สุขภาพดีกับรามาฯ

มะเร็งปากมดลูก ป้องกันได้

คอลัมน์ : สุขภาพดีกับรามาฯ
ผู้เขียน : อ.นพ.กฤษดา ไพรวัฒนานุพันธ์ สาขาวิชามะเร็งวิทยานรีเวช 
ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

แม้มะเร็งปากมดลูกเป็นโรคที่พบได้เป็นอันดับต้น ๆ แต่ก็สามารถป้องกันได้ หากตรวจพบเร็วก็มีโอกาสรักษาหายได้

โชคดีที่ปัจจุบันมีวิธีการตรวจคัดกรองมะเร็งที่มีประสิทธิภาพ คนใส่ใจมากขึ้น ทำให้พบรอยโรคก่อนที่จะก่อตัวเป็นมะเร็ง อัตราที่จะเป็นโรคนี้เลยลดลงมาก

สาเหตุของการเกิดโรคนั้นมีหลายปัจจัย แต่หลัก ๆ เชื่อว่าเกิดจากเชื้อไวรัส HPV ที่มาจากการสัมผัสโดยเฉพาะจากการมีเพศสัมพันธ์และกรรมพันธุ์ หรืออาจได้รับการกระตุ้นโดยสารเคมี หรือสารบางชนิด

อาการต้องสงสัยคือ มีเลือดออกผิดปกติหลังมีเพศสัมพันธ์ มีตกขาวมาก หรือมีลักษณะผิดปกติ ปนเลือดปนหนอง แต่ปัจจุบันการตรวจคัดกรองจะช่วยให้ผู้ป่วยเจอมะเร็งปากมดลูกตั้งแต่ยังไม่เกิดอาการ ทั้งสามารถรักษาได้เร็ว

ผู้ที่ควรเข้ารับการตรวจคัดกรอง สมาคมมะเร็งนรีเวชไทยแนะนำให้สตรีไทยที่มีอายุ 30 ปีขึ้นไปหมั่นตรวจ และเริ่มตรวจเร็วขึ้นในอายุ 25 ปีเป็นต้นไปในสตรีที่มีเพศสัมพันธ์

เนื่องจากมะเร็งชนิดนี้จะใช้เวลาในการดำเนินรอยโรคนาน อาจจะ 10-15 ปีถึงจะกลายเป็นมะเร็ง ดังนั้น การมีเพศสัมพันธ์เร็วก็ทำให้มีโอกาสได้รับเชื้อเร็วขึ้น แล้วหากได้รับเชื้อเร็วและกำจัดเชื้อไม่ได้จนเกิดการติดเชื้ออย่างถาวร ก็จะเปลี่ยนเป็นมะเร็งได้เร็วอีกเช่นกัน

การมีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุน้อย ๆ ก็มีความเสี่ยงสูง รวมทั้งการมีเพศสัมพันธ์กับหลายคนก็เสี่ยงที่จะรับเชื้อ HPV ได้

วิธีป้องกันที่ดีที่สุด คือ การเข้ารับการตรวจคัดกรอง เริ่มตั้งแต่การเตรียมตัวเตรียมใจ ปรับทัศนคติ ไม่เขินอายที่จะมาตรวจ และควรเข้ารับการตรวจในช่วงเวลาที่เหมาะสม

คือ หลังจากมีประจำเดือน 7-10 วัน เนื่องจากการตรวจขณะที่มีประจำเดือน อาจทำให้การแปรผลได้ยาก ที่สำคัญห้ามสวนล้างบริเวณช่องคลอด รวมทั้งงดการมีเพศสัมพันธ์ก่อนมาตรวจ

อีกวิธีในการป้องกัน คือ การรับวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก เพื่อลดความเสี่ยงที่จะรับเชื้อ HPV แล้วเข้ารับการตรวจคัดกรองอย่างสม่ำเสมอ การป้องกันทั้ง 2 วิธีร่วมกันจะทำให้การป้องกันมีประสิทธิภาพที่สุด ที่สำคัญ ควรมีคู่ครองเพียงคนเดียว มีเพศสัมพันธ์กับคนคนเดียวจะช่วยลดโอกาสการได้รับเชื้อด้วยเช่นกัน