หมอยงเตือนจับตาโควิดสายพันธุ์อันตราย คราเคน/ออร์ธรัส ทั้ง 2 สายพันธุ์หลบหลีกระบบภูมิต้านทานได้เป็นอย่างดี
วันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2566 นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊กกล่าวถึงโควิด 2 สายพันธุ์อันตราย ที่สามารถหลบหนีระบบภูมิต้านทานได้ดี ทำให้ติดเชื้อซ้ำได้
นพ.ยงระบุว่า เชื้อไวรัสก่อโรคโควิดมีการกลายพันธุ์มาตลอด เพื่อหลบหลีกระบบภูมิต้านทานของร่างกาย จึงทำให้เป็นแล้วเป็นอีกได้ แต่ความรุนแรงไม่ได้เพิ่มขึ้น
สายพันธุ์ที่เฝ้าจับตามองและถือว่าเป็นสายพันธุ์อันตราย เพราะหลบหลีกระบบภูมิต้านทานได้เป็นอย่างดี คือสายพันธุ์ที่มีการเรียกกันว่าคราเคน และออร์ธรัส
คราเคนคือสายพันธุ์ XBB.1.5 ที่พบมากในอเมริกาและยุโรปขณะนี้ บอกลีกภูมิต้านทานได้ดี และมีโอกาสที่จะเป็นสายพันธุ์หลักต่อไปได้ มีการตั้งชื่อว่า คราเคน (Kraken) เป็นชื่อของสัตว์ทะเลประหลาดในตำนาน นิยาย ที่มีการเล่ากันมาในยุโรปกว่า 300 ปีมาแล้ว ลักษณะเหมือนปลาหมึกยักษ์ คอยจมเรือ การเรียกสายพันธุ์โควิดนี้ ทำให้มองดูเข้าใจได้ว่าสายพันธุ์นี้เป็นสายพันธุ์อันตรายที่ต้องติดตาม
ออร์ธรัส (Orthrus) คือสัตว์ในเทพนิยายของกรีก เป็นสุนัข 2 หัว มีหางเป็นงู ลองจินตนาการดูถึงความน่ากลัวและอันตราย โควิด ออร์ธรัส คือสายพันธุ์ CH.1.1 เป็นสายพันธุ์ที่มีแนวโน้มจะพบเพิ่มขึ้นและพบว่าหลบหลีกภูมิต้านทานที่เกิดจากการติดเชื้อและวัคซีนในอดีต ในอเมริกาเองก็พบสายพันธุ์นี้แต่ยังน้อยกว่าคราเคน
ทั้ง 2 สายพันธุ์ก็ยังจัดอยู่ในโอมิครอน ถ้าดูตามรูปจะอยู่ในลูกหลาน ของ BA.2 (https://doi.org/10.1101/2023.01.16.524244)
สายพันธุ์ทั้งสองตามรายงานในธนาคารพันธุกรรมของโควิด GISAID นั้นมีแนวโน้มพบเพิ่มขึ้น
อย่างไรก็ตาม สำหรับประเทศไทยแล้วยังไม่ได้ระบาดอย่างกว้างขวาง แต่มีการนำมาจากต่างประเทศ จากการศึกษางานวิจัยของศูนย์ที่ผมทำอยู่ ในเดือนธันวาคม-มกราคมจำนวนมากกว่า 250 สายพันธุ์ พบพบสายพันธุ์ คราเคน 1 ราย ออร์ธรัส 4 ราย ส่วนอีก 75-88% เป็นสายพันธุ์ BA.2.75
เราคงต้องเฝ้าระวังติดตาม จากข้อมูลที่มีอยู่นี้ ความรุนแรงของโรคยังไม่ได้เพิ่มขึ้น อันตรายของสายพันธุ์นี้คือหลบหนี ระบบภูมิต้านทานที่เรามีอยู่ และจะทำให้ติดเชื้อซ้ำได้