ในประเทศ

ไวรัส RSV ระบาดหนัก รพ.รัฐ-เอกชนเตียงเต็ม พ่อแม่ผู้ปกครองเฝ้าระวัง

เด็ก
เด็ก

กุมารแพทย์ เผยไวรัส RSV ระบาดหนักถึงเดือนตุลาคม รพ.รัฐ-เอกชนหลายแห่งเตียง ICU เด็กเต็ม เตือนพ่อแม่ผู้ปกครองต้องระวัง ส่วนผู้สูงวัยเกิน 60 ปี หากติดเชื้ออาจมีอาการรุนแรงได้เช่นกัน

วันที่ 21 กันยายน 2565  ในช่วงปลายต้นฝนต้นหนาว ไวรัส RSV มีการแพร่ระบาดหนัก โดยเฉพาะในเด็กอายุ 1-5 ขวบ เป็นช่วงที่ผู้ปกครองต้องระวัง เพื่อการเตรียมตัวรับมือให้ถูกวิธี มาทำความรู้จักไวรัสตัวนี้ และอาการที่จะช่วยสังเกตได้

ไวรัส RSV คืออะไร

ไวรัส RSV เป็นไวรัสที่มีเปลือกหุ้ม มีชื่อเต็มว่า Respiratory Syncytial Virus เป็นเชื้อไวรัสที่มีสาเหตุมาจากไข้หวัด หลอดลมอักเสบ ซึ่งพบได้บ่อยในเด็ก ส่วนมากอาการไม่รุนแรง จะหายป่วยภายใน 1-2 สัปดาห์ แต่จะพบอาการรุนแรงในเด็กอายุน้อยกว่า 1 ขวบ เด็กที่เป็นโรคหัวใจ หรือโรคปอดร่วมด้วย

อาการหลังติดเชื้อ RSV

ผู้ป่วยจะมีอาการ 4-6 วัน หลังได้รับเชื้อ เริ่มมีไข้ ไอ จาม และน้ำมูก รับประทานอาหารได้น้อยลง หายใจหอบเหนื่อย อกบุ๋ม หายใจดังวี้ด โดยผู้ติดเชื้อ สามารถแพร่กระจายได้นาน 3-8 วัน

ขณะนี้ยังไม่มีการรักษาสำหรับไวรัส RSV จะเน้นรักษาตามอาการ เช่น ทานยาลดไข้ ยาแก้ไอละลายเสมหะ และหากอาหารรุนแรงต้องไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย

เด็ก-ผู้สูงอายุต้องระวัง

ด้าน นพ.จิรรุจน์ ชมเชย กุมารแพทย์เชี่ยวชาญโรคระบบหายใจ กลุ่มงานกุมารเวชกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา ได้โพสต์ระบุข้อความผ่านเฟซบุ๊ก “Jiraruj Praise” ว่า ช่วงนี้ RSV ยังคงระบาดหนัก รพ.รัฐบาลและเอกชนหลายแห่งเตียง ICU เด็กเต็ม

ก่อนหน้านี้ผมได้พูดไปว่าการติดเชื้อ RSV ส่วนหนึ่งที่เด็กอาการรุนแรง เพราะมีการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น IPD ร่วมด้วย ควรระวัง มีเด็กอายุ 1 เดือน ติด RSV จากพี่คนโต หายใจล้มเหลว เอกซเรย์ปอดผิดปกติชัดเจน ผลตรวจเพาะเชื้อจากเสมหะพบเชื้อ Streptococcus pneumoniae หรือ IPD ร่วมด้วย อายุน้อยอยู่แล้ว ยังติดเชื้อซ้ำซ้อน จนตอนนี้ยังใช้เครื่องช่วยหายใจอยู่ใน ICU ทีท่าดีขึ้นหลังได้ยาปฏิชีวนะที่ตรงกับเชื้อ

สำหรับแพทย์ การติดเชื้อซ้ำแบบนี้ควรนึกถึง หากเด็กมีอาการรุนแรง โดยเฉพาะอายุน้อยมาก ๆ เช่นต่ำกว่า 1 ขวบลงมา CXR มีลักษณะผิดปกติมากกว่า viral picture ทั่วไป ยิ่งหาก CBC/CRP เข้าได้ อย่ารอช้าที่จะรักษาด้วยยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมต่อเชื้อ เพื่อไม่ใช่ลุกลามจน Septic shock และภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ

สำหรับประชาชนทั่วไป IPD เป็นเชื้อแบคทีเรียที่มักก่อโรคร่วม โดยเฉพาะในเด็กอายุน้อยกว่า 2 ขวบ ไปอยู่หรือสัมผัสเด็กป่วยที่มาจากสถานรับเลี้ยงเด็กหรือโรงเรียน และเชื้อตัวนี้มีวัคซีนป้องกัน-ลดความรุนแรง ซึ่งใช้กันมานานเป็น 10 ปีแล้ว สามารถฉีดได้ตั้งแต่อายุ 2 เดือนขึ้นไป

แต่วัคซีนที่ฉีด ไม่ใช่เข็มแรกก็จะป้องกันได้ทันที จะต้องมีการกระตุ้นอย่างน้อย 2 เข็ม เช่น 2 เดือน 4 เดือน และ 6 เดือน ดังนั้น แม้ได้ไปเพียงเข็มแรกตอน 2 เดือน ก็อาจไม่พอที่จะป้องกัน วัคซีนป้องกัน IPD เป็นวัคซีนนอก EPI-โปรแกรม ต้องหาฉีดด้วยกำลังทรัพย์ของตนเอง นี่คือปัญหาของประเทศนี้เลย

ดังนั้น 6 เดือนแรกของชีวิต ช่วยกันเลี้ยงลูกระบบปิด คือ ระวังเรื่องการสัมผัสจากคนรอบข้าง เด็กรอบกาย ตอนนี้ เรียกว่า RSV กำลังพีก เรื่องน่าจะไปจบ week ที่ 2 ของ ต.ค.

อย่างไรก็ตาม การป้องกัน เบื้องต้นคือ วิธีสวมหน้ากาก ล้างมือ งดการไปเยี่ยมเด็กแรกเกิดในช่วงนี้ เด็กป่วยรีบแยกอย่าให้มาสัมผัส พอช่วยให้รอดได้บ้าง  ส่วนในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะที่เกิน 60 ปีขึ้นไป ต้องระมัดระวัง หากติดเชื้อ RSV อาจมีอาการรุนแรง จนถึงเข้า ICU ได้ ไม่ต่างจากเด็กเล็ก