เลือกตั้ง 2566 : กฎเหล็ก รัฐบาลรักษาการ อะไรทำได้-ไม่ได้

ประยุทธ์ จันทร์โอชา
พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา สมาชิกตลอดชีพพรรครวมไทยสร้างชาติ

ไม่ว่ารัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา จะยุบสภา หรือ อยู่ครบวาระ ผลของการเป็น “ครม.รักษาการ” ตลอดระยะเวลา 4 เดือนครึ่ง ต้องอยู่ภายใต้ “กฎเหล็ก” อะไรทำได้-ทำไม่ได้

สำหรับข้อปฏิบัติที่จะมีผลว่าอะไร ทำได้ ทำไม่ได้ หากรัฐบาลชุดปัจจุบันต้องรักษาการต่อไปประมาณ 4 เดือนครึ่ง หลังจากยุบสภาหรือครบวาระ หรือจนถึงต้นเดือน ส.ค. 2566 ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้

ผลต่อกฎหมาย

  • ร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ที่ค้างอยู่ในสภาทั้งสอง 29 ฉบับ ตกไป แต่หลังเลือกตั้ง รัฐบาลขอให้ยกขึ้นพิจารณาต่อไปได้ภายใน 60 วัน นับแต่วันเสด็จฯเปิดสภา
  • ร่าง พ.ร.บ.ที่ถวายไปแล้ว 11 ฉบับ ยังดำเนินต่อไปได้
  • ระหว่างนั้น ถ้าจำเป็นเร่งด่วนอาจออกพระราชกำหนด (พ.ร.ก.) ได้
  • การออกพระราชกฤษฎากา (พ.ร.ฎ.) กฎกระทรวง ยังทำได้ตามปกติ
  • การหาเสียง หากใช้รถหลวงเติมน้ำมันเอง ใช้ รปภ.ราชการให้ทำได้ตามปกติที่เคยทำอย่าเกินจากปกติ ผู้หาเสียงต้องไม่แต่งเครื่องแบบและไม่ใช้เวลาราชการ หรือ งบราชการ ส่วนการใช้สถานที่ราชการหาเสียงให้ขออนุญาตตามระเบียบก่อน

ผลต่อ คณะรัฐมนตรี (ครม.)

  • ครม.พ้นตำแหน่ง แต่ยังอยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปจนกว่า ครม.ใหม่จะเข้าเฝ้าฯ ถวายสัตย์ปฏิญาณ
  • ข้าราชการการเมืองทุกตำแหน่งยังปฏิบัติหน้าที่ได้และพ้นตำแหน่งวันเดียวกับ ครม.
  • ถ้ารัฐมนตรีลาออกก็ไม่กระทบ ครม. ยังประชุมได้และปรับ ครม.ได้
  • ครม.ยื่นบัญชีทรัพย์สินต่อ ป.ป.ช.ภายใน 60 วัน นับจากวันที่ ครม.ใหม่ถวายสัตย์ฯ

การปฏิบัติหน้าที่ของ ครม.ต้องอยู่ภายใต้เงื่อนไข ดังนี้

  • ไม่อนุมัติงานหรือโครงการ หรือสร้างความผูกพัน ครม.ใหม่ เว้นแต่เป็นเรื่องอยู่ในงบประมาณประจำปี
  • ไม่แต่งตั้ง โยกย้าย ข้าราชการ พนักงาน หรือให้พ้นตำแหน่ง เว้นแต่ได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.)
  • ไม่อนุมัติให้ใช้งบกลาง เว้นแต่ได้รับความเห็นชอบจาก กกต.
  • ไม่ใช้ทรัพยากรหรือบุคลากรของรัฐกระทำการอันมีผลต่อการเลือกตั้ง และไม่ฝ่าฝืนระเบียบ กกต.

อีกทั้งตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ (พ.ร.ป.) ว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. มาตรา 78 กำหนดให้ ไม่ใช้ตำแหน่งหน้าที่เอาเปรียบ และระเบียบที่เกี่ยวข้อง กำหนดข้อห้ามไว้ ดังนี้

  • ไม่จัดโครงการที่เป็นการเอาเปรียบ
  • ไม่ประชุม ครม.สัญจร
  • ไม่จัดประชุมโดยใช้งบของรัฐ เว้นแต่จัดตามวาระ
  • ไม่โอนงบประมาณเพื่อแจกประชาชน
  • ไม่ใช้ทรัพยากรหรือคนของรัฐเอาเปรียบ

ดังนั้น นับจากวินาทีที่ พล.อ.ประยุทธ์ ที่สวมหมวกหัวหน้ารัฐบาล-ซุปเปอร์หัวหน้าพรรครวมไทยสร้างชาติ หลุดจากกรอบ ย่อมถูกจับแพ้ฟาวล์-คนการเมืองติเตียนได้ทุกเมื่อ