ดาไลลามะ มองผู้นำจีนไม่เข้าใจวัฒนธรรมที่หลากหลาย

ดาไล ลามะ ลั่นผู้นำจีน ไม่เข้าใจความหลากหลายทางวัฒนธรรม
(FILES) (Photo by INDRANIL MUKHERJEE / AFP)

“ดาไลลามะ” ตอบคำถามผู้สื่อข่าว ชี้เหล่าผู้นำจีนไม่เข้าใจความหลากหลายของวัฒนธรรม ทำให้ศาสนากลายเป็นเรื่องทางการเมือง

วันที่ 10 พฤศจิกายน 2564 รอยเตอร์ส รายงานว่า องค์ดาไลลามะ ผู้นำทางจิตวิญญาณของทิเบต วิจารณ์เหล่าผู้นำจีน โดยระบุว่า ไม่เข้าใจความหลากหลายของวัฒนธรรมที่แตกต่าง และถูกกลุ่มชาติพันธุ์ “ฮั่น” ซึ่งเป็นคนหมู่มาก ควบคุมมากเกินไป

องค์ดาไลลามะตรัสว่าพระองค์ไม่ได้ต่อต้าน “พี่น้องชาวจีน” ในฐานะเพื่อนมนุษย์ และพระองค์สนับสนุนแนวคิดต่าง ๆ ที่อยู่เบื้องหลังลัทธิคอมมิวนิสต์และลัทธิมาร์กซิสม์

องค์ดาไลลามะ พระชนมายุ 86 พรรษา ทรงเข้าร่วมในการแถลงข่าวออนไลน์ที่กรุงโตเกียว และตอบคำถามที่ว่า ประชาคมระหว่างประเทศควรพิจารณาคว่ำบาตรการแข่งขันโอลิมปิกฤดูหนาวที่กรุงปักกิ่งหรือไม่ หลังทางการจีนดำเนินการปราบปรามกลุ่มชาติพันธุ์ ซึ่งรวมถึงกลุ่มที่อยู่ในพื้นที่ทางตะวันตกของเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์

“ข้าพเจ้ารู้จักผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์ไล่มาตั้งแต่ “เหมา เจ๋อตุง” พวกเขามีแนวคิดที่ดี แต่บางครั้งก็ควบคุมแบบสุดโต่งและเข้มงวด” พระองค์ตรัสระหว่างประทับอยู่อินเดีย พร้อมเสริมว่า “ข้าพเจ้าคิดว่าสิ่งต่าง ๆ ในจีนจะเปลี่ยนแปลงภายใต้การนำของผู้นำรุ่นใหม่”

“สำหรับทิเบตและซินเจียง เรามีวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง ดังนั้นบรรดาผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่มีจิตใจคับแคบ จึงไม่เข้าใจความหลากหลายของวัฒนธรรมที่แตกต่าง”

พระองค์ตรัสด้วยว่า จีนไม่เพียงประกอบด้วยกลุ่มชาติพันธุ์ฮั่นเท่านั้น แต่ยังรวมถึงกลุ่มอื่น ๆ ที่แตกต่างกันด้วย ในความเป็นจริง คนฮั่นควบคุมมากเกินไป”

ทั้งนี้ จีนเข้าได้ควบคุมทิเบตหลังจากกองทหารเข้ายึดภูมิภาคแห่งนี้เมื่อปี 2493 ในเหตุการณ์ที่เรียกว่า “การปลดปล่อยอย่างสันติ” ทำให้ทิเบตกลายเป็นหนึ่งในพื้นที่ที่ควบคุมและละเอียดอ่อนที่สุดในประเทศ

ทางการจีนมอง องค์ดาไลลามะ ซึ่งลี้ภัยไปยังอินเดียเมื่อปี 2502 หลังจากล้มเหลวในการลุกฮือต่อต้านการปกครองจีน เป็น “ผู้แบ่งแยกดินแดน” ที่เป็นภัย

พระองค์ ทรงทำงานหลายทศวรรษเพื่อเรียกร้องการสนับสนุนจากทั่วโลกในเรื่องความเป็นเอกราชทางภาษาและวัฒนธรรม ในบ้านเกิดอันห่างไกลและเต็มไปด้วยภูเขาสูง ของพระองค์

องค์ดาไลลามะ ตรัสด้วยว่า พระองค์สนับสนุนแนวคิดต่าง ๆ ของลัทธิคอมมิวนิสต์และลัทธิมาร์กซิสม์ พระองค์ทรงพระสรวลระหว่างตรัสว่า เคยคิดจะเข้าร่วมพรรคคอมมิวนิสต์ แต่ถูกเพื่อนห้ามไว้ก่อน

เรื่องละเอียดอ่อน

เมื่อถูกถามเกี่ยวกับไต้หวัน ซึ่งเป็นศูนย์กลางของความตึงเครียดทางทหารที่ก่อตัวเพิ่มขึ้นในภูมิภาคนี้ องค์ดาไลลามะทรงตอบว่า พระองค์คิดว่าไต้หวันเป็นแหล่งรวบรวมวัฒนธรรมและประเพณีโบราณของจีนอย่างแท้จริง เนื่องจากในแผ่นดินใหญ่นั้น ขณะนี้ “ถูกทำให้เป็นการเมืองมากเกินไป”

องค์ดาไลลามะ ตรัสด้วยว่า “เศรษฐกิจไต้หวันได้รับความช่วยเหลือมากมายจากจีนแผ่นดินใหญ่ และเรื่องเกี่ยวกับวัฒนธรรม หรือวัฒนธรรมจีน รวมถึงพุทธศาสนา ข้าพเจ้าคิดว่าพี่น้องชาวจีนแผ่นดินใหญ่สามารถเรียนรู้อะไรมากมายจากพี่น้องชาวไต้หวันได้”

แม้องค์ดาไลลามะจะยังไม่มีแผนที่จะพบกับผู้นำของจีน “สี จิ้นผิง” แต่พระองค์ปรารถนาที่จะเสด็จไปเยี่ยมเพื่อนเก่าอีกครั้ง เนื่องจากพระองค์เริ่มชราลงมากแล้ว แต่จะหลีกเลี่ยงการเสด็จไปไต้หวัน เพราะความสัมพันธ์ระหว่างไต้หวันกับจีนนั้นค่อนข้างละเอียดอ่อน

“ข้าพเจ้ายังชอบอยู่ที่นี่ อยู่ในอินเดียอย่างสงบสุข” พระองค์ตรัส พร้อมยกย่องอินเดียว่าเป็นศูนย์รวมของความกลมกลืนทางศาสนา แม้จะมีการเรียกร้องจากชาวมุสลิมในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา

ในช่วงท้าย พระองค์แสดงความเชื่อมั่นว่า พระองค์เชื่อว่าทุกศาสนามีสารเดียวกัน

“ทุกศาสนาล้วนมีสารแห่งความรัก แต่อาจใช้ปรัชญาที่แตกต่างกันในการมอง ดังนั้นปัญหาในตอนนี้คือนักการเมือง กรณีที่นักเศรษฐศาสตร์บางคนใช้ความแตกต่างทางศาสนา ศาสนาจึงถูกทำให้กลายเป็นการเมือง ซึ่งนั่นแหละคือปัญหา”