ปัจจัยท้าทายความมั่นคง ทั้งความตึงเครียดระหว่างจีนกับสหรัฐ-ไต้หวัน และขีปนาวุธจากเกาหลีเหนือ ผลักดันให้ญี่ปุ่นกับเกาหลีใต้กลับมาเจรจาความร่วมมือทางการทหารกันอีกครั้งในรอบหลายปี หลังจากมีกรณีพิพาททำให้ระงับความร่วมมือกันไปเมื่อปี 2561
เนื่องจากมีปัจจัยท้าทายความมั่นคงอยู่ใกล้บ้าน ทั้งความตึงเครียดในช่องแคบไต้หวันระหว่างจีนกับสหรัฐ-ไต้หวัน และขีปนาวุธจากเกาหลีเหนือ ที่วันดีคืนดี “ท่านผู้นำ” นึกอยากแสดงแสนยานุภาพก็สั่งทดลองยิงขีปนาวุธออกทะเลทางตะวันออก
- ประกาศแล้ว! พระราชกฤษฎีกาเงินช่วยค่าครองชีพผู้รับเบี้ยหวัดบำนาญ รับ 11,000 บาทต่อเดือน
- บังคับใช้แล้ว! หลักเกณฑ์การดำเนินงาน 30 บาทรักษาทุกที่ ด้วยบัตรประชาชนใบเดียว
- อะไรทำให้ “ทองคำ” แพง สงคราม หรือการเก็งกำไร ?
เป็นเหตุผลให้ญี่ปุ่นพยายามเจรจายกระดับความร่วมมือกับหลายประเทศ ทั้งสหราชอาณาจักร ออสเตรเลีย และสหรัฐอเมริกา ขณะที่ภายในประเทศญี่ปุ่นเองก็เพิ่มงบประมาณด้านความมั่นคงปี 2566 ขึ้นจากปี 2565 ถึง 26.3%
ส่วนเกาหลีใต้ซึ่งมีพรมแดนติดกับเกาหลีเหนือและจีนก็อยู่ในความเสี่ยงตลอดเวลา และเพิ่มงบประมาณด้านความมั่นคงเช่นกัน โดยแผนป้องกันประเทศระยะ 5 ปี (2566-2570) ของเกาหลีใต้จะใช้จ่ายงบประมาณ 331 ล้านล้านวอน (268,800 ล้านดอลลาร์สหรัฐ) คิดเป็นการเพิ่มงบประมาณกลาโหมประมาณ 6.8% ต่อปี
ญี่ปุ่นกับเกาหลีใต้จึงกลับมาเจรจาความร่วมมือทางการทหารกันอีกครั้งในรอบหลายปี หลังจากที่ระงับความร่วมมือทางทหารกันไปเมื่อปี 2561 จากกรณีที่เรือพิฆาตของกองทัพเกาหลีใต้ใช้ระบบเรดาร์ล็อกเป้าหมายเครื่องบินรบของญี่ปุ่น จนนำไปสู่การออกแถลงการณ์ประณามและลดระดับความร่วมมือกัน ตามมาด้วยการที่ญี่ปุ่นควบคุมการส่งออกสินค้า 3 ชนิดที่จำเป็นในการผลิตเซมิคอนดักเตอร์และจอแสดงผลไปยังเกาหลีใต้เป็นการตอบโต้
ล่าสุด เมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2566 ที่ผ่านมา ในการประชุมสุดยอดผู้นำของญี่ปุ่นกับเกาหลีใต้ครั้งแรกในรอบ 12 ปี ญี่ปุ่นกับเกาหลีใต้จึงตกลงยกระดับความร่วมมือด้านความมั่นคงระหว่างกัน
สำนักข่าว Nikkei Asia ของญี่ปุ่นรายงานว่า นายกรัฐมนตรี ฟูมิโอะ คิชิดะ (Fumio Kishida) ของญี่ปุ่น และประธานาธิบดี ยุน ซอกยอล (Yoon Suk Yeol) ของเกาหลีใต้ ตกลงที่จะเพิ่มความร่วมมือด้านความมั่นคงระหว่างกัน โดยจะเริ่มต้นการเจรจาด้านความมั่นคงในระดับทวิภาคีอีกครั้งหลังจากหยุดไปนาน 5 ปี และตกลงที่จะร่วมกันสนับสนุนแนวคิด “อินโด-แปซิฟิกที่เสรีและเปิดกว้าง” (Free and Open Indo-Pacific)
ในการแถลงข่าวร่วมกัน ประธานาธิบดีเกาหลีใต้เรียกญี่ปุ่นว่าเป็น “หุ้นส่วน” ในการรับมือกับความท้าทายด้านความมั่นคง และเขากล่าวในที่ประชุมด้วยว่า รัฐบาลเกาหลีใต้จะกลับมาทำตามข้อตกลงแบ่งปันข้อมูลข่าวกรองของสองประเทศ (General Security of Military Information Agreement : GSOMIA) ซึ่งเกาหลีใต้ในสมัยประธานาธิบดีมุน แจอิน (Moon Jae-in) ประกาศไม่ต่ออายุข้อตกลงนี้ หลังจากที่ญี่ปุ่นควบคุมการส่งออกสินค้า 3 ชนิดซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักในการผลิตชิปและจอแสดงผลไปยังเกาหลีใต้เมื่อปี 2562
ด้านรัฐบาลสหรัฐ ซึ่งกำลังพยายามกระชับความสัมพันธ์กับพันธมิตรในเอเชียตะวันออกให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น และพยายามผลักดันให้พันธมิตรกระชับความสัมพันธ์ระหว่างกันเอง ยินดีอย่างมากกับผลการเจรจาในการประชุมสุดยอดผู้นำญี่ปุ่น-เกาหลีใต้
สหรัฐมองว่าข้อตกลงระหว่างญี่ปุ่นและเกาหลีใต้มีความสำคัญอย่างยิ่ง ท่ามกลางสภาพแวดล้อมด้านความมั่นคงที่มีความท้าทายมากขึ้น ทั้งสงครามในยูเครนที่ยังไม่มีทีท่าว่าจะยุติลง และการที่รัฐบาลจีนส่งสัญญาณว่าตัวเองมีอิทธิพลมากขึ้นในเวทีโลก และมีการคาดเดาว่าจีนอาจเตรียมบุกไต้หวันภายในปี 2570
สหรัฐอเมริกามี NATO เป็นพันธมิตรทางทหารในยุโรป แต่ในเอเชียตะวันออกนั้นต้องอาศัยความร่วมมือไตรภาคีกับญี่ปุ่นและเกาหลีใต้เป็นหลัก ซึ่งความร่วมมือด้านความมั่นคงระหว่างทั้งสามประเทศก่อนหน้านี้มุ่งไปที่การรับมือกับเกาหลีเหนือ แต่กองทหารอเมริกันในเกาหลีใต้จะมีบทบาทสำคัญในกรณีไต้หวันกับจีนที่อาจเกิดเหตุการณ์การเผชิญหน้าขึ้นด้วย
พลเอกพอล ลาคาเมรา (General Paul LaCamera) ผู้บัญชาการกองกำลังสหรัฐ ในเกาหลีใต้กล่าวเมื่อปีที่แล้วว่า กองกำลังอเมริกันจัดทำแผนฉุกเฉินสำหรับสถานการณ์ทุกประเภท
ยุน ซอกยอล ประธานาธิบดีเกาหลีใต้เองก็มองว่าวิกฤตในไต้หวันเป็นภัยคุกคามโดยตรงต่อเกาหลีใต้มากขึ้นเรื่อย ๆ
“กรณีความขัดแย้งทางทหารรอบไต้หวัน ทำให้มีความเป็นไปได้มากขึ้นที่จะเกิดการยั่วยุจากเกาหลีเหนือ” เขากล่าวในการให้สัมภาษณ์กับ CNN เมื่อปีที่แล้ว
ดังนั้น การขยายความร่วมมือระหว่างกองทัพญี่ปุ่น (Japan’s Self-Defense Forces) และกองทัพของเกาหลีใต้ที่มีการตกลงกันนี้ จะมีความสำคัญในการจัดการกับวิกฤตการณ์ที่เกี่ยวข้องกับจีน เกาหลีเหนือ และรัสเซีย
นอกจากตกลงกลับมาร่วมมือทางการทหารแล้ว รัฐบาลญี่ปุ่นได้ประกาศยกเลิกกฎควบคุมการส่งออกสินค้า 3 ชนิดไปยังเกาหลีใต้ เพื่อเป็นการฟื้นฟูความสัมพันธ์ที่ร้าวฉานด้วย ซึ่งการประกาศยกเลิกนี้มีขึ้นหลังจากการประชุมระหว่างเจ้าหน้าที่ระดับสูงของกระทรวงพาณิชย์ของทั้งสองประเทศ
ส่วนเกาหลีใต้ได้ประกาศถอนฟ้องคดีที่ยื่นฟ้องญี่ปุ่นต่อองค์การการค้าโลก (World Trade Organization : WTO) เกี่ยวกับเรื่องนี้ เป็นการกระตุ้นให้ญี่ปุ่นกับเกาหลีใต้กลับมาเจรจาการค้าทวิภาคีกันอีกเป็นครั้งแรกในรอบ 3 ปี
และหลังจากนี้ทั้งสองประเทศจะหารือทวิภาคีกันต่อไป ทั้งด้านความมั่นคงและการค้า
