Rapid Antigen Test ทางเลือกตรวจโควิด แก้ปัญหาคอขวดตรวจไม่ทัน แทนที่การตรวจแบบ RT -PCR
ปัญหาประชาชนแห่ตรวจโควิดด้วยวิธี RT-PCR ในจุดบริการที่หน่วยงานรัฐได้จัดหาให้ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา ทำให้เกิดความแออัดและล่าช้า กระทรวงสาธารณสุขจึงได้อนุมัติให้นำชุดตรวจแบบ Rapid Antigen Test มาใช้ เพื่อลดปัญหาที่เกิดขึ้น และเพิ่มความรวดเร็วในการทราบผลว่าตนเองติดเชื้อโควิด-19 หรือไม่
“ประชาชาติธุรกิจ” เปรียบเทียบความแตกต่างในการใช้งาน และประสิทธิภาพการตรวจหาเชื้อโควิด-19 ทั้งวิธี RT-PCR และ Rapid Antigen Test ดังนี้
ตรวจโควิดด้วยวิธี Real-time RT-PCR
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ระบุว่า การตรวจหาเชื้อโควิด ด้วยวิธี Real-time RT-PCR หรือ การแยงจมูก เป็นวิธีที่องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำ โดยมีประสิทธิภาพการตรวจหาเชื้อโควิด-19 ดังนี้
- ทราบผลได้ค่อนข้างแม่นยำ
- สามารถตรวจจับเชื้อไวรัสได้ในปริมาณที่น้อย ๆ ได้
- ทราบผลการติดเชื้อหลังจากตรวจแล้วภายใน 24-48 ชั่วโมง
- สามารถตรวจจับได้ทั้งเชื้อเป็น และเชื้อตาย
- เหมาะสำหรับตรวจหาโรค ตั้งแต่ระยะแรกที่เกิดโรค
- เก็บตัวอย่างได้ด้วยตัวเอง
- ไม่ต้องใช้ PPE
- ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อของบุคลากรทางการแพทย์
- เก็บตัวอย่างเพื่อตรวจซ้ำได้หลายครั้ง
- ใช้ในกรณีต้องการเก็บตัวอย่างเป็นจำนวนมาก
ข้อควรระวัง
- น้ำลายมีสารทำลาย RNA (RNase) และสารยับยั้งปฏิกิริยา real time RT-PCR หลังเก็บตัวอย่างแล้ว ควรส่งถึงห้องแล็บและตรวจวิเคราะห์โดยเร็ว
- น้ำลายมีแบคทีเรีย และสารอื่น ๆ หากเก็บไว้นาน หรือขั้นตอนการขนส่งล่าช้า อาจเกิดการบูดเน่า
- ยังไม่มีวิธีการเก็บตัวอย่างน้ำลายที่เป็นมาตรฐาน
ตรวจโควิดด้วยวิธี Rapid Antigen Test
สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) การตรวจหาเชื้อโควิด ด้วยวิธี Rapid Antigen Test เป็นการตรวจคัดกรองเบื้องต้นเพื่อตรวจหาเชื้อไวรัสและภูมิคุ้มกัน ก่อนเข้ากระบวนการตรวจชนิดยืนยันผลจากห้องปฎิบัติการ
- ใช้งานง่าย ทราบผลภายใน 10-30 นาที
- เหมาะสำหรับการประเมินความชุกและการติดเชื้อ
- ค่าผลตรวจออกมาเป็นบวก ไม่ได้หมายความว่าจะเป็นผู้ติดเชื้อ ส่วนผลตรวจออกมาเป็นลบ ก็ไม่ได้หมายถึงว่า ไม่ได้เป็นผู้ติดเชื้อ
- การตรวจเชื้อไวรัส (Antigen) ต้องรับเชื้อมาแล้ว 5 – 14 วัน ถึงจะตรวจได้ผลที่แม่นยำ ส่วนการตรวจภูมิคุ้มกัน (Antibody) จะตรวจพบภูมิคุ้มกันต่อเชื้อในวันที่ 10 เป็นต้นไป จนกระทั่งหายป่วยแล้ว (หากตรวจนอกเหนือจากเวลาดังกล่าวอาจให้ผลที่ไม่แม่นยำ)
ชุดตรวจ Rapid Test COVID-19 ต้องผ่านการรับรองจาก อย. โดยให้ขายได้เฉพาะในสถานที่ ดังต่อไปนี้
- สถานพยาบาลของรัฐ
- โรงพยาบาลทั่วไป
- โรงพยาบาลเฉพาะทางคลินิกเวชกรรม
- คลินิกเฉพาะทางด้านเวชกรรม
- คลินิกเทคนิคการแพทย์ หรือสหคลินิก
ทั้งนี้ การตรวจ Rapid Antigen Test ต้องทำโดยบุคลากรทางการแพทย์เท่านั้น ห้ามซื้อมาตรวจเอง