ปี 2561 นี้ อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของไทยได้เผชิญความท้าทายอย่างมาก ทั้งด้านการแข่งขันจากหลาย ๆ ประเทศที่ให้ความสำคัญกับการทำตลาดท่องเที่ยวมากขึ้น รวมถึงประเด็นปัญหาเรื่องอัตราแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศ เศรษฐกิจโลก ฯลฯ รวมถึงเหตุการณ์ “เรือล่ม” ที่ภูเก็ตที่ส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในช่วงครึ่งปีหลังอย่างหนัก
อย่างไรก็ตาม การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ยังคงเชื่อมั่นว่าสุดท้ายแล้ว รายได้จากอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของไทยในปีนี้จะยังคงเป็นไปตามเป้าหมายที่วางไว้ คือ 3 ล้านล้านบาท โดยเป็นรายได้จากนักท่องเที่ยวต่างชาติ 2 ล้านล้านบาท และรายได้จากการเดินทางท่องเที่ยวในประเทศ หรือตลาดไทยเที่ยวไทย อีก 1 ล้านล้านบาท
สำหรับฉบับส่งท้ายปีเก่า 2561 และต้อนรับปีใหม่ 2562 นี้ “ประชาชาติธุรกิจ” ได้รวบรวมเหตุการณ์สำคัญ ๆ ที่เกิดขึ้นในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของไทยสำหรับปี 2561 ไว้ดังนี้
ททท.ใส่เกียร์ปลุก 55 เมืองรอง
หลังจากที่รัฐบาลโดย นายสมคิด จาตุศรีพิทักษ์ รองนายกรัฐมนตรีฝ่ายเศรษฐกิจ ได้สั่งการให้การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ได้เร่งผลักดันการท่องเที่ยวในระดับเมืองรอง เพื่อกระจายรายได้และเสริมสร้างความเข้มแข็งแก่เศรษฐกิจระดับฐานรากมาตั้งแต่ต้นปี 2561 นั้น ททท.เองได้เร่งวางแผนส่งเสริมศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวให้มีความสามารถในการรองรับตลาดตามนโยบายของรัฐบาล พร้อมทั้งมุ่งพัฒนาปรับปรุงปัจจัยพื้นฐานด้านสินค้าการท่องเที่ยว จัดเตรียมสิ่งอำนวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยวผ่านการใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ การพัฒนาบุคลากรในท้องถิ่น รวมถึงการพัฒนาตลาดและประชาสัมพันธ์เพื่อการท่องเที่ยวควบคู่ไปกับมาตรการภาษีท่องเที่ยวเมืองรองของกระทรวงการคลัง ที่ช่วยกระตุ้นฝั่งดีมานด์ของนักท่องเที่ยวคนไทยรวมทั้งทำแคมเปญต่าง ๆ ออกมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อกระตุ้นการใช้จ่ายในเมืองรองให้เพิ่มมากขึ้น
“สุเมธ” นั่งดีดีบินไทย
นับเป็นการสรรหาผู้มาดำรงตำแหน่งกรรมการผู้จัดการใหญ่ หรือดีดี “การบินไทย” ที่มาราธอนที่สุดคนหนึ่งเลยทีเดียว ที่กว่าจะได้ “สุเมธ ดำรงชัยธรรม”เข้ามานั่ง เมื่อกลางเดือนพฤษภาคม 2561 ที่ผ่านมา หลังจากที่ “จรัมพร โชติกเสถียร” ที่เกษียณอายุไปตั้งแต่เดือนกันยายน 2559 แน่นอนว่าทำให้ “อุษณีย์ แสงสิงแก้ว” ทำหน้าที่รักษาการดีดีการบินไทย มายาวนานถึงเกือบ 2 ปีเต็ม
สำหรับ “สุเมธ ดำรงชัยธรรม” นั้น ก่อนหน้าที่จะเข้ามานั่งตำแหน่งดีดีของการบินไทยนั้นได้นั่งบริหารในตำแหน่งกรรมการผู้จัดการ บริษัท ธนารักษ์พัฒนาสินทรัพย์ จำกัด (ธพส.) แน่นอนว่าโจทย์ใหญ่ของ “สุเมธ” ยังหนีไม่พ้นเรื่อง “การสร้างการเติบโตในระยะยาว” ขององค์กรขนาดใหญ่แห่งนี้ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเรื่องของการเพิ่มความสามารถในการแข่งขัน การลดต้นทุนและการทำกำไร พร้อมทั้งแก้ตัวเลข”ขาดทุนสะสม” อยู่จำนวนมหาศาลกว่า 3 หมื่นล้านบาท ซึ่งเป็น “เผือกร้อน”ที่ส่งต่อกันมาหลายช่วงดีดี
เรือล่มภูเก็ตทุบทัวร์จีนอ่วม
สำหรับปัจจัยลบที่เป็นตัวทุบภาพรวมของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวสำหรับปีนี้ของไทย โดยเฉพาะตลาดนักท่องเที่ยวจีน คือ เหตุการณ์เรือนักท่องเที่ยวล่มที่จังหวัดภูเก็ต เมื่อช่วงเย็นของวันที่ 5 กรกฎาคม 2561 ที่ทำให้นักท่องเที่ยวโดยเฉพาะตลาดจีนทยอยยกเลิกการเดินทางเป็นจำนวนมากอย่างชัดเจน นับตั้งแต่เดือนสิงหาคมเป็นต้นมา กระทั่งถึงปลายปีนี้
ทั้งนี้ นักท่องเที่ยวที่หายไปจำนวนมากนั้น ส่วนใหญ่เป็นกลุ่ม “กรุ๊ปทัวร์” ซึ่งกลุ่มนี้ยังคงมีสัดส่วนราว 40-50% ของตลาดรวม ขณะที่ตัวเลขของสมาคมไทยธุรกิจการท่องเที่ยว (แอตต้า) ระบุว่า นักท่องเที่ยวจีนที่เดินทางผ่านสมาคมแอตต้านั้นตกลงในสัดส่วนที่เยอะมากโดยในเดือนกรกฎาคมซึ่งเป็นเดือนเกิดเหตุกรุ๊ปทัวร์ลดลง 22.17% เดือนสิงหาคมลดลง 36.49% เดือนกันยายนลดลง 39.19% และตุลาคมก็ยังคงลดลงกว่า 30%
จากเหตุการณ์ครั้งนี้ทำให้คาดการณ์ว่าปี 2561 นี้ ประเทศไทยจะมีนักท่องเที่ยวจีนเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวอยู่ที่จำนวนประมาณ 10.5 ล้านคน จากเดิมที่คาดการณ์ไว้ที่ไม่ต่ำกว่า 11 ล้านคน และสร้างรายได้กว่า 5.5 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปี 2560ที่มีนักท่องเที่ยวจีนจำนวน 9.8 ล้านคน สร้างรายได้ 5.3 แสนล้านบาท
ดันฟรี VOA ฟื้นท่องเที่ยวปลายปี
จากเหตุการณ์เรือนักท่องเที่ยวล่มที่จังหวัดภูเก็ตที่ส่งผลกระทบหนักขึ้นตามลำดับในทุกเดือน นับตั้งแต่เดือนกรกฎาคมซึ่งเป็นช่วงเกิดเหตุ โดยจากตัวเลขของกรมการท่องเที่ยว กระทรวงการท่องเที่ยวฯที่ระบุว่า ตัวเลขนักท่องเที่ยวจีน เดือนกรกฎาคมลดลง 0.87% สิงหาคมลดลง 11.77% กันยายนลดลง 14.89% และยังคงลดลงอีก 19.8% ในเดือนตุลาคม และ 14.63% ในเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา
ขณะที่ตัวเลขจากสมาคมไทยธุรกิจการท่องเที่ยว หรือแอตต้า ซึ่งดูแลนักท่องเที่ยวกลุ่ม “กรุ๊ปทัวร์” ให้ข้อมูลว่า เดือนกรกฎาคมซึ่งเป็นเดือนเกิดเหตุนั้น ตัวเลขนักท่องเที่ยวจีนที่เดินทางในรูปแบบ “กรุ๊ปทัวร์” ลดลงไป 22.17% เดือนสิงหาคมลดลง 36.49% เดือนกันยายนลดลง 39.19% และลดลง 30-40% ในเดือนตุลาคม
จากปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นนี้ ทำให้รัฐบาลออกประกาศใช้มาตรการยกเว้นค่าธรรมเนียม visa on arrival (VOA) หรือวีซ่าที่ลงตรา ณ ด่านตรวจคนเข้าเมือง21 ประเทศ ในช่วงตั้งแต่ 15 พฤศจิกายน 2561-13 มกราคม 2562 เพื่อช่วยกระตุ้นอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในช่วงโค้งสุดท้ายของปี และส่งแรงเหวี่ยงไปถึงต้นปีหน้าด้วย
ไม่เพียงเท่านี้ ยังอนุมัติให้ใช้มาตรการวีซ่าแบบ double entry visa หรือทำวีซ่า 1 ครั้ง ใช้ได้ 2 ครั้ง ภายใน 180 วัน อีกรูปแบบหนึ่งด้วย
“ชัยรัตน์” นั่งประธาน สทท.
ที่ประชุมเลือกตั้งตำแหน่งประธานสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (สทท.) ซึ่งเป็นการแข่งขันของผู้สมัคร 2 ทีม คือ นายชัยรัตน์ ไตรรัตนจรัสพร เจ้าของร้านอาหาร “ตำนานป่า” จังหวัดระยอง และ นางศิริรัตน์ เด่นวรพงษาสุข เจ้าของโรงแรมอุบลบุรี เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2561 ที่ผ่านมา นายชัยรัตน์ ไตรรัตนจรัสพร ได้รับเลือกให้นั่งตำแหน่งประธานสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย แทนนายอิทธิฤทธิ์ กิ่งเล็ก ที่หมดวาระลง
โดยนโยบายเร่งด่วนของคณะกรรมการสทท.ชุดใหม่ คือ เน้นทำงานร่วมกับทางภาครัฐ และหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อเร่งฟื้นความเชื่อมั่นให้นักท่องเที่ยวกลับมาสู่สภาพปกติโดยเร็ว หลังจากที่เกิดภาวะชะลอตัวมา 3-4 เดือนแล้ว โดยเฉพาะตลาดจีน ซึ่งเป็นตลาดใหญ่ที่อยู่ในภาวะชะลอการเดินทาง
พร้อมทั้งเน้นเรื่องการกำหนดใช้มาตรฐานความปลอดภัย และมาตรฐานด้านการท่องเที่ยวในทุกด้านที่มีกำหนดอยู่ในระเบียบข้อบังคับของรัฐอยู่แล้ว อย่างเคร่งครัดมากยิ่งขึ้น เพื่อให้มาตรฐานการท่องเที่ยวของไทยอยู่ในระดับเดียวกับมาตรฐานสากล
ลากดิวตี้ฟรีสุวรรณภูมิข้ามปี
เป็นที่รับรู้กันว่าสัญญาสัมปทานบริหารพื้นที่เชิงพาณิชย์และพื้นที่จำหน่ายสินค้าปลอดอากร (ดิวตี้ฟรี) ระหว่างบริษัทท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) หรือ ทอท. และกลุ่มบริษัทคิง เพาเวอร์ จะหมดสัญญาในวันที่ 27 กันยายน 2563 และมีกำหนดจะต้องเปิดประมูลเพื่อคัดเลือกผู้ที่จะเข้ามาบริหารใหม่ให้แล้วเสร็จภายในปีนี้ เพื่อให้ผู้ประกอบการที่ได้สัมปทานมีระยะเวลาในการเตรียมตัวสำหรับเข้าบริหารพื้นที่แต่ในที่สุดแล้ว เอกสารประกวดราคาหรือทีโออาร์ สำหรับการเปิดประมูลรอบใหม่ก็เจอโรคเลื่อนมาตลอดทั้งปี โดยเริ่มต้นตั้งแต่เดือนมกราคม 2561 ที่ ทอท.
ได้เผยผลการศึกษาว่าการประมูลดิวตี้ฟรีสุวรรณภูมิ จะรวม 3 พื้นที่ ได้แก่ อาคารผู้โดยสารแห่งที่ 1 อาคารเทียบเครื่องบินรองหลังที่ 1 และอาคารผู้โดยสารแห่งที่ 2 ในสัญญาเดียว และจะเปิดประมูลเดือนพฤษภาคม พร้อมทราบผลในเดือนมิถุนายน
แต่ในที่สุด การประกาศทีโออาร์ก็ถูกเลื่อนมาเป็นกรกฎาคม สิงหาคม กันยายน ซึ่งในแต่ละช่วงเวลานั้นก็ดูเหมือนว่ามีเหตุการณ์ต่าง ๆ เข้ามาเป็นตัวแปรที่ต้องให้ต้องเลื่อนอยู่ตลอดเวลา เช่น การเคลื่อนไหวของสมาคมผู้ค้าปลีกไทย และสมาคมร้านค้าปลอดอากรไทย ข้อทักท้วงเรื่องการออกแบบก่อสร้างอาคารผู้โดยสาร 2 ฯลฯ
กระทั่งล่าสุด ทอท.ได้เปิดเผยว่า จะนำทีโออาร์เข้าบอร์ดในเดือนมกราคม 2562 นี้ และคาดว่าจะได้เอกชนผู้รับสัมปทานภายในพฤษภาคมถึงมิถุนายน 2562 แน่นอน
ตั้งเป้าปี”62 รายได้ 3.4 ล้านล้าน
สำหรับเป้าหมายจำนวนนักท่องเที่ยวและรายได้จากอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของประเทศไทยในปี 2562 นั้นการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ได้ประชุมแผนและวางเป้าหมายการดำเนินงานไว้ตั้งแต่เมื่อเดือนกรกฎาคม 2560 ที่ผ่านมาแล้ว โดย “ยุทธศักดิ์ สุภสร” ผู้ว่าการ ททท. ให้ข้อมูลว่า ททท.ตั้งเป้าหมายรายได้ภาคท่องเที่ยวไทย
สำหรับปี 2562 ไว้ที่ 3.41 ล้านล้านบาทหรือเพิ่มขึ้นประมาณ 10% เมื่อเทียบกับปีนี้ โดยแบ่งเป็น ตลาดต่างประเทศ 2.29 ล้านล้านบาท และตลาดในประเทศ 1.12 ล้านล้านบาท
ทั้งนี้ จะเน้นการทำงานเชิงรุกอย่างมียุทธศาสตร์ ภายใต้แนวคิด Go Strategyเน้นบูรณาการทำงานร่วมกับทุกภาคส่วน และมุ่งให้การท่องเที่ยวเป็นเครื่องมือลดความเหลื่อมล้ำ และเป็นส่วนสำคัญของยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี และช่วยหนุนจีดีพีขยายตัวสูงกว่า 5% ต่อปี
โดยจะเน้นพัฒนาทั้งด้านซัพพลายและดีมานด์ โดย ททท.จะต้องเข้ามามีบทบาทด้านซัพพลายมากขึ้น ด้วยการผลักดันให้สินค้าท่องเที่ยวในระดับท้องถิ่นได้รับความนิยมในตลาดโลก (local go global)
ขณะที่ด้านดีมานด์ยังคงทำตลาดภายใต้แบรนด์ อะเมซิ่ง ไทยแลนด์ (Amazing Thailand) กระตุ้นให้นักท่องเที่ยวกลุ่มเป้าหมายต่าง ๆ เกิดการเดินทางจริง เพื่อสร้างรายได้หมุนเวียนในประเทศ พร้อมปรับสัดส่วนนักท่องเที่ยวระหว่างเมืองหลักและเมืองรองให้สมดุลมากขึ้น
ไม่พลาดข่าวสารเศรษฐกิจ เจาะลึกทุกประเด็นทั้งภาครัฐ-เอกชน เพิ่มเราเป็นเพื่อนที่ Line ได้เลย พิมพ์ @prachachat หรือ คลิกลิงก์ https://line.me/R/ti/p/@prachachat
หรือจะสแกน QR Code ในรูป เราพร้อมเสิร์ฟข่าวเศรษฐกิจ-ธุรกิจถึงมือผู้อ่านทันที!
