คอลัมน์

5 เทรนด์ “เทคโนโลยีการศึกษา”

คอลัมน์ นอกรอบ

ดร.ขจรพงษ์ พูลสวัสดิ์

 

การเรียนรู้ในปัจจุบันนั้นทำได้หลากหลายวิธี ไม่ว่าจะเป็นเรียนสดแบบตัวต่อตัวหรือผ่านระบบออนไลน์ และเรียนด้วยวิดีโอผ่านออนไลน์ มีทั้งได้ปริญญาหรือได้ใบประกาศอีกด้วย จะเห็นได้ว่าเทคโนโลยีนั้นเข้ามามีบทบาททางการศึกษาเป็นอย่างมาก

วันนี้ผมจะมาเล่าเรื่องเทคโนโลยีที่เข้ามาผสมผสานกับการศึกษา โดยการนำเทคโนโลยีเข้ามาผสมผสานกับการเรียนการสอนนั้น สามารถช่วยให้ผู้เรียนเรียนได้เข้าใจมากขึ้น ช่วยพัฒนาการแก้ปัญหา และยังเพิ่มความคิดสร้างสรรค์ได้อีกด้วย

เทคโนโลยีนั้นมีความจำเป็นต่อการศึกษาในโลกอนาคตอย่างมาก เพราะเทคโนโลยีเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต และยังเป็นเครื่องมือเพื่อพัฒนาบุคลากรให้มีความสามารถ เพื่อรับกับการเปลี่ยนแปลงทักษะในอนาคตอีกด้วย โดยปัจจุบันจะมี 5 เทคโนโลยีนี้จะเข้ามาช่วยเพิ่มทักษะ คือ

1.tech-enabled immersive learning เป็นเทคโนโลยีเสมือนที่ได้รับความนิยม ไม่ว่าจะเป็น VR (virtual reality) เป็นการสร้างโลกเสมือนจริง โดยผู้ใช้จะต้องใส่แว่นตาเพื่อที่จะได้เข้าไปยังโลกเสมือนจริง ในการเรียนเป็นช่างประกอบต่าง ๆ สามารถนำเทคโนโลยี VR เข้ามาใช้งาน เช่น การประกอบรถยนต์ ประกอบรถไฟ ประกอบเครื่องบิน เป็นต้น

ก่อนที่เราจะไปประกอบกับของจริงที่มีชิ้นส่วนราคาแพง ผู้เรียนสามารถฝึกในโรงเรียนโลกเสมือนจริงนี้จนชำนาญก่อนแล้วจึงไปทำกับของจริงได้ แล้วยังมีเทคโนโลยี AR (augmented reality) เป็นการผสานโลกแห่งความจริงและโลกเสมือนจริงเข้าด้วยกัน โดยใช้ผ่านเครื่องมืออย่างมือถือ iPad หรือ tablet อย่างที่เราเห็นจากการเล่นเกม Pokemon Go ที่ผู้ใช้จะต้องยกมือถือเพื่อตามหาสิ่งของต่าง ๆ ในเกม

ซึ่งในประเทศไทย ศาสตราจารย์ ดร.เนาวนิตย์ สงคราม อาจารย์จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้พัฒนาเทคโนโลยีที่มีการนำเทคโนโลยี AR มาใช้สำหรับท่องเที่ยวเรียนรู้ประวัติศาสตร์ในสถานที่ต่าง ๆ ที่เมื่อส่องมือถือขึ้นไปแล้วจะขึ้นทางภาพและเสียงเพื่อเล่าประวัติสถานที่นั้น เพื่อการเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็ว

2.e-Learning มีอัตราใช้งานเพิ่มขึ้นอย่างสูงโดยเฉพาะในวิกฤต COVID-19 ได้มีการเติบโตเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นการเรียนสำหรับนักเรียน นักศึกษาทั่วไป หรือการเรียนเพื่อเพิ่มทักษะในการทำงาน (reskills) การ reskills ของพนักงานนั้นมีความจำเป็นอย่างสูงในโลกธุรกิจปัจจุบัน เพราะธุรกิจนั้นจะต้องปรับตัวให้ทันกับการ disruption ของเทคโนโลยี ด้วยความสามารถของอีเลิร์นนิ่งนั้น มีความสะดวกเข้าเรียนได้ทุกที่ทุกเวลา และค่าใช้จ่ายที่ต่ำกว่าเรียนตัวต่อตัวแบบดั้งเดิมอีกด้วย

และยังมีกลุ่มการเรียนแบบโฮมสกูล คือ การศึกษาโดยที่ครอบครัวสามารถจัดการศึกษาให้ลูก ๆ ได้เอง ในปัจจุบันนั้นมีอัตราเพิ่มมากขึ้น ด้วยเครื่องมือที่สะดวกและหลากหลายทั้งฟรีและเสียเงิน เช่น ZOOM, Google Classroom ทำให้เกิดความแพร่หลาย และยังมีสถาบันกวดวิชา มหาวิทยาลัย และองค์กรต่าง ๆ ที่เปิดหลักสูตรออนไลน์ ให้กับบุคคลทั่วไปที่สนใจ แล้วเมื่อเรียนจบก็ได้รับใบประกาศนียบัตรหรือแม้กระทั่งได้ปริญญาเลยทีเดียว เช่น Coursera, Udemy, MasterClass และ Skilllane ที่มีมูลค่าหลายพันล้านบาท

3.blockchain technology บล็อกเชนมีประโยชน์มากมายที่สามารถนำมาใช้ในการศึกษาได้ โดยเทคโนโลยี blockchain นำมาใช้ใน massive open online courses (MOOCs) และ e-Portfolios ได้ โดยเฉพาะการออกใบรับรอง ประกาศนียบัตร และใบปริญญาในการเรียนหลักสูตรออนไลน์ เพราะเทคโนโลยี blockchain สามารถนำไปยืนยันใบรับรองว่าเป็นของแท้ เพื่อนำไปสมัครงานบริษัทต่าง ๆ ได้อีกด้วย

4.AI-enabled adaptive learning การเรียนรู้แบบปรับเหมาะเฉพาะผู้เรียน ด้วยเทคโนโลยี AI ที่มีความสามารถนำมาปรับใช้กับการเรียนรู้แบบปรับให้เหมาะสมกับผู้เรียนแบบเรียลไทม์ โดยระบบการสอนและการทดสอบจะปรับให้เหมาะสมกับผู้เรียนโดยอัตโนมัติ และยังปรับให้ยากขึ้นตามความเหมาะสม เสมือนเป็นการฝึกนักกีฬาไปแข่งโอลิมปิก ด้วยพลังของเครื่องประมวลผลระบบคลาวด์ และอุปกรณ์ที่ผู้เรียนใช้งานในปัจจุบันมีคุณภาพสูง จึงทำให้เทคโนโลยีนี้มีการพัฒนาขึ้นไปสูงมาก

5.gamification for education เกมิฟิเคชั่นคือการนำรูปแบบ และองค์ประกอบของเกมที่มีบริบทของความสนุก ความยาก และความมันส์ เพื่อให้บรรลุจุดประสงค์การเรียนรู้ เช่น Minecraft เป็นเกมการสร้างบ้าน สถานที่ อาวุธต่าง ๆ ด้วยการใช้จินตนาการสร้างสรรค์ผ่านเกม ทำให้ผู้เรียนฝึกความสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นเกมที่ครูใช้บ่อยที่สุด เกม Socrative นำเสนอคุณลักษณะ “การแข่งขันในอวกาศ” ที่จะเปลี่ยนแบบทดสอบให้กลายเป็นเกมการแข่งขัน เกม Knowre นำกลไกการเล่นเกม (และการเรียนรู้แบบปรับตัว) มาสู่บทเรียนคณิตศาสตร์ และยังมี ClassDojo ช่วยให้คุณครูสร้างวัฒนธรรมห้องเรียนเชิงบวกได้โดยการส่งเสริมเหล่านักเรียน และสื่อสารกับผู้ปกครอง จะเห็นได้ว่าเมื่อเรียนผ่านเกมนั้น ผู้เรียนจะมีความสนุกสนานพร้อมทั้งได้เรียนรู้ไปในเวลาเดียวกันอีกด้วย

จะเห็นได้ว่าด้วยเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพในปัจจุบัน สามารถนำมาใช้ในการศึกษาเพื่อให้ผู้เรียนได้รับความรู้และสามารถนำไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้มากที่สุด เทคโนโลยีจะเข้ามาใช้ในการศึกษาได้ก็ต่อเมื่อมีการนำมาประยุกต์เข้ามาอยู่ในกระบวนการเรียนการสอนที่เหมาะสม นอกเหนือจากการที่มีเทคโนโลยีที่ดีแล้วนั้น ผู้เรียนยังต้องมีการกำกับตนเอง มีแรงจูงใจ และมีการควบคุมการเรียนได้ดีอีกด้วย