กระแสยกเลิกระบบโซตัส (SOTUS) รับน้องโหด กำลังมาแรง เปิดเหตุผลทำไมจึงแพร่หลายในสถาบันการศึกษาไทย ต้นกำเนิดมาจากที่ไหน
วันที่ 6 มิถุนายน 2565 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า จากประเด็นที่องค์การนิสิต ม.เกษตรฯ ได้โพสต์ผ่านเฟซบุ๊กเพจ องค์การบริหาร องค์การนิสิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน “ยกเลิกระบบโซตัส” และไม่อนุญาตให้ทุกองค์กรกิจกรรมภายใต้การดูแลของ อบ.ก.จัดกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับระบบโซตัสอย่างเด็ดขาด ไม่ว่าจะเป็นการบังคับเข้าร่วม การใช้ความรุนแรงทางคำพูดและทางร่างกาย หรือแม้แต่การกดดันที่ทำให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมรู้สึกไม่ปลอดภัย
- เช็กเงื่อนไขกู้ “ออมสิน” ปลดหนี้นอกระบบ คุณสมบัติผู้กู้ต้องมีอะไรบ้าง ?
- เช็กเงินช่วยเหลือชาวนาไร่ละ 1,000 บาท เข้าบัญชีวันนี้ 5 จังหวัด
- วิธีเช็กเงินช่วยเหลือชาวนา ไร่ละ 1,000 บาท chongkho.inbaac.com
การให้ความสำคัญกับปัญหา “ระบบโซตัส” จนน้องใหม่เจ็บตัว พิการ หรือถึงขั้นเสียชีวิตมีให้เห็นทุก ๆ ปี มหาวิทยาลัยต่าง ๆ จึงเริ่มออกประกาศยกเลิกระบบโซตัส รวมถึงกิจกรรมที่ให้ความสำคัญกับ Beauty Standard และ Beauty Privilege และมุ่งเน้นกิจกรรมที่ทั้งสนุก สร้างสรรค์ สร้างมิตรภาพ และสภาพแวดล้อมที่ดี
แล้วระบบโซตัส (SOTUS) คืออะไร ทำไมสังคมไทยถึงนิยม
ความหมายของ SOTUS แบ่งออกตาม 5 ตัวอักษร ได้แก่
- Seniority คือ การเคารพผู้อาวุโส
- Order คือ การปฏิบัติตามระเบียบวินัย
- Tradition คือ การปฏิบัติตามธรรมเนียมประเพณี
- Unity คือ การเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน หรือความสามัคคี
- Spirit คือ การเสียสละกายและใจ มีน้ำใจเพื่อส่วนรวม
ระบบโซตัส (SOTUS) เป็นรูปแบบการรับน้องที่เข้มข้น จากกิจกรรม “การว๊าก” และ “บทลงโทษ” ที่มา ระบบโซตัส (SOTUS) ในไทยนั้นไม่แน่ชัด ตามข้อมูลจากเว็บไซต์ thetsis พบครั้งแรกในช่วงสงครามเย็น อยู่ในช่วงที่ไทยมีการก่อตั้งมหาวิทยาลัย ส่งนักเรียนไปศึกษาต่อต่างประเทศในระดับปริญญาตรีในสหรัฐอเมริกา
กลุ่มนักเรียนที่ส่งไปจบการศึกษากลับมาพร้อมกับความคิดในการรับน้องใหม่ ซึ่งประกอบไปด้วยระบบการว๊าก และการลงโทษ โดยสถาบันแห่งแรกที่มีการนำโซตัสรูปแบบใหม่มาใช้นั้น คือ “โรงเรียนป่าไม้แพร่” ที่มีการผลิตนักเรียนเพื่อเข้าเป็นนิสิตของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในเวลาต่อมาโรงเรียนป่าไม้แพร่ พัฒนากลายเป็นมหาวิทยาลัยแม่โจ้
หรือจากห้องสมุดภาควิชาวิศวกรรมโยธา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่มีการพบ โคลงโซตัสซึ่งเป็นโคลงสี่สุภาพที่พบในหนังสือเฟรชชี่รุ่นโบราณทำให้เชื่อว่า เป็นมหาวิทยาลัยที่เป็นต้นกำเนิดของระบบโซตัสขึ้นมาครั้งแรก จึงมีความเป็นไปได้ว่าในช่วงเวลานี้ มหาวิทยาลัยหลายแห่งได้นำคำว่า “โซตัส” เข้ามา
ต้นกำเนิดระบบโซตัส (SOTUS)
ตามข้อมูลจากบล๊อก Stardee มีผู้สันนิษฐานไว้ว่าระบบโซตัสพัฒนามาจากระบบอาวุโสในโรงเรียนประจำของอังกฤษ อาจารย์จะแต่งตั้งนักเรียนชั้นปีสูง ๆ ที่มีความประพฤติดี มาเป็นผู้ช่วยอาจารย์ (Fag, Prefect หรือ Perfect) เพื่ออบรมสั่งสอนรุ่นน้อง
ตำแหน่งพรีเฟกต์ ยังมีสิทธิพิเศษในการตักเตือน หักลบคะแนนพฤติกรรมรุ่นน้อง แถมยังมีห้องนั่งเล่น ห้องอาบน้ำส่วนตัวอีกต่างหาก ซึ่งอำนาจและสิทธิพิเศษเหนือคนอื่น ๆ ในรูปแบบเดียวกันนี้ปรากฎให้เห็นในกลุ่มรุ่นพี่ที่จัดกิจกรรมรับน้องในไทยเช่นกัน
ระบบโซตัส (SOTUS) เป็นที่นิยมในไทยมายาวนาน เนื่องจากโครงสร้างของสังคมไทยยังอยู่ในรูปแบบชนชั้น การมีพีมีน้อง เคารพนอบน้อมผู้อาวุโสกว่า ด้วยโครงสร้างรูปแบบนี้ จึงทำให้ระบบโซตัส (SOTUS) เป็นกิจกรรมที่ไม่เคยหายไปจากกิจกรรมการรับน้องเลย
อย่างไรก็ตาม เมื่อเวลาผ่านไป สังคมมีความตื่นตัวเรื่องความเท่าเทียม ความเสมอภาค และเสรีภาพ จึงทำให้ระบบโซตัสเริ่มไม่ได้รับความนิยม และล่าสุดถึงกับยกเลิกไป
- องค์การนิสิต ม.เกษตรฯ ประกาศ “ยกเลิกระบบโซตัส” ทุกรูปแบบ
- สรุปเหตุรับน้องเสียชีวิตรายแรกของปี มหาวิทยาลัยออกแถลงการณ์
