ต่างประเทศ

ประชากรญี่ปุ่นลดปีเดียว 8 แสนคน ซ้ำเติมปัญหาขาดแรงงาน ต้องการต่างชาติอีกหลายเท่า

ญี่ปุ่น ประชากรลด
Photo by Richard A. Brooks / AFP

ทางการญี่ปุ่นเผยข้อมูลว่า ในปี 2022 จำนวนประชากรชาวญี่ปุ่นลดลง 8 แสนคน เป็นอัตราการลดลงเร็วสุดเท่าที่เคยมีมา ซ้ำเติมปัญหาขาดแคลนคนทำงาน ขณะที่ประชากรชาวต่างชาติในประเทศญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นเป็นประวัติการณ์รวมเกือบ 3 ล้านคน แต่ยังไม่พอ ญี่ปุ่นยังต้องการชาวต่างชาติเข้าไปทำงานอีกจำนวนมาก   

วันที่ 26 กรกฎาคม 2023 สำนักข่าวรอยเตอร์ (Reuters) รายงานว่า รัฐบาลญี่ปุ่นเปิดเผยข้อมูลการลงทะเบียนผู้อยู่อาศัย ณ วันที่ 1 มกราคม 2023 ซึ่งเผยให้เห็นว่า ในปี 2022 จำนวนประชากรชาวญี่ปุ่นลดลงในอัตราเร็วที่สุดเท่าที่เคยมีมา ในขณะที่จำนวนชาวต่างชาติที่อาศัยในประเทศญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นเป็นประวัติการณ์เกือบ 3 ล้านคน

ข้อมูลใหม่ล่าสุดนี้เผยว่า จำนวนประชากรทั้งหมด (ทั้งสัญชาติญี่ปุ่นและต่างชาติ) ที่อาศัยในญี่ปุ่นลดลงเหลือประมาณ 511,000 คน เหลือ 125.42 ล้านคน 

จำนวนประชากรชาวญี่ปุ่นลดลงเป็นปีที่ 14 ติดต่อกัน โดยลดลงประมาณ 800,000 คน เหลือ 122.42 ล้านคน และเป็นครั้งแรกที่จำนวนประชากรชาวญี่ปุ่นลดลงในทุกจังหวัดของประเทศ ซึ่งมีอยู่ 47 จังหวัด 

ขณะที่จำนวนชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่ในญี่ปุ่นมี 2.99 ล้านคน เพิ่มขึ้น 10.7% จากปีก่อนหน้า ซึ่งเป็นอัตราการเพิ่มรายปีที่เพิ่มขึ้นมากที่สุดนับตั้งแต่กระทรวงกิจการภายในประเทศและการสื่อสาร (Ministry of Internal Affairs and Communications) เริ่มติดตามข้อมูลเมื่อ 10 ปีที่แล้ว  

โดยโตเกียว เมืองหลวงของประเทศเป็นเมืองที่มีชาวต่างชาติอาศัยอยู่มากที่สุด จำนวน 581,112 คน หรือคิดเป็น 4.2% ของประชากรทั้งหมดในเมือง

ทั้งนี้ จำนวนประชากรต่างชาติในญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นมากในช่วงหลังโควิด-19 จาก ณ วันที่ 1 มกราคม 2020 ก่อนที่การระบาดของโควิด-19 จะแพร่กระจายไปทั่วโลก มีชาวต่างชาติอาศัยอยู่ในญี่ปุ่น 2.87 ล้านคน 

ในช่วงสิบกว่าปีที่ผ่านมา นับตั้งแต่จำนวนประชากรในญี่ปุ่นขึ้นสู่จุดสูงสุดในปี 2008 หลังจากนั้นจำนวนประชากรก็ลดลงอย่างต่อเนื่องทุกปี เนื่องจากอัตราการเกิดต่ำ ซึ่งอัตราการเกิดแตะระดับต่ำสุดเป็นประวัติการณ์ในปี 2022

ข้อมูลล่าสุดนี้แสดงให้เห็นว่า สังคมญี่ปุ่นกำลังเป็นสังคมสูงวัยทั่วทุกพื้นที่ของประเทศ และชี้ให้เห็นว่าชาวต่างชาติกำลังมีบทบาทมากขึ้นในการเข้ามาชดเชยจำนวนประชากรชาวญี่ปุ่นที่ลดลง 

การที่จำนวนประชากรญี่ปุ่นลดลงต่อเนื่องหลายปีส่งผลให้ญี่ปุ่นขาดแคลนแรงงาน และมีแนวโน้มที่ปัญหาจะรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ

กลุ่ม Think-Tank หรือสถาบันคลังสมองในกรุงโตเกียวเตือนเมื่อปีที่แล้วว่า ญี่ปุ่นต้องการแรงงานต่างชาติเพิ่มขึ้นประมาณ 4 เท่าภายในปี 2040 เพื่อที่จะบรรลุเป้าหมายการเติบโตทางเศรษฐกิจที่รัฐบาลตั้งไว้ 

ด้านรัฐบาลญี่ปุ่นตั้งเป้าที่จะแก้ไขปัญหาขาดแคลนแรงงานด้วยวิธีการต่าง ๆ รวมถึงส่งเสริมการจ้างงานผู้หญิงมากขึ้น 

“เพื่อให้มีความมั่นคงด้านแรงงาน รัฐบาลจะส่งเสริมการปฏิรูปตลาดแรงงานเพื่อเพิ่มการจ้างงานสตรี ผู้สูงอายุ และอื่น ๆ” ฮิโรคาสุ มัตสึโนะ (Hirokazu Matsuno) หัวหน้าเลขาธิการคณะรัฐมนตรีกล่าว

นายกรัฐมนตรีฟูมิโอะ คิชิดะ (Fumio Kishida) ให้ความสำคัญกับการแก้ปัญหาอัตราการเกิดที่ลดลง และรัฐบาลของเขามีแผนจะจัดสรรเงิน 3.5 ล้านล้านเยน (ประมาณ 854,563 ล้านบาท) ต่อปี สำหรับการดูแลเด็กและมาตรการอื่น ๆ เพื่อสนับสนุนให้คนอยากมีลูกมากขึ้น