อิสราเอลซื้อน้ำมันวันละเท่าไร จากที่ไหน จะสะเทือนไหมถ้าอิหร่านและพันธมิตรคว่ำบาตร

คลังน้ำมันของบริษัทเอกชนในเมืองไอลัต ประเทศอิสราเอล ภาพถ่ายเมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2021
คลังน้ำมันของบริษัทเอกชนในเมืองไอลัต ประเทศอิสราเอล ภาพถ่ายเมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2021 (ภาพโดย MENAHEM KAHANA / AFP)

ท่ามกลางสถานการณ์สงครามระหว่างอิสราเอลกับฮามาส ซึ่งอิหร่านถูกมองว่าอยู่เบื้องหลังทั้งฮามาสในฉนวนกาซา และกลุ่มฮิซบอลเลาะห์จากเลบานอนที่โจมตีอิสราเอลทางภาคเหนือ อิหร่านได้เรียกร้องให้ประเทศมุสลิมตัดสัมพันธ์และคว่ำบาตรอิสราเอล ซึ่งรวมถึงระงับการขายน้ำมันให้อิสราเอลด้วย 

อิสราเอลนำเข้าน้ำมันวันละเท่าไร นำเข้าจากที่ไหน จะสะเทือนหรือไม่ หากชาติมุสลิมพร้อมใจคว่ำบาตร-ไม่ขายน้ำมันให้ตามคำเรียกร้องของอิหร่าน ?  

บลูมเบิร์ก (Bloomberg) เขียนรายงานข่าวเชิงวิเคราะห์ว่า หากอิหร่านและพันธมิตรคว่ำบาตรอิสราเอลจริง อิสราเอลก็มีหนทางมากมายที่จะเอาชนะมาตรการนี้ของอิหร่านได้ เนื่องจากตลาดน้ำมันมีอยู่ทั่วโลก 

อย่างไรก็ตาม หากอิหร่านจะใช้มารตรการคว่ำบาตรให้เกิดผลกระทบต่ออิสราเอล อิหร่านจำเป็นต้องได้รับความร่วมมือจากคาซัคสถานและอาเซอร์ไบจาน ซึ่งเป็นสองประเทศที่ขายน้ำมันให้อิสราเอลมากที่สุด 

ข้อมูลจากเคปเลอร์ (Kpler) บริษัทให้บริการข้อมูลซึ่งเน้นอุตสาหกรรมพลังงานและการขนส่งเผยให้เห็นว่า นับตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา อิสราเอลนำเข้าน้ำมันดิบประมาณ 220,000 บาร์เรลต่อวัน 

ประมาณ 60% ของน้ำมันที่อิสราเอลใช้งานอยู่นั้น นำเข้าจากคาซัคสถานและอาเซอร์ไบจาน ซึ่งเป็นประเทศมุสลิมทั้งคู่ ที่เหลืออีก 40% มาจากประเทศผู้ผลิตน้ำมันในแอฟริกาตะวันตก ซึ่งส่วนใหญ่มาจากกาบอง นับเป็นซัพพลายเออร์น้ำมันรายใหญ่อีกรายหนึ่งของอิสราเอล 

ผู้ผลิตน้ำมันในตะวันออกกลางคิดเป็นสัดส่วนเพียงเล็กน้อยของอุปทานน้ำมันดิบของอิสราเอลเท่านั้น และอิสราเอลไม่ได้ซื้อน้ำมันจากอิหร่านเลยแม้แต่บาร์เรลเดียว 

แต่ถึงแม้ว่าหากอิหร่านได้รับความร่วมมือจากคาซัคสถานและอาเซอร์ไบจาน หากประเทศมุสลิมคว่ำบาตรอิสราเอลอย่างเต็มรูปแบบ ผลกระทบก็จะเกิดกับอิสราเอลเพียงไม่กี่วันเท่านั้น เพราะอิสราเอลมีทางเลือกในการจัดหาน้ำมัน (หรือสินค้าอื่น ๆ) อีกมากมาย สหรัฐซึ่งเป็นพันธมิตรรายสำคัญของอิสราเอลนั้นเป็นผู้ผลิตน้ำมันดิบรายใหญ่ที่สุดในโลก ขณะที่การส่งออกน้ำมันจากบราซิลไปยังอิสราเอลในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมาก็เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว

ปัญหาที่เร่งด่วนมากกว่าสำหรับอิสราเอล คือ การรักษาความปลอดภัยท่าเรือขนถ่ายน้ำมันและน่านน้ำใกล้เคียง เพื่อให้สามารถนำเข้าน้ำมันได้อย่างปลอดภัย   

ปัจจุบันอิสราเอลมีคลังนำเข้าน้ำมันดิบ 3 แห่ง อยู่ในเมืองอัชเคลอน (Ashkelon) กับเมืองไฮฟา (Haifa) ซึ่งอยู่ฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน และอีกแห่งอยู่ในเมืองไอลัต (Eilat) ซึ่งอยู่ฝั่งทะเลแดง  

สถานะการดำเนินการของคลังน้ำมันของอิสราเอลในปัจจุบัน สำหรับคลังน้ำมันในอัชเคลอนซึ่งอยู่ใกล้ฉนวนกาซา และเป็นคลังนำเข้าน้ำมันที่สำคัญที่สุดของอิสราเอล สามารถรองรับน้ำมันได้ประมาณ 180,000 บาร์เรลต่อวัน ถูกปิดหลังจากที่ฮามาสเริ่มโจมตีอิสราเอลได้ไม่นาน

คลังน้ำมันเมืองไอลัตซึ่งอยู่ไกลจากฉนวนกาซา ตามข้อมูลของเคปเลอร์ระบุว่า อิสราเอลไม่ได้นำเข้าน้ำมันดิบผ่านคลังน้ำมันที่เมืองไอลัตเลยตั้งแต่ปี 2020 

ส่วนคลังน้ำมันที่เมืองไฮฟายังเปิดดำเนินการอยู่ โดยมีน้ำมันดิบที่ไหลเข้าที่คลังนี้เฉลี่ยประมาณ 40,000 บาร์เรลต่อวัน