เชลล์ทำกำไรสูงสุดรอบ 115 ปี ขณะทั่วโลกเดือดร้อนเพราะราคาพลังงานกระฉูด

 

Shell worker

Getty Images

เชลล์ ยักษ์ใหญ่ด้านน้ำมันและก๊าซสัญชาติดัตช์และอังกฤษรายงานผลกำไรประจำปีสูงสุดเป็นประวัติการณ์ หลังจากราคาพลังงานพุ่งสูงขึ้นในปี 2022 จากการรุกรานยูเครนของรัสเซีย

เชลล์มีกำไร 3.99 หมื่นล้านดอลลาร์ (1.31 ล้านล้านบาท) ในปี 2022 เพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าของปี2021 และสูงที่สุดในประวัติศาสตร์ 115 ปี

บรรดาบริษัทพลังงานของโลกต่างมีรายได้สูงเป็นประวัติการณ์เนื่องจากราคาน้ำมันและก๊าซพุ่งสูงขึ้นหลังสงครามรัสเซีย-ยูเครน

ข่าวดังกล่าวสร้างความกดดันให้บริษัทเหล่านี้ต้องจ่ายภาษีมากขึ้นในขณะที่บรรดาครัวเรือนทั่วโลกต้องกัดฟันจ่ายค่าพลังงานที่พุ่งสูงลิ่ว

ปีที่แล้ว รัฐบาลสหราชอาณาจักรประกาศเก็บภาษีลาภลอยที่เรียกว่า Energy Profit Levy จากผลกำไรของบริษัทต่าง ๆ เพื่อใช้ในโครงการลดค่าก๊าซและค่าไฟฟ้าแก่ครัวเรือนและบริษัทในประเทศ

ราคาพลังงานเริ่มสูงขึ้นหลังจากสิ้นสุดการล็อกดาวน์จากโควิด แต่พุ่งขึ้นอย่างรวดเร็วในเดือนมีนาคมปีที่แล้ว หลังจากเหตุการณ์ในยูเครนทำให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับอุปทานของพลังงาน

ราคาน้ำมันดิบเบรนต์แตะระดับเกือบ 128 ดอลลาร์ต่อบาร์เรลหลังการบุกยูเครน แต่หลังจากนั้นก็ร่วงลงมาเหลือประมาณ 83 ดอลลาร์ ราคาก๊าซพุ่งสูงขึ้นเช่นกัน แต่ลงมาจากจุดสูงสุดแล้ว

สิ่งนี้นำไปสู่ผลกำไรที่เพิ่มขึ้นสำหรับบริษัทพลังงาน แต่ยังทำให้ค่าพลังงานเพิ่มขึ้นสำหรับครัวเรือนและธุรกิจอีกด้วย นอกจากราคาอาหารที่เพิ่มสูงขึ้นแล้ว ยังผลักดันให้อัตราเงินเฟ้อ ซึ่งเป็นอัตราที่ราคาสูงขึ้น แตะระดับสูงสุดในรอบ 40 ปี

กำไรของเอ็กซอนโมบิลก็สูงเป็นประวัติการณ์

Exxon logo

Reuters

เอ็กซอนโมบิล ยักษ์ใหญ่ด้านน้ำมันทำกำไรเป็นประวัติการณ์ถึง 5.57 หมื่นล้านดอลลาร์ (1.83 ล้านล้านบาท) ในปีที่แล้ว เนื่องจากราคาน้ำมันพุ่งสูงขึ้นหลังการรุกรานยูเครนของรัสเซีย สูงกว่าตัวเลขของปีก่อนกว่าสองเท่า

เอ็กซอนตกเป็นเป้าของการถูกเรียกเก็บภาษีลาภลอยเช่นกัน และเมื่อเดือนที่แล้ว ได้ฟ้องสหภาพยุโรปเรื่องนี้ และเมื่อวานได้ออกมาคัดค้านนโยบายคล้ายกันของสหรัฐเอมริกา

ทำเนียบขาวออกแถลงการณ์ของประธานาธิบดี โจ ไบเดน เมื่อ 31 ม.ค. ว่า “เป็นเรื่องน่าเจ็บแค้นที่เอ็กซอนสร้างสถิติใหม่สำหรับผลกำไรของบริษัทน้ำมันตะวันตก หลังจากที่คนอเมริกันถูกบังคับให้จ่ายค่าน้ำมันราคาสูงลิ่วที่ปั๊มท่ามกลางการรุกรานโดยปูติน”

“รายได้ล่าสุดระบุชัดเจนว่าบริษัทน้ำมันมีทุกสิ่งที่ต้องการ รวมถึงผลกำไรเป็นประวัติการณ์และใบอนุญาตเพื่อเพิ่มการผลิตที่ได้รับการอนุมัตินับพันใบ แต่ไม่ได้ใช้ ทว่าพวกเขากลับเลือกที่จะกวาดผลกำไรเหล่านั้นไปไว้ในกระเป๋าของผู้บริหารและผู้ถือหุ้น” โฆษกทำเนียบขาว อับดุลลาห์ ฮาซัน กล่าว

ในการให้สัมภาษณ์กับสถานีโทรทัศน์ CNBC นายดาร์เรน วูดส์ นายใหญ่ของเอ็กซอนกล่าวว่าทำเนียบขาวจำเป็นต้อง “ชี้แจงข้อเท็จจริงให้ตรงประเด็น” โดยชี้ว่าบริษัทเขายังคงใช้จ่ายเงินในโครงการน้ำมันและก๊าซ แม้จะมีแรงกดดันจากนักลงทุนและคนกลุ่มอื่นให้เปลี่ยนการลงทุนในเชื้อเพลิงฟอสซิลไปสู่การลงทุนในโครงการพลังงานหมุนเวียน

ภาษีลาภลอยในอังกฤษ

A gas hob

Getty Images
Gas prices spiked after Russia’s invasion of Ukraine

เมื่อเดือนพฤษภาคม สหราชอาณาจักรประกาศใช้ภาษีลาภลอยจากกำไรที่ได้จากการสกัดน้ำมันและก๊าซของสหราชอาณาจักร อัตราเดิมกำหนดไว้ที่ 25% แต่ปัจจุบันได้เพิ่มขึ้นเป็น 35%

บริษัทน้ำมันและก๊าซที่ดำเนินงานในทะเลเหนือ (North Sea) จะถูกเก็บภาษีแตกต่างจากบริษัทอื่น ๆ บริษัทเหล่านี้ต้องจ่ายภาษีนิติบุคคล 30% จากผลกำไรและอัตราเพิ่ม 10% ยิ่งไปกว่านั้น ตอนนี้พวกเขาจ่ายภาษีลาภลอยซึ่งใช้อัตราภาษีรวมเป็น 75%

อย่างไรก็ตาม บริษัทเหล่านี้สามารถลดจำนวนภาษีที่ต้องจ่ายได้โดยการคำนวนความเสียหายหรือใช้จ่ายในด้านต่าง ๆ เช่น การรื้อถอนแท่นขุดเจาะน้ำมันในทะเลเหนือ หมายความว่าในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ยักษ์ใหญ่ด้านพลังงานเช่นบีพี และเชลล์ ได้จ่ายภาษีเพียงเล็กน้อยหรือไม่จ่ายเลยในสหราชอาณาจักร

เมื่อต้นปีที่ผ่านมา เชลล์กล่าวว่าจะจ่ายภาษีในสหราชอาณาจักรเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ปี 2017 อันเป็นผลมาจากภาษีลาภลอยใหม่

แวล ซาวัน ประธานเจ้าหน้าที่บริหารของเชลล์ กล่าวว่า ผลประกอบการล่าสุดของบริษัท “แสดงให้เห็นถึงความแข็งแกร่งของโครงการลงทุนที่หลากหลายของเชลล์ ตลอดจนความสามารถของเราในการส่งมอบพลังงานที่จำเป็นให้แก่ลูกค้าของเราในโลกที่ผันผวน”

ตัวเลขกำไรประจำปี 2022 แซงหน้าสถิติเดิมของเชลล์ในปี 2008 บริษัทยังกล่าวอีกว่าได้จ่ายเงิน 6.3 พันล้านดอลลาร์ให้กับผู้ถือหุ้นในช่วงสามเดือนสุดท้ายของปี 2022 และวางแผนซื้อหุ้นคืนอีก 4 พันล้านดอลลาร์

เอ็ด มิลลิแบนด์ รัฐมนตรีเงาด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเงาของพรคเลเบอร์ กล่าวว่า “ในขณะที่คนอังกฤษเผชิญกับการขึ้นราคาพลังงาน 40% ในเดือนเมษายน รัฐบาลกำลังปล่อยให้บริษัทเชื้อเพลิงฟอสซิลสร้างผลกำไรมหาศาลโดยที่พวกเขาปฏิเสธที่จะใช้ภาษีลาภลอยที่เหมาะสม”

Shell tanker

Getty Images

ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว