คอลัมน์

โดมิโนคริปโตถึงไทย

คริปโต
คอลัมน์ : บทบรรณาธิการ

อาการปั่นป่วนในตลาดคริปโตเคอร์เรนซีของต่างประเทศเป็นโดมิโนที่เริ่มล้มฟาดต่อ ๆ กัน มาถึงประเทศไทย แม้ผลกระทบดังกล่าวจำกัดอยู่ในวงผู้ทำธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล แต่ความพลิกผันจากกิจการที่อู้ฟู่สู่จำศีล และบางรายถึงกับล่มสลาย บ่งบอกถึงสถานการณ์เศรษฐกิจที่น่าวิตก

ธุรกิจที่ไม่มีฐานสถาบันการเงินหรือหน่วยงานรัฐรองรับและมีความเสี่ยงสูง จึงสั่นคลอนก่อน และการแก้ไขปัญหาน่าจะขลุกขลักเพราะกฎหมายหรือกฎระเบียบของภาคราชการตามไม่ทันตั้งแต่แรก

กรณี Zipmex Thailand แพลตฟอร์มซื้อขายสินทรัพย์สัญชาติไทย ประกาศระงับการถอนเงินบาทและคริปโตเคอร์เรนซีชั่วคราว เมื่อวันที่ 20 ก.ค. 2565 น่าตกใจในทีแรก และน่าวิตกในเวลาต่อมา เนื่องจากธุรกิจเชื่อมโยงกับคู่ค้าทางธุรกิจหลักนอกประเทศที่ประสบปัญหาขาดสภาพคล่องอย่างหนัก

ผู้บริหารฝั่งไทยให้คำอธิบายถึงอาการรวนครั้งนี้ว่า มาจากความผันผวนของตลาดและปัญหาทางการเงินคู่ค้าทางธุรกิจหลัก ซึ่งอยู่นอกเหนือการควบคุมของบริษัท แต่ผู้ฝากสินทรัพย์ดิจิทัลไว้กับบริษัทนี้ด้วยมูลค่าราว 600 ล้านบาท อาจเห็นภาพรวมของปัญหาแล้ว จึงเข้าร้องเรียนต่อหน่วยงานของรัฐ

การออกคำสั่งของคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ เมื่อวันที่ 25 ก.ค. 2565 ให้ซิปเม็กซ์เปิดการซื้อขายให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ เงื่อนไข และวิธีการ Trading rules รวมทั้งเปิดให้ลูกค้าฝาก/ถอนสินทรัพย์ดิจิทัลได้ อาจอาศัยกฎหมายพระราชกำหนดการประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล พ.ศ. 2561 ได้

แต่ส่วนที่เป็นปัญหาน่าวิตกอยู่ที่บริการฝากเงินอีกส่วนที่ชื่อ ZipUp+ ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่ลูกค้าฝากสินทรัพย์ดิจิทัลไปยังบริษัท ซิปเม็กซ์ โกลบอล ที่สิงคโปร์

บริษัทดังกล่าวได้นำสินทรัพย์ดิจิทัลไปลงทุนต่อกับ 2 บริษัทใหญ่ รวมมูลค่าเกือบ 2 พันล้านบาท ซึ่งแห่งหนึ่งในสหรัฐอเมริกายื่นล้มละลายไปแล้ว และอีกแห่งที่ฮ่องกงก็มีอาการไม่สู้ดี จนกระทบต่อกิจการฝั่งไทย

ตรงนี้ต่างหากที่เป็นปัญหาว่ากฎหมายของไทยจะเข้าไปจัดการได้มากน้อยเพียงใด เมื่อ พ.ร.ก.ธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล พ.ศ. 2561 ไม่มีข้อบัญญัติห้ามผู้ประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัลประกอบธุรกิจอื่น

ถึงที่สุดแล้วทางที่เป็นไปได้เบื้องต้น คือการสอบสวนการดำเนินงานของบริษัทในไทยว่า ดำเนินกิจการผิดเงื่อนไขใบอนุญาต ที่ไม่ให้แตะต้องสินทรัพย์ของลูกค้าหรือไม่ รวมถึงดูสัญญาเป็นธรรมกับลูกค้าหรือไม่ และเส้นทางโอนสินทรัพย์เป็นอย่างไร

นอกจากนี้ ยังน่าจะต้องพิจารณากฎหมายเกี่ยวกับธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัลว่าจะต้องแก้ไขปรับปรุงหรือไม่