ค่าหวย 10 ปี ใช้หนี้ 1 ล้านบาท

หวย
คอลัมน์ : คุยฟุ้งเรื่องการเงิน
ผู้เขียน : อาจารย์ทอมมี่ (พิเชฐ เจียรมณีทวีสิน)
บริษัท Actuarialbiz (ABS)

“คนจนเล่นหวย คนรวยเล่นหุ้น” เป็นคำที่เราได้ยินกันจนติดปาก ผมเห็นคนทั่วไปส่วนใหญ่จะซื้อลอตเตอรี่กันเป็นกิจวัตรประจำกันอยู่แล้ว ซึ่งก็ยินดีกับเขาด้วยในเวลาที่เขาถูกหวย แต่ถ้าวันไหนไม่ถูกหวย ก็แค่ปลอบใจกันเป็นเรื่องธรรมดา

สำหรับนักคณิตศาสตร์ประกันภัยแล้ว ลอตเตอรี่ก็เป็นการซื้อความลุ้น ซื้อความฝัน ซื้อความหวังกันไป แต่พอดู ๆ ไป ผมสังเกตเห็นว่าจะมีคนอีกกลุ่มหนึ่ง ที่มีวัตถุประสงค์ในการซื้อหวยที่แตกต่างกับคนอื่น และในช่วงเศรษฐกิจไม่ดีนั้น เป้าหมายของการซื้อหวยแบบนี้ก็ชัดเจนขึ้น คือ ซื้อหวยเพื่อเอาไว้ใช้หนี้

“หมายความว่าอะไรครับ ที่บอกว่า ซื้อหวยเพื่อเอาไว้ใช้หนี้” นักศึกษาคนหนึ่งที่ผมได้มีโอกาสได้พูดคุยด้วย ถามกลับมา

“มันหมายถึงว่า หนี้ที่พอกพูนไว้อยู่ ก็ปล่อยให้มันพอกไปเรื่อย ๆ และเดี๋ยววันไหนถูกหวยเมื่อไร ค่อยเอามาใช้หนี้” ผมตอบ

ซึ่งผมก็เจอมาเยอะแล้วครับ ว่าวันที่คนคนนั้นถูกหวยจริง ก็ไม่ได้เอาไปใช้หนี้หรอก ส่วนใหญ่จะถูกให้เพื่อนพาไปเลี้ยง ถูกเพื่อนยืม และบางส่วนก็ซื้อของที่ตัวเองอยากได้ ให้รางวัลกับดวงของตัวเอง

แล้วเหลือแล้ว ค่อยไปโปะหนี้บางส่วน ทำให้หนี้นั้นยังคงอยู่ต่อไป และพอคนเราถูกหวยมารอบนึงแล้ว ก็จะเริ่มมีความมั่นใจว่า เป็นคนดวงดีพระคุ้มครอง ดังนั้น รอถูกหวยอีกครั้ง ค่อยมาโปะหนี้ที่เหลือต่อ

“งั้นอาจารย์กำลังจะบอกว่า ถ้าเราถูกหวยเมื่อไร เราก็แค่ไม่ต้องบอกใคร เอาเงินไปโปะหนี้แบบเงียบ ๆ ดีกว่า ถูกต้องไหมครับ” มีคนกำลังเดาทางว่าผมกำลังจะสื่อถึงอะไรอยู่

“นั่นก็เป็นสิ่งที่ควรทำเมื่อถูกหวย แต่การซื้อหวยเพื่อใช้หนี้ มันถูกต้องแล้วหรือ” ผมถามกลับไปเพื่อให้ปมมันสุดจริง ๆ

“ก็ดีแล้วไม่ใช่หรือครับ เจียดเงินไว้ก้อนนึง เพื่อกระจายความเสี่ยง และเมื่อถูกหวย เราก็ทำตามการวางแผนการเงินของเรา ที่เอาไปโปะหนี้” เป็นคำตอบที่กลับมาแบบมีหลักการเต็มเปี่ยม

จริง ๆ แล้วการซื้อหวย เป็นการซื้อความเสี่ยง เหมือนที่คนเราบอกว่าต้องการ “เสี่ยงโชค” นั่นหมายถึง การซื้อความลุ้น ว่าเลขมันจะออกมาเป็นเลขอะไร แต่เป็นความเสี่ยงที่คนอยากได้ และแลกมาด้วยราคา ซึ่งก็คือค่าลอตเตอรี่

“มันก็ไม่ถูกเสมอไปหรอก เพราะการซื้อหวยนั้น มันเป็นการเสี่ยงโชคที่ไม่เหมาะกับการวางแผนการเงิน มันเหมือนเป็นแค่การปลอบใจตัวเอง ว่าถ้าชาตินี้ไม่สามารถโปะหนี้ได้ เพราะชาตินี้ดวงไม่ดี” ผมตอบตรง ๆ กลับไป

ใช่ครับ เพราะหวยกลายเป็นเครื่องมือทางการเงินที่เข้าถึงคนทั่วไปมากที่สุด ลูกเล็กเกิดมา ก็เห็นพ่อแม่ซื้อหวย พอถูกหวยก็ดีใจกันทั้งบ้าน เลยทำให้มี moment of truth มีความทรงจำที่ดีกับการซื้อหวย

ดังนั้น คนอีกหลายคนที่ติดหนี้ท่วมหัว จนไม่รู้ว่าจะแก้ปัญหาเพื่อปลดหนี้ได้อย่างไร และก็คิดว่าทางออกคือ การซื้อความหวังว่า สักวันหนึ่งจะลืมตาอ้าปากได้ ถ้าถูกหวย

“แต่ถ้าถูกหวย มันก็คุ้มไม่ใช่หรือครับ” นักศึกษาตอบกลับมาแบบนี้มันก็ไม่ผิด

“ถ้าอย่างนั้น อาจารย์จะยกตัวอย่างการคำนวณคร่าว ๆ ให้ดู” ผมดึงเข้าประเด็นการคำนวณ และใช้เวลาคำนวณสักพักนึง

“สมมุติว่า เราซื้อลอตเตอรี่ งวดละ 3 ใบ ทั้ง ๆ ที่ยังติดหนี้เงินกู้ปีละ 15-18% ต่อปี ถ้าเราทำนิสัยแบบนี้ต่อไปเรื่อย ๆ แค่ 20 ปี ค่าลอตเตอรี่ของเราที่จ่ายไปในแต่ละงวด จะเป็นเงินเท่ากับ 1 ล้านบาท” ผมคำนวณคำตอบออกมาให้เห็น

“และคิดว่า ถ้าซื้อหวย งวดละ3 ใบ ทุกงวด ต่อเนื่องกัน 20 ปี จะมีโอกาสถูกเงินล้านได้แค่ไหน ซึ่งถ้าทำตามที่อาจารย์คำนวณให้นั้น มันได้ 1 ล้านแน่นอน ไม่ต้องไปรอลุ้น แบบไหนคุ้มกว่ากัน” นักศึกษาเริ่มงง ว่ามันจะได้จริงหรอ

“เปลี่ยนตัวอย่างใหม่สำหรับหนี้นอกระบบ เพราะถ้าใครที่เป็นหนี้นอกระบบอยู่ เอาง่าย ๆ ว่าถ้าแค่โดนดอกเบี้ย เดือนละ 3% แล้ว เงินค่าหวย งวดละ 5 ใบ ต่อเนื่องกันแค่ 10 ปี ก็กลายเป็นเงิน 1 ล้าน เช่นกัน”ผมตอกย้ำด้วยสมการทางการเงินเข้าไปอีก

“หมายถึงว่า ถ้าเราไม่ซื้อหวยและเอาค่าหวยไปโปะเงินกู้ทุกเดือน ทำต่อเนื่อง 10 ปี อันนี้ เงินกู้หายไป 1 ล้านเลยนะครับ” ผมเสริมเพื่อกลบสีหน้างง ๆ ของเขา

“ถึงว่า ทำไมบางคน ผ่านไปแค่ 10 ปี หนี้บานเป็นล้านเลย” นักศึกษาเริ่มเข้าใจ

“ใช่ครับ เสียดายเงินค่าหวยแต่ละงวด ถ้าอดใจไม่ซื้อสัก 10 ปี แล้วทยอยโปะหนี้ ป่านนี้ก็ใช้หนี้เงินล้านได้แล้ว” ผมสรุปทิ้งท้ายไว้ให้