คอลัมน์

เคลียร์ปม 3 สารอันตรายคิดให้รอบด้าน

แฟ้มภาพ
บทบรรณาธิการ

 

กระแสข่าวสารเคมีทางการเกษตร 3 ชนิด ได้แก่ พาราควอต ไกลโฟเซต และคลอร์ไพริฟอส ที่ยังไม่มีข้อสรุปว่าจะให้ยกเลิกการใช้ ยกเลิกการนำเข้า หรือให้สามารถใช้ทำการเกษตรต่อได้โดยมีเงื่อนไข แถมมีทั้งกลุ่มที่เห็นด้วยและคัดค้านการแบน 3 สารอันตราย ทำให้การประชุมคณะกรรมการวัตถุอันตราย วันที่ 22 ตุลาคม 2562 ถูกจับตามองเป็นพิเศษ

แม้ยังไม่ชัดเจนว่าเรื่องการยกเลิกหรือไม่ยกเลิกการใช้และนำเข้าสารเคมีดังกล่าวจะถูกบรรจุเข้าพิจารณาในที่ประชุมบอร์ดวัตถุอันตรายหรือไม่กลายเป็นประเด็นที่มีการวิพากษ์วิจารณ์ในทำนองลับ ลวง พราง ทั้งที่ไม่น่าจะเป็นเรื่องลับ ในทางตรงกันข้ามควรเปิดเผยข้อมูลข่าวสารทั้งด้านบวกและลบเพื่อแสดงถึงความเปิดเผยโปร่งใส ทุกภาคส่วนจะได้หมดความคลางแคลงใจ

แม้มุมมอง จุดยืนของผู้ที่เกี่ยวข้อง หรือมีส่วนได้ส่วนเสียเกี่ยวกับการแบน หรือไม่แบน 3 สารเคมีการเกษตรอันตราย ไม่ว่าจะเป็นเครือข่ายต่อต้านการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช เกษตรกร ผู้ประกอบธุรกิจสารเคมีการเกษตร ตลอดจนหน่วยงานรัฐอย่างกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ สาธารณสุข อุตสาหกรรม ฯลฯ ยังแตกต่าง นำมาซึ่งข้อถกเถียงที่เหตุผลข้ออ้างแตกต่างกัน

โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเด็นที่เกี่ยวพันกับผลประโยชน์จากตัวเลขมูลค่าทางการตลาดสารพิษ 3 ชนิดรวม 2-3 หมื่นล้านบาท/ปี หรือคิดเป็น 1 ใน 3 ของมูลค่าการตลาดรวมของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชปีละเกือบ 1 แสนล้านบาท ที่เครือข่ายสนับสนุนการแบนสารพิษที่มีอันตรายร้ายแรง 686 องค์กร ตั้งข้อสังเกตว่าเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้การยกเลิกใช้สารพิษถูกติดเบรก

ไม่แปลกที่การประชุมบอร์ดวัตถุอันตราย จะถูกกดดันจากทั้งกลุ่มผู้คัดค้านและสนับสนุนให้ยกเลิก หรือไม่ยกเลิกใช้สารพาราควอต ไกลโฟเซต และคลอร์ไพริฟอส ถึงขั้นต้องเตรียมการรักษาความปลอดภัยเข้ม ป้องกันไม่ให้ทั้งสองฝ่ายที่เห็นต่างกระทบกระทั่ง

ระหว่างทางเลือกการลดความเสี่ยงต่อชีวิตและสุขภาพประกาศห้ามใช้ ห้ามนำเข้าสารพิษทั้ง 3 ชนิดภายในปีนี้ ให้เกษตรกรใช้สารอื่นที่มีพิษร้ายแรงน้อยกว่า แต่ราคาแพงกว่า ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น ขณะที่ผู้ประกอบการสารเคมีการเกษตรอาจได้รับความเดือดร้อน

กับให้เวลาเกษตรกรและเอกชนปรับตัว โดยกำหนดระยะเวลาที่เหมาะสมก่อนห้ามใช้ ห้ามนำเข้าสารดังกล่าวเป็นทางการ กับเร่งหาสารเคมีเกษตรชนิดใหม่ทดแทน จึงเป็นเรื่องยากและท้าทายการตัดสินใจ

ล่าสุด หลังที่ประชุมบอร์ดวัตถุอันตรายมีมติให้แบน 3 สารพิษ นอกจากต้องจับตาดูว่าจะมีแนวทางช่วยเหลือเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบอย่างไรแล้ว กลุ่มที่เห็นด้วย หรือไม่เห็นด้วยกับมติดังกล่าวต้องปฏิบัติตามกฎหมาย ไม่ฝ่าฝืนกติกาแม้จะเห็นต่าง