
โครงการประกวดผลงานออกแบบในสาขาสถาปัตยกรรมและสาขาออกแบบตกแต่งภายใน ระดับมหาวิทยาลัย หรือ “AYDA Awards” ปีที่ 17 เป็นการกระตุ้นจิตสำนึกเรื่องงานออกแบบที่คำนึงถึงผู้คน ชุมชน และสิ่งแวดล้อม ผ่านหัวข้อการประกวดในทุก ๆ ปี
ปีนี้ บริษัท นิปปอนเพนต์ เดคโคเรทีฟ โคทติ้ง (ประเทศไทย) ผู้ผลิตสีรายใหญ่อันดับ 1 ของเอเชีย และอันดับ 4 ของโลกจากญี่ปุ่น ร่วมกับกลุ่มนิปปอนเพนต์ทั้ง 19 ประเทศทั่วเอเชีย จัดงาน AYDA Awards 2024 ประกาศ 2 สุดยอดนักออกแบบ ผู้ชนะด้านสถาปัตยกรรม (Architectural) และการออกแบบตกแต่งภายใน (Interior Design)
“Grow from the Earth…Return to the Earth” คืองานที่ได้รางวัล จากการเห็นปัญหาของ PM 2.5 ที่เกิดจากกระบวนการผลิตน้ำตาลที่ได้จากอ้อย ซึ่งเป็นพืชเศรษฐกิจโลก แต่ไม่ได้รับการจัดการทรัพยากรและวัสดุเหลือทิ้งที่ถูกต้อง ทำให้เกิดมลพิษทางอากาศที่ทวีความรุนแรง จึงเป็นที่มาของผลงานที่รวมงานวิจัยเกี่ยวกับการแปรรูปของเสียจากกระบวนการผลิตน้ำตาลที่นำมาแปรรูป เป็นหนึ่งในวัสดุก่อสร้างสำหรับงานสถาปัตยกรรมที่พร้อมกลับคืนสู่ชุมชน
อาทิ อิฐบล็อกจากกากอ้อย คุณสมบัติเทียบเท่าคอนกรีต ใช้ในการซ่อมแซมบ้านเรือนและสิ่งปลูกสร้างของคนชุมชน ทั้งให้ความรู้และสร้างการมีส่วนร่วมในการลดมลพิษทางอากาศ และลดภาวะโลกร้อน ด้วยความร่วมแรงร่วมใจจากจุดเล็ก ๆ ของคนในชุมชน สู่การแก้ปัญหาในระดับโลก

นายชญานนท์ ชิณวงค์ หรือ “น้องนนท์” นักศึกษาคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สาขาวิชาสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ผู้ชนะ Gold Winner Architectural กล่าวว่า จากการมองปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะฝุ่นพิษที่ไม่เห็นด้วยตาเปล่า
ทั้งได้มีโอกาสสัมผัสวิถีชุมชนคนทำน้ำอ้อยก้อน บ้านหนองแข้ ต.จุมจัง อ.กุฉินารายณ์ จ.กาฬสินธุ์ บ้านเกิด ทำให้เห็นปัญหาการกำจัดของเสียจากอ้อย ซึ่งเป็นปัญหาสะสมและส่งผลกระทบเป็นวงกว้างไม่ใช่แค่ในประเทศ และเป็นปัญหาระดับโลก จนกลายเป็นที่มาของงานออกแบบดังกล่าว
โดยนำบทเรียนจากการแข่งขันเมื่อปีที่แล้ว มาค้นคว้าหาข้อมูล โดยลงพื้นที่ อ่านบทวิจัย และรวบรวมคำแนะนำจากคณะกรรมการมาสร้างสรรค์งานออกแบบ เพื่อส่งผลงานเข้าประกวดโครงการ AYDA อีกครั้ง ด้วยการทุ่มเทและตีโจทย์ เตรียมพร้อมการนำเสนอผลงานในครั้งนี้อย่างเต็มที่ เพื่อหาวิธีแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมจริงจัง เพื่อผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรมให้มากที่สุด ซึ่ง “น้องนนท์” ก็ทำได้สำเร็จ
“สำหรับคนที่พลาดโอกาสหรือผลงานยังไม่เข้าตากรรมการ อย่าเพิ่งยอมแพ้ ขอให้นำคำแนะนำจากคณะกรรมการและความรู้ที่ได้จากการประกวดในครั้งนี้กลับไปพัฒนาไอเดียใหม่ เพื่อต่อยอดอาชีพนักออกแบบของพวกเรา”
“Food Waste Transformation Project Creating New Value for Tai Market” เป็นอีกรางวัลที่มีจุดเริ่มต้นจากการเห็นปัญหาที่พบทั่วไปในตลาดสด ที่มักมีพืชผลทางการเกษตรเหลือทิ้งมากมาย จึงเกิดแรงบันดาลใจคิดต่อยอด จะนำของเหลือทิ้งเหล่านี้มาทำอะไรที่เป็นประโยชน์ดีกว่า
ผลงานชิ้นนี้คือการออกแบบพื้นที่แปรรูปเศษพืชผักเหลือทิ้ง ผ่านสถาปัตยกรรมการออกแบบภายใน เป็นการถนอมอาหารด้วยวิธีหมักดอง ตากแห้ง และนำไปผลิตเป็นวัสดุต่าง ๆ เพื่อเป็นโมเดลนำร่องของตลาดสด และขยายไปยังพื้นที่อื่น ๆ ได้

ฌล วรดี หรือ “น้องฌล” นักศึกษาจากคณะสถาปัตยกรรม ศิลปะและการออกแบบ สาขาสถาปัตยกรรมภายใน สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล.) ผู้ชนะ Gold Winner Interior Design บอกว่า รู้สึกกดดันและตื่นเต้นในเวลาเดียวกัน และไม่คิดว่า จะได้เข้ารอบลึกขนาดนี้
ถึงแม้จะมั่นใจในผลงานของตนเอง แต่ก็ยอมรับข้อบกพร่องที่คณะกรรมการมองเห็น ถือเป็นกำลังใจและแรงสนับสนุนจากอาจารย์ รวมทั้งเพื่อน ๆ ด้วย
แนวคิดจากคณะกรรมการดีมาก เพราะสามารถนำไปพัฒนาได้อีก ความเชื่อที่ว่า “การแก้ปัญหาร่วมกันแม้เพียงเล็กน้อยก็ทำให้โลกน่าอยู่ขึ้นได้” คือที่มาของผลงานการออกแบบ “Food Waste Transformation Project Creating New Value for Tai Market” ที่ตีโจทย์การออกแบบจากปัญหาเล็ก ๆ ในชุมชน ที่มุ่งสู่การเป็นนักออกแบบเพื่อสิ่งแวดล้อมระดับโลก
“ฝากถึงเพื่อน ๆ ที่เตรียมตัวเข้าร่วมเวทีการประกวด AYDA ในปีต่อไป ขอให้มองปัญหาใกล้ตัว ที่ผู้คนต่างเผชิญร่วมกันในระดับโลก แล้วหาวิธีแก้ไขปัญหาที่คนในชุมชนจะร่วมมือกันได้ ผมพร้อมที่จะพัฒนาและปรับปรุงผลงาน เพื่อเป็นตัวแทนประเทศไทย ในการแข่งขันรอบการประกวดนานาชาติ”
ท้ายนี้ นายวัชระ ศิริฤทธิชัย ผู้จัดการทั่วไป บริษัท นิปปอนเพนต์ เดคโคเรทีฟ โคทติ้ง (ประเทศไทย) กล่าวสรุปว่า ตลอดเวลา 17 ปีที่ทำโครงการ AYDA Awards 2024 เราได้บ่มเพาะนักออกแบบรุ่นใหม่ให้แก่วงการนักออกแบบมากมาย ควบคู่ไปกับการดำเนินธุรกิจที่คำนึงถึงปัญหาของมนุษย์เป็นหลัก ทั้งสร้างประโยชน์อย่างยั่งยืนให้แก่สังคม สิ่งแวดล้อม และพัฒนานวัตกรรมสีคุณภาพสูง
มั่นใจว่าทั้งน้องนนท์ และน้องฌล รวมถึงนักออกแบบทุกคนที่เข้าร่วมการประกวด AYDA Awards 2024 จะเติบโตและก้าวไปเป็น “นักออกแบบรุ่นใหม่” ที่สามารถสร้างงานอันเป็นประโยชน์ต่อสังคมอย่างไร้ขีดจำกัด
เป็นการสร้างการเปลี่ยนแปลงให้วงการออกแบบของไทยและระดับสากล มีผลงานที่ดีและสร้างสรรค์เป็นประโยชน์แก่สังคม ชุมชนได้อย่างยั่งยืนจริง ๆ