธาธร) 1 ไร่ครึ่ง (ซึ่งมีผู้มาจำนองไว้กับพระปกเกล้าฯ) และที่เหลือเป็นที่ดินในพระนคร ก็ถูกจัดแบ่ง ในสัดส่วนที่เท่า ๆ กัน

ส่วนสังหาริมทรัพย์เครื่องเรือน ถ้วยชาม เครื่องแก้ว พระพุทธรูป เครื่องประดับในวัง เช่น กระถางต้นไม้ จิปาถะ ถูกพ่อค้าจีนจากบ้านหม้อตีราคาประมูล และนำเงินสดแบ่งให้สัดส่วนที่เท่า ๆ กัน ในส่วนหลังนี้ใช้เวลา 3 วัน

ที่ดินส่วนของ “หม่อมมณี” ปัจจุบันส่วนหนึ่งคือ อาคารมณียาเซ็นเตอร์ และโรงแรมเรเนซองส์ กรุงเทพฯ ย่านราชประสงค์ บริหารโดย ม.ร.ว.ทินศักดิ์ ศักดิ์เดช ภานุพันธ์ ทายาทของหม่อมมณี และพระองค์เจ้าจิรศักดิ์ฯ

ย่านทรงวาด จุดกำเนิดบ้านเจ้าสัวตระกูลดัง

ถนนทรงวาด เป็นถนนที่ตัดเลียบแม่น้ำเจ้าพระยา อยู่คู่ขนานกับถนนเจริญกรุง ย่านเยาวราช รัชกาลที่ 5 ทรงวาดถนนสายที่มีความยาวเพียง 1,196 เมตร อันเป็นย่านการค้าของคนจีนจากโพ้นทะเล เข้ามาตั้งรกราก ก่อร่างสร้างตัว อาทิ

เจ้าสัวธนินท์ เจียรวนนท์  ประธานอาวุโส เครือเจริญโภคภัณฑ์ เจ้าสัวแห่งอาณาจักรซีพี ผู้ครอบครองตำแหน่งคนไทยที่รวยที่สุด โดยมีทรัพย์สินรวมมูลค่าเกือบ 14,900 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และติดอยู่อันดับที่ 116 ของโลก เจ้าของกิจการที่ค้าขายครอบคลุมสินค้าปัจจัย 4 ให้คนไทย

และเจ้าสัวเจริญ สิริวัฒนภักดี ประธานกรรมการบริหาร บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) ครอบครองทรัพย์สินรวม 14,800 ล้านดอลลาร์สหรัฐเช่นกัน และอยู่ในอันดับที่ 118 ของมหาเศรษฐีทั้งโลก เจ้าของกิจการห้างค้าปลีก เครื่องดื่ม อสังหาริมทรัพย์ ตระกูล “สิริวัฒนภักดี” ยังมีที่ดินอีกหลายแปลง รวมทั้งตึกแถว อาคารพาณิชย์เก่าแก่ ลานจอดรถติดแม่น้ำเจ้าพระยา อยู่ฝั่งริมแม่น้ำเจ้าพระยา เตรียมเปิดโครงการ โรงแรมเดอะ ริทซ์ คาร์ลตัน

นายธนาคารใหญ่ระดับท้อป 5 ของประเทศไทย อย่างตระกูล “โสภณพนิช” แห่งธนาคารกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) ก็มีจุดกำเนิดแรก ที่สาขาหัวมุมถนนทรงวาด ฝั่งท่าน้ำราชวงศ์

ย่านหัวมุมถนนทรงวาด ต่อเนื่องถนนเยาวราช ยังเป็นจุดกำเนิด ตระกูล “โชควัฒนา” เจ้าของอาณาจักรเครือสหพัฒน์ เจ้าของสินค้าชีวิตประจําวันของผู้คน มากกว่า 30,000 รายการ ภายใต้ 300 บริษัท ตั้งแต่ผงซักฟอก ยาสีฟัน เครื่องสําอาง ไปจนถึงบะหมี่กึ่งสําเร็จรูป เครื่องดื่ม และเสื้อผ้า มีมูลค่ามากกว่า 1.026 แสนล้านบาท

ปัจจุบันย่านทรงวาด เต็มไปด้วยอาคารดัดแปลง จากตึกแถวเป็นร้านอาหาร คาเฟ่ ขายอาหารและบรรยากาศที่นักท่องเที่ยวทั่วโลก และคนไทย สนใจไปเยือนในทุกฤดูกาล และมีการพัฒนาที่ดินอย่างไม่รู้จบสิ้น