ประวัติ เจียงเจ๋อหมิน ผู้นำจีนผงาดโลก ถึงแก่อสัญกรรม วัย 96

FILE - Former Chinese President Jiang Zemin (AP Photo/Ng Han Guan, File)

สิ้น เจียงเจ๋อหมิน ผู้นำจีนรุ่นที่สาม วัย 96 ปี หลังสร้างประวัติและผลงานโดดเด่นให้แดนมังกรทรงอิทธิพลในโลก

วันที่ 30 พฤศจิกายน 2565 สำนักข่าวต่างประเทศ ต่างรายงานข่าว เจียง เจ๋อหมิน ผู้นำรุ่นที่สามของจีน ถึงแก่อสัญกรรม ขณะอายุ 96 ปี ที่นครเซี่ยงไฮ้ เมืองธุรกิจสำคัญของจีนที่เจียงเคยเป็นนายกเทศมนตรี และเลขาธิการพรรคสาขานี้ก่อนเติบโตเป็นผู้นำประเทศ

สำนักข่าวซินหัว รายงานว่า เจียงเสียชีวิตด้วยโรคลูคีเมีย และอวัยวะหลายส่วนล้มเหลว

FILE – Former Chinese President Jiang Zemin, right, taps the arm of Chinese President Xi Jinping Oct. 24, 2017.  (AP Photo/Ng Han Guan, File)

เจียง เจ๋อหมิน ดำรงตำแหน่งเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีน ระหว่างปี พ.ศ.2532- 2545 และประธานาธิบดีระหว่างปี 2536-2546 เป็นผู้นำที่โดดเด่นบนเวทีต่างประเทศ ด้วยบุคลิกและแนวทางการดำเนินเศรษฐกิจที่ทำให้จีนขยายอิทธิพลสู่เวทีการค้าโลก

เผยประวัติ ลุงเป็นพ่อบุญธรรม

เจียง เจ๋อหมิน เกิดวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2469  เป็นชาวเมืองหยางโจว มณฑลเจียงซู ส่วนบ้านเดิมของบรรพบุรุษ อยู่หมู่บ้านเจียง เขตจิงเต๋อ มณฑลอานฮุย ภาคตะวันออก

FILE – Chinese President Jiang Zemin floats on Dead Sea near Ein Bokek, Israel, April 14, 2000. (AP Photo/Lefteris Pitarakis, File)

เจียงเติบโตขึ้นมาในช่วงการยึดครองของญี่ปุ่น และพ่อเสียชีวิตในการต่อสู้กับญี่ปุ่นในสงครามโลกครั้งที่สอง ทำให้ลุงชื่อ เจียง ซางชิง ซึ่งไม่มีทายาท รับเจียง เจ๋อหมิน เป็นลูกบุญธรรม

เจียงเข้าเรียนวิชาวิศวกรรมไฟฟ้าที่มหาวิทยาลัยกลางแห่งชาติ เมืองหนานจิง (นานกิง) ก่อนที่จะย้ายไปเรียนที่มหาวิทยาลัยแห่งชาติเฉียวตง (ปัจจุบันคือมหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้เจียวทง) และจบปริญญาตรีในสาขาวิศวกรรมไฟฟ้าในปี 2490

เข้าร่วมพรรคคอมมิวนิสต์จีน ตั้งแต่ตอนเรียนมหาวิทยาลัย และไปฝึกงานที่ Stalin Automobile Works ที่กรุงมอสโก ประเทศรัสเซีย เมื่อปี 2493 แล้วกลับมาทำงานให้บริษัทรถยนต์ฉางชุน จากนั้นย้ายไปรับราชการและเติบโตในพรรคคอมมิวนิสต์

FILE – In this photo released by Xinhua, then China’s top leader Deng Xiaoping, then 88, center, chats with then Communist Party General Secretary Jiang Zemin Oct. 19, 1992. (Xinhua via AP, File)

เติ้งเสี่ยวผิงเลือกแทนจ้าวจื่อหยาง

เจียงขึ้นเป็นสมาชิกของคณะกรรมการกลางของพรรคคอมมิวนิสต์ และได้เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ในปี 2526

หลังจากเติ้งเสี่ยวผิง ผู้นำรุ่นที่สองแตกหักกับ จ้าว จื่อหยาง ในเหตุชุมนุมที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน เมื่อปี 2532 (ค.ศ. 1989)  จ้าว จื่อหยางถูกลดบทบาทและพ้นจากตำแหน่งไป เติ้งเสี่ยวผิงหันเลือก เจียง เจ๋อหมินเป็นทายาททางการเมืองแทน

FILE – Jiang Zemin shakes hands with then Russian President Vladimir Putin, July 18, 2000.  (Liu Jianguo/Xinhua via AP, File)

มุมบวกและลบในสายตาตะวันตก

สำนักข่าว เอพี ของสหรัฐอเมริกา  รายงานประวัติ เจียง เจ๋อหมิน ผู้ดำรงตำแหน่งเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีน ระหว่างปี พ.ศ.2532- 2545 และประธานาธิบดีระหว่างปี 2536-2546 ว่า นำประเทศจีนเติบโตขึ้นทางเศรษฐกิจ หลังความวุ่นวายทางการเมืองที่นำไปสู่เหตุนองเลือดที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน

เป็นผู้นำที่รับส่งมอบฮ่องกงจากอังกฤษ และผนวกคืนจีน เมื่อปี 2540 และนำจีนเข้าเป็นสมาชิกองค์การการค้าโลกได้สำเร็จ เมื่อปี 2544

FILE – Then Chinese President Jiang Zemin delivers his speech during the handover ceremony in Hong Kong, June 30, 1997.. (Kimimasa Mayama/Pool Photo via AP)

ในสมัยการบริหารของเจียง เจ๋อหมิน ได้พบปะผู้นำสหรัฐ ทั้งจากพรรคเดโมแครต คือบิล คลินตัน และพรรครีพับลิกัน คือจอร์จ ดับเบิลยู. บุช พร้อมกับผู้นำชาติตะวันตกอีกหลายประเทศ

อย่างไรก็ตาม สำหรับสถานการณ์ในประเทศ เจียงถูกมองว่า ปราบปรามผู้เห็นต่างในประเทศอย่างดุดัน จำคุกนักสิทธิมนุษยชน  กลุ่มเคลื่อนไหวประชาธิปไตย ไปจนถึงกลุ่มศาสนา ฝ่าหลุนกง ที่มองว่าเป็นภัยต่อการผูกขาดอำนาจ

FILE – Chinese then President Jiang Zemin, and Queen Elizabeth II, Oct. 19, 1999(Adrian Dennis/Pool Photo via AP, File)

หลังจากหมดวาระเมื่อปี 2547 ที่เจียงมอบตำแหน่งผู้นำให้ หู จิ่นเทาแล้ว เจียงยังคงถูกมองว่าอยู่หลังฉากของการเมืองระดับสูงในพรรคคอมมิวนิสต์ จนถึงยุคเริ่มต้นของสี จิ้นผิง

ด้วยวัยและสุขภาพที่ทรุดลง เจียง เจ๋อหมินไม่ได้เข้าร่วมประชุมใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์ของจีนในปีนี้ มีเพียง หู จิ่นเทา ที่ตกเป็นข่าวครึกโครม เมื่อถูกนำตัวออกจากห้องประชุม

FILE – Former Chinese President Jiang Zemin, center, is assisted after attending a parade commemorating the 70th anniversary of the founding of Communist China on Oct. 1, 2019. (AP Photo/Ng Han Guan, File)
ภาพเจียงเจ๋อหมิน ในขบวนแห่มวลชนฉลองครบรอบ 70 ปีการก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีน ณ ใจกลางกรุงปักกิ่ง วันที่ 1 ต.ค. 2019 / Xinhua