คอลัมน์ : Market Move
จีนแผ่นดินใหญ่นับเป็นหนึ่งในตลาดที่การต่อสู้ระหว่างค้าปลีกออฟไลน์และออนไลน์ดุเดือดที่สุดแห่งหนึ่งในโลก
ด้วยการเป็นบ้านเกิดของอีคอมเมิร์ซรายใหญ่ อย่าง Alibaba, JD, Pinduoduo และอื่น ๆ ที่ต่างทุ่มงบฯ แบบเต็มที่เพื่อชิงฐานลูกค้า อีกด้านหนึ่งก็ส่งผลให้ผู้ค้าปลีกออฟไลน์ต้องรับศึกหนักเป็นพิเศษเมื่อเทียบกับตลาดในประเทศอื่น ๆ
ล่าสุดผู้ประกอบการค้าปลีกออฟไลน์รายใหญ่ในจีนเริ่มยกธงขาว ตัดสินใจทยอยปิดสาขาของตนลงไปตาม ๆ กัน เนื่องจากไม่สามารถแข่งขันกับอีคอมเมิร์ซได้ไหว
นิกเคอิ เอเชีย รายงานว่า ผู้ค้าปลีกออฟไลน์รายใหญ่ของจีนกำลังพากันปิดสาขาลงอย่างรวดเร็วและสาขาที่ปิดตัวนี้ไม่ใช่สาขาในเมืองรองหรือต่างจังหวัด แต่เป็นสาขาในเมืองหลักอย่างเซี่ยงไฮ้ ตัวอย่างเช่น ร้านเครื่องใช้ไฟฟ้าของ Gome Retail Holdings ที่ปิดสาขากลางเมืองเซี่ยงไฮไปเมื่อช่วงกลางเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา
ไม่เพียงสาขากลางเมืองเซี่ยงไฮ้นี้เท่านั้น แต่ Gome ยังปิดสาขาอื่น ๆ อีกหลายแห่ง ตั้งแต่ปี 2565 มาจนถึงปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็น หนานจิง, ซีอาน และอื่น ๆ โดยเมื่อสิ้นเดือนมิถุนายน 2565 บริษัทมีสาขาถึง 3,825 สาขา แต่สิ้นปี 2565 ตัวเลขสาขาลดลงเหลือเพียง 2,843 สาขาเท่านั้น หรือเท่ากับปิดสาขาไปเกือบ 1,000 สาขา
แม้บริษัทจะไม่เปิดเผยข้อมูลจำนวนสาขาในปี 2566 นี้ แต่เมื่อเดือนกรกฎาคม Caixin สื่อด้านธุรกิจของจีนรายงานว่า จำนวนร้านค้าปลีกเครื่องใช้ไฟฟ้าของ Gome Retail Holdings ในขณะนั้นลดลงเหลือเพียงไม่ถึง 1 ใน 10 ของตัวเลขเมื่่อช่วงกลางปี 2565 เท่านั้น
ขณะที่ “ลี จุนเถา” ผู้บริหารของ Gome Retail Holdings ระบุว่า บริษัทมีแผนจะเก็บร้านค้าที่บริหารเองโดยตรงเอาไว้เพียงประมาณ 300 สาขา
นอกจาก Gome Retail Holdings แล้ว กลุ่ม Suning.Com เป็นผู้ค้าปลีกรายใหญ่อีกรายที่กำลังลดร้านสาขาของตนลงเช่นกัน โดยเมื่อช่วงสิ้นปี 2565 ที่ผ่านมา บริษัทมีร้านค้าเครื่องใช้ไฟฟ้าที่บริหารเองเหลือเพียง 1,435 สาขา ลดลง 38% เมื่อเทียบกับช่วงสิ้นปี 2562 หรือก่อนที่โรคโควิด-19 จะระบาดเต็มที่
สาเหตุของการปิดลดสาขาอย่างรวดเร็วนี้ เป็นผลจากรายได้ที่ลดลงของทั้ง 2 บริษัท โดยเมื่อเดือนสิงหาคม Gome ออกคำเตือนเรื่องการลดลงของผลกำไรไปยังผู้ถือหุ้น ระบุว่าในช่วงครึ่งปีแรกบริษัทจะขาดทุนมากกว่าช่วงเดียวกันของปีที่แล้วที่ขาดทุน 2.9 พันล้านหยวน (ประมาณ 1.41 หมื่นล้านบาท) อีกประมาณ 15-25% หลังรายได้จากการขายลดลงไปถึง 90%
ส่วน Suning คาดว่าช่วงครึ่งปีแรกที่ผ่านมาบริษัทจะขาดทุนประมาณ 2 พันล้านหยวน (9.7 พันล้านบาท) ต่อเนื่องจากการขาดทุน 2.7 พันล้านหยวน (1.31 หมื่นล้านบาท) ในช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว
แม้แต่เชนซูเปอร์มาร์เก็ตเอง ยังไม่รอดพ้นจากการถูกอีคอมเมิร์ซแย่งฐานลูกค้า โดย Carrefour ค้าปลีกสัญชาติฝรั่งเศส ซึ่งสาขาในจีนบริหารโดย Suning นั้น เพิ่งปิดสาขาในเมืองต้าเหลียนไปเมื่อเดือนเมษายน แม้สาขานี้จะอยู่ในทำเลทองที่ห้อมล้อมไปด้วยคอนโดฯ และอาคารสำนักงานก็ตาม
ไม่ต่างจากซูเปอร์มาร์เก็ตใหญ่รายอื่น ๆ ในจีนต่างลดสาขาลงด้วย โดยตั้งแต่ 3 ปีก่อนจนถึงสิ้นปี 2565 สาขาของ Carrefour ในจีนลดลงไปกว่า 37% แล้ว ส่วนสาขาของ Yonghui Superstores ลดลง 27% และสาขาของ Walmart ลดลง 17% โดยสาขาที่ Walmart ปิดไปนั้น มีทั้งสาขาในมณฑลจี้หลิน มณฑลส่านซี และมณฑลเจียงซี
“ลี ซงเฟง” ซีอีโอของ Yonghui กล่าวเมื่อเดือนพฤษภาคมว่า บริษัทมีแผนจะทยอยปิดสาขาที่ผลประกอบการต่ำเป้าลงเรื่อย ๆ
ทั้งนี้ ในประเทศจีนอีคอมเมิร์ซมีส่วนแบ่งในตลาดค้าปลีกสูงประมาณ 1 ใน 4 ของตลาดรวม และตามข้อมูลของสำนักงานสถิติแห่งชาติจีน ปี 2565 ที่ผ่านมา ยอดขายของค้าปลีกออนไลน์ทุกรายรวมกันมีสัดส่วนถึง 27% ของตลาดค้าปลีกทั้งหมด เพิ่มขึ้น 9 จุด จากปี 2561
การเพิ่มขึ้นนี้เป็นผลจากพฤติกรรมของผู้บริโภคจีน ที่แม้รัฐบาลจีนจะยกเลิกนโยบายซีโร่โควิดที่เคยใช้คุมการระบาดของโรคโควิด-19 ไปแล้ว แต่คนส่วนใหญ่ยังคงจับจ่ายสินค้าผ่านช่องทางออนไลน์กันอยู่ เนื่องจากตอบโจทย์ด้านความสะดวกสบายและยังได้ราคาที่ดีกว่า
อย่างไรก็ตาม ยังมีผู้ประกอบการบางรายที่เห็นช่องว่างในการขยายสาขาร้านค้าออฟไลน์อยู่ อย่างเช่น Dalian Wanda Group ที่มุ่งขยายสาขาห้างสรรพสินค้า Wanda Plaza ในเมืองขนาดกลางแทนเมืองใหญ่ โดยช่วงครึ่งแรกของปี 2566 นี้ ขยายสาขาไปแล้ว 12 สาขา ทำให้ Dalian Wanda Group มีสาขา Wanda Plaza ทั้งหมด 484 สาขา อยู่ในตำแหน่งผู้นำตลาด
‘สรวงศ์’ ดึงอินฟลูฯจีน ดันท่องเที่ยวไทยสู่สากล
14 โรงเหล็กเส้นจีนป่วนหนัก สั่งยกเลิก มอก. ‘เตาหลอม IF’
ธุรกิจท่องเที่ยว-ค้าปลีกยอดร่วง ร้านอาหารชื่อดังทยอยปิดสาขา
