สุพัฒนพงษ์ : เปิดใจคุมเศรษฐกิจ 2 กระทรวง “เรียกผมว่ารัฐมนตรีคลังอาวุโส”

สัมภาษณ์พิเศษ
ปิยะ สารสุวรรณ

ชื่อ “สุพัฒนพงษ์ พันธ์มีเชาว์” ไม่ได้เป็นหัวหน้ากลุ่ม-หัวหน้ามุ้งในพรรคแกนนำรัฐบาล-พลังประชารัฐแต่มีตำแหน่งแห่งหนเป็นคณะที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี แห่งตึกไทยคู่ฟ้า

“ประชาชาติธุรกิจ” สัมภาษณ์พิเศษ “สุพัฒนพงษ์” รองนายกรัฐมนตรีและรมว.พลังงาน รองนายกฯสไตล์วิถีใหม่ (new normal) ที่ปกติแต่ไม่ธรรมดา ในบริบทการเมืองปัจจุบัน

Q : ความไม่แน่นอนโควิด-19 กับความไม่เชื่อมั่นต่อรัฐบาล คิดว่าอะไรยากที่สุด และจะฟันฝ่าไปได้อย่างไร

ผมคิดว่าต้องไปด้วยกัน ความไม่แน่นอนของโควิดเรื่องหนึ่ง แต่เรามั่นใจในการควบคุมการระบาด ส่วนความเชื่อมั่นต้องถามว่า วัดที่อะไร มีดัชนีความไม่เชื่อมั่นใด สิ่งที่ไม่เชื่อมั่นคืออะไร ถ้ากระบวนการ copay ทำเป็นนิสัย ทำให้รู้สึกว่า คนไทยมีหน้าที่ในยามวิกฤต แล้วเราร่วมกัน เอกชนอย่าไปคิดว่าตัวเองด้อยกว่าเดิม ไม่ดีเหมือนปีที่แล้ว

ต้องคิดอยู่เสมอว่า ตัวเองยังแข็งแรงอยู่ ต้องมีหน้าที่ดูแลคนที่อ่อนแอกว่า เพราะเขาได้รับผลกระทบจากการผ่อนคลายยังไม่สมบูรณ์

ถ้าโยนทุกอย่างให้รัฐบาลและข้าราชการ จะรู้สึกว่าลืมเลือน ทอดทิ้งใครไปหรือเปล่า ซึ่งเป็นเรื่องความเข้าอกเข้าใจ ความเชื่อมั่นจะเกิดขึ้นทันที

ถ้าผมมีเครื่องมือวัดความรู้สึกลำบาก ประเทศไทยไม่ใช่ประเทศที่คนลำบากที่สุดของโลกหรอกครับ คนในประเทศเรามีความรู้สึกดีเป็นลำดับต้น ๆ

ผมถือว่ามันสร้างโอกาส อาจจะรู้สึกว่าเศรษฐกิจไทยแย่ลง อาจจะไม่เหมือนปีที่แล้ว สิ้นปีนี้อาจจะดูต่ำกว่าปีที่แล้ว ปีหน้าก็อาจจะเท่าเดิม แต่เทียบกับประเทศอื่นเรามีโอกาสมากกว่า

เราเพิ่งผ่านโควิดไปไม่นานเอง (หัวเราะ) แต่ใจเราร้อน เราคิดว่า เราอยากกลับมาเหมือนเดิม แต่เราต้องกลับไปมองเดือนเมษายนของเราให้ดี เราไม่อยากกลับไปให้เหมือนเดิมอีก

วันนี้เรารู้สึกว่า ปลอดภัย ใช้ชีวิตเกือบจะปกติ น่าจะเปิดประเทศ แต่ต้องระมัดระวัง เพราะเรากลับไปในสภาพเดิมไม่ได้อีกแล้ว เสียหายเยอะ ใช้เงินจำนวนมากในการประคับประคอง

Q : ถ้าเกิดการระบาดรอบ 2 รัฐบาลเตรียมพร้อมอย่างไร

การระบาดรอบ 2 จะไม่ใช่เป็นการปิดเมือง วันนี้เราเช็กหมดแล้ว คนที่มีอุณหภูมิเกิน 37.5 กลายเป็นบุคคลหายากแล้ว (หัวเราะ) เชื่อได้ว่าทั้งประเทศโควิดฟรีแล้ว

Q : ข้อเสนอให้รัฐบาลกู้เพิ่มอีก 1 ล้านล้านหรือ 2 ล้านล้านบาท จำเป็นแค่ไหน

ผมคิดว่ายังไม่จำเป็นนะ สถาบันการเงินและแบงก์ชาติแข็งแรงพอสมควร ถ้าสามารถบริหารจัดการกันได้ และรัฐบาลไม่มีความจำเป็นอะไรต้องกู้ ก็ไม่ต้องกู้ ถ้าจำเป็นก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง

Q : การเปิดทำเนียบรัฐบาลเพื่อต้อนรับ70 ซีอีโอบริษัทยักษ์ใหญ่ ได้ผลทางการเมืองหรือผลทางเศรษฐกิจมากกว่ากัน

การพบซีอีโอเป็นตารางที่กำหนดไว้อยู่แล้ว (16 ก.ย.) ได้พบกับนักเศรษฐศาสตร์รุ่นใหม่ 12 คน ซึ่งเห็นตรงกัน มีความเชื่อมั่นในประเทศไทย

ไม่ใช่ผมคิดเองคนเดียว เขาพูดว่าให้สบายใจเถอะ หนี้สาธารณะไม่ต้องกังวล หนี้มากกว่านี้ไม่เป็นไร ขอให้การก่อหนี้ทำเพื่อประชาชน สร้างงาน สร้างรายได้ สร้างการเติบโตให้ประเทศ

ไทยยังแข็งแกร่งในเรื่องของสถาบันการเงินอยู่มาก มีเครดิตเรตติ้งที่ดี นักเศรษฐศาสตร์บอกว่า จริง ๆ เรตติ้งเราควรจะ A ด้วยซ้ำ แต่ติดเรื่องเล็กน้อยเรื่องรายได้ประชากรต่อหัว เรื่องการเมือง

ผมยิ่งมั่นใจตัวเองใหญ่เลย ไม่รู้เขามาเอาอกเอาใจหรือเปล่านะ ตอนแรกคิดว่า ผมคิดเอง แต่ผมพยายามทำให้พวกเราเห็นว่า ให้ภูมิใจในประเทศเราเถอะ ผมท้า มีดีกว่าเราไม่กี่ประเทศหรอกครับ ถ้าไม่มีโควิดอาจจะดีกว่านี้

ผมมองโควิดว่าเป็นโอกาส เขาสะดุดล้ม แต่ถ้าเราเดิน เราวิ่งแล้ว เราจะไปสะดุดเหมือนเขาทำไม เมื่อก่อนเราวิพากษ์วิจารณ์กันเองว่า วิ่งเห็นแต่ต้นคอคนอื่นเขา ช้าลง ๆ เพราะคนแก่ก็เยอะ แต่ตอนนี้คนที่วิ่งนำเราล้มไปหมดแล้ว

Q : เมื่อก่อนทำงานเบื้องหลัง วันนี้มาทำเบื้องหน้า ยาก-ง่ายกว่ากันอย่างไร

ไม่ได้ง่าย ไม่ได้ยาก ถ้าทำด้วยวัตถุประสงค์ก็จะรู้ ไม่ได้ยาก

Q : ภาพจำของคุณปรีดี ดาวฉาย อดีต รมว.คลัง มาจากภาคเอกชนแล้วทำงานไม่ได้ อยากให้คนจำภาพในตำแหน่งรองนายกฯอย่างไร

ผมไม่อยากให้ใครจำภาพอะไรผมได้ ผมไม่ค่อยมีภาพ ผมทำงานเหมือนผมไม่มีภาพ วันนี้ยังไม่มีนามบัตรเลย

ผมอยากมีภาพจำของตัวผมเองมากกว่าให้คนอื่นมาจำผม เก็บของผมไปวันละนิด วันละหน่อย อย่างน้อยภาพจำที่ผมเห็นคือ ผมผ่านเดือนเมษายน ผมไม่ได้กอดหลาน แต่วันนี้ผมได้กอดหลานผมต้องทำหน้าที่ให้สมกับที่ผมได้กลับมากอดหลาน

ทำไมถึงต้องมาทำ ไม่งั้นเราก็ไม่ได้กอดหลาน มาถึงตรงนี้ มีคนทำให้เรากอดหลานได้แล้ว ถ้าจะต้องเข้ามาช่วยให้วิ่งเล่นกับหลานได้ หรือทำให้ดีขึ้นก็ทำ ก็จำอยู่แค่นั้น เป็นหน้าที่ ถ้าทำสำเร็จก็ดีไป ถ้าไม่สำเร็จก็ถือว่าทำดีที่สุดแล้ว

วิธีการทำงานของผมจะไม่ใช่เป็นเรื่องของรองนายกฯ หรือ รมว.พลังงาน เป็นเรื่องของภารกิจ คือ ด้านพลังงาน กระตุ้นรายได้ สร้างเสถียรภาพให้กับประเทศไทย การปรับโครงสร้างหนี้ สร้างอนาคตให้กับประเทศ

เมื่อได้อุ้มหลานแล้ว มารับภารกิจนี้ก็ได้ถือว่าตอบแทนคนที่ทำให้ผมได้อุ้มเขาแล้วกัน ทุกคนช่วยทำมาขนาดนี้แล้ว เราก็นั่งคิด มันลำบากนะ กอดแม่ก็ไม่ได้แม่นอนอยู่โรงพยาบาล และเพิ่งเสียชีวิตไป กอดไม่ได้ กอดก็ต้องใส่ชุดพีพีอี

มีหลานผมก็ไม่กล้าอุ้ม ไม่รู้จะอุ้มยังไง ต้องรักษาระยะห่าง 2 เมตร แล้วเรามีวันนี้ได้เพราะใคร เพราะพวกเราทุกคน แล้วทำไมไม่ให้พวกเราทุกคนทำให้พวกเราทุกคนผ่านตรงนี้ไปได้

ผมมีหน้าที่แค่นี้ ปัญหาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (หัวเราะ) ไม่ใช่เรื่องเศรษฐกิจอย่างเดียว แต่เป็นเรื่องของความรู้สึก เป็นเรื่องของจิตใจ การที่เราผ่านตรงนี้ เราจะเป็นประเทศตัวอย่าง

ผมก็พูดของผมอย่างนี้ทุกวัน ใช้ประชาชน ใช้สื่อ ใช้ทุกคนเป็นเครื่องมือล้อมเข้าไปเรื่อย ๆ นายกฯพูดก็ไม่ต่างจากผมเลย เพียงแต่ท่านพูดเร็ว (หัวเราะ) ผมจึงมาช่วยในโหมดช้า

Q : เป็นรองนายกฯดูแลเศรษฐกิจภาพรวม และกำกับกระทรวงการคลัง ถือว่าเป็น รมว.คลังไปแล้ว

ไม่หรอกครับ รัฐมนตรีคลังก็ต้องเป็นคนหนึ่ง เรามีหน้าที่กำกับดูแลสิ่งที่เขาส่งขึ้นมาเดินไปตามยุทธศาสตร์ชาติหรือไม่ หรืออยู่ในแผนงาน ไม่ใช่เป็นเรื่องเซอร์ไพรส์ สอง ทำถูกเป้าหมายกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ให้รอบคอบ ช่วยนายกฯ อีกแรงหนึ่ง

รองนายกฯช่วยนายกฯ นายกฯดูแลทุกกระทรวง แต่ถ้ากำกับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังก็ต้องเรียกว่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังอาวุโส (หัวเราะ) ช่วยกลั่นกรองอีกทีหนึ่ง ก่อนที่จะให้นายกฯเซ็น เพื่อเอาเข้า ครม.

Q : ไม่ต้องเรียกว่า รองนายกฯด้านเศรษฐกิจ

จะเรียกอะไรก็ได้ เรียกพี่พงษ์ก็ได้ อย่าถึงกับเรียกไอ้เลย (หัวเราะ) ผมไม่ใช่รองนายกฯเศรษฐกิจนะ ผมเป็นรองนายกฯสังคม ผมดูแลสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เรื่องนี้ไม่ใช่แค่เรื่องเศรษฐกิจ

Q : ตำแหน่งรองนายกฯและ รมว.พลังงานได้มาได้อย่างไร

ผมไม่ได้เสนอตัวแน่นอน เป็นเรื่องที่ท่านนายกฯเล็งเห็น เพราะเคยช่วยงาน และท่านนายกฯก็คงประเมินแล้วว่า ทำงานได้ เคยอยู่ในแวดวงเศรษฐกิจมา เมื่อได้รับการทาบทาม ผมก็ไม่ได้ปฏิเสธ

ผมนึกเพียงแต่ว่า ผมผ่านอะไรมาบ้าง และประเทศทำอะไรให้ผมบ้าง และผมรู้ว่า ผมควรจะทำอะไรให้กับประเทศบ้างเท่านั้นแหละ

Q : เก้าอี้ รมว.พลังงานมีคนหมายปองเยอะ ตอนนี้เก้าอี้ รมว.พลังงานของท่านรองขาแข็งแค่ไหน

ถ้าเราทำให้มันไม่ต้องแย่ง มันก็ไม่ต้องแย่งหรอกครับ กระทรวงพลังงานงบประมาณน้อยมาก บริษัทลูกอาจจะดูใหญ่ แต่เราก็ไม่ต้องไปคิดให้มันใหญ่โต ให้เขาทำหน้าที่ของเขา

เวลานี้เป็นเวลาที่ไม่ต้องขยายอะไรมากมาย ทำในสิ่งที่ตัวเองทำ บริษัท ปตท. การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.)มีแผนการลงทุน 5 ปี ชัดเจนอยู่แล้ว

ใครจะมาทำอะไรก็ต้องไปคิดว่า อย่าทำอะไรให้มันใหญ่ขึ้น เพราะมันถึงจะเห็นมูลค่า หรือความน่าสนใจ แต่ถ้าทำให้มันเล็ก ให้มันพอดี มันก็ไม่น่ามีอะไร

ในแผน PDP ผมก็ไม่ได้ไปปรับอะไร โรงไฟฟ้าชุมชนก็ต้องปรับหน่อย 1,900 เมกะวัตต์ 1 เมกะวัตต์ต้องใช้ที่เป็นพันไร่ จะเอาที่ที่ไหน 2,000 กว่าไร่ ทำแล้วเกษตรกรต้องได้

ท่านลองนึกภาพนะ ท่านให้กับใคร ท่านฝากเนื้อไว้กับเสือหรือเปล่า ผมไม่รู้ เพราะฉะนั้น ท่านต้องเอาเนื้อจากปากเสือไปให้ถึงตัวคนในชุมชนเขาให้ได้ นั่นคือสิ่งที่ยาก แต่เงื่อนไขผมชัดเจนว่า เกษตรกรต้องได้จริง ๆ เกษตรกรก็ต้องทำจริงด้วย

Q : ไม่ให้ซ้ำรอยคดีกล้ายาง

คุณก็เดาใจผมถูก แต่หลักเลยเราให้กับเขาตรง ๆ ไม่ได้ เราก็ต้องให้ผ่านคนคนนั้น คนคนนั้นต้องมีความเสียสละ ต้องสร้างกติกาที่คิดไว้เบื้องต้น ดูเหมือนพระไปหน่อยนะ แต่ต้องสมดุล ไม่เช่นนั้น ล้มเหลวอันเดียว เรื่องดี ๆ ทั้งหมดจะหายไปหมด

ถ้าเราเริ่มต้นได้ดี เรื่องดี ๆ ก็จะเกิดขึ้นตลอด อาจจะมีคนด่า มีคนว่าหน่อยก็ไม่เป็นไรหรอก ลองทำก่อน 100-200 เมกะวัตต์ วิถีผม มีแค่นี้ เป็นคนธรรมดาเสร็จภารกิจผมก็กลับบ้านเลี้ยงหลานหวังว่าจะได้อุ้มเขา หวังว่าไม่เกิดระบาดรอบ 2