ไอซีที

ศึกเทคโนโลยี จีน-สหรัฐ สะเทือน Samsung

สงครามจีน สหรัฐ

จีนเร่งลดการพึ่งพาเทคโนโลยีต่างชาติ จี้เจ้าหน้าที่รัฐ 8 เมืองใช้สมาร์ทโฟนของจีน กระตุ้นแบรนด์ท้องถิ่น ทั้งฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ ทดแทนเทคโนโลยีบิ๊กเทคสหรัฐ ด้านสินค้า Samsung ได้รับผลกระทบด้วย เร่งแก้เกมพัฒนาชิป 2 นาโนเมตร

“สงครามตัวแทน” ชิงเจ้าเทคโนโลยีระหว่าง จีน-สหรัฐอเมริกายังไม่มีทีท่าบรรเทาลงแม้แต่น้อย ฉากหน้าของศึกนี้มียักษ์ใหญ่ทางเทคโนโลยีเป็นตัวแทน แน่นอนว่าฝั่งหนึ่งคือ Apple-Huawei ที่ช่วงชิงการผลิตฮาร์ดแวร์ยอดนิยม เช่นเดียวกับฝั่งซอฟต์แวร์อย่าง Microsoft-Google และอื่น ๆ ที่ต่างถูกรัฐทั้งสองกีดกัน บีบให้จีนพัฒนาซอฟต์แวร์เอง และได้ขยายการกีดกันสินค้าจากต่างประเทศ โดยเฉพาะจากอเมริกา และล่าสุดลามถึงซัมซุงจากเกาหลีใต้ด้วย นั่นจะทำให้ Apple Inc. และ Samsung Electronics Co. ถูกตัดออกจากตลาดมือถือที่ใหญ่ที่สุดในโลกอย่างจีน

ในช่วงปีที่ผ่านมา สหรัฐได้ร่างกฎหมายและข้อบังคับเกี่ยวกับการผลิตชิปและส่งออกเทคโนโลยี ส่งผลกับประเทสพันธมิตรด้วย โดยเฉพาะ ASML ผู้ที่ครอบครองเครื่องยิงชิปแบบลิโธกราฟี่ด้วยลำแสงอัลตร้าไวโอเล็ต (EUV – Extreme Ultra Violet)) สำหรับสร้างชิปล้ำสมัยเพียงผู้เดียวในโลก ก็ไม่มีสิทธิส่งเครื่องไปผลิตให้โรงงานชิปในจีน ทำให้แบรนด์เจ้าตลาดอย่าง Huawei เริ่มซบเซา

อย่างไรก็ตาม รัฐบาลจีนและ Huawei ไม่ยอมแพ้ มีการพัฒนาชิปล้ำสมัยออกมา ทั้งยังมีข่าวสะพัดเกี่ยวกับการแบนสมาร์ทโฟน และสินค้าจากอเมริกา โดยสนับสนุนเจ้าหน้าที่ของตนให้ใช้แบรนด์ท้องถิ่น

ล่าสุด สำนักข่าวบลูมเบิร์กรายงานว่า หน่วยงานรัฐในจีนและบริษัทที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลทั่วประเทศได้ออกคำสั่งให้พนักงานหยุดนำ iPhone และอุปกรณ์ต่างประเทศอื่น ๆ มาใช้ในการทำงาน ถือเป็นการห้ามอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน

ในช่วง 1-2 เดือนที่ผ่านมา บริษัทของรัฐ และหน่วยงานของรัฐหลายแห่งในอย่างน้อย 8 จังหวัด ฝนบริเวณชายฝั่งตะวันออกซึ่งเป็นเขตเศรษฐกิจของจีน อย่างเช่น ในปักกิ่ง และเทียนจิน เริ่มให้พนักงานทิ้งอุปกรณ์เทคโนโลยีต่างประเทศไว้ที่บ้าน และให้เริ่มใช้สินค้าแบรนด์ท้องถิ่น

ปรากฏการณ์นี้ถือเป็นการเร่งนโยบายจากปักกิ่ง ที่ต้องการจะเลิกใช้เทคโนโลยีของอเมริกาอย่างรวดเร็ว สอดคล้องกับความนิยมที่เพิ่มขึ้นของแบรนด์ในประเทศอย่าง Huawei Technologies Co. ในปีนี้จึงตัดสินใจขยายการห้ามใช้อุปกรณ์จากต่างประเทศ

ในขณะที่ซอฟต์แวร์และฮาร์ดแวร์ของจีนค่อย ๆ เข้ามาแทนที่ผลิตภัณฑ์ของอเมริกาในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ตั้งแต่ซอฟต์แวร์ Microsoft Corp. ไปจนถึงคอมพิวเตอร์ Dell และชิป Intel Corp. คำสั่งดังกล่าวขู่ว่าจะจัดการกับส่วนแบ่งการตลาดของ Apple อย่างรวดเร็วและโดยตรง

ในเดือนนี้บริษัทขนาดเล็กและหน่วยงานในเมืองระดับล่าง ในมณฑลเจ้อเจียง กวางตุ้ง เจียงซู และอันฮุย ไปจนถึงซานซีทางตอนเหนือ ซานตง เหลียวหนิง และเหอเป่ยตอนกลาง ซึ่งเป็นที่ตั้งของโรงงาน iPhone ที่ใหญ่ที่สุดในโลก เริ่มออกคำสั่งด้วยวาจาต่อพนักงานให้เก็บมือถือต่างประเทศที่บ้านและใช้งานแบรนด์ท้องถิ่น

แม้ว่ากระแสข่าวเรื่องหน่วยงานรัฐจะมีมาตั้งแต่เดือนกันยายนที่ผ่านมา ในช่วงนั้น “เหมา หนิง” โฆษกกระทรวงการต่างประเทศของจีนได้ออกมาแถลงว่า จีนไม่ได้ออกกฎหมายและข้อบังคับเพื่อห้ามการซื้อแอปเปิ้ลหรือโทรศัพท์ยี่ห้อต่างประเทศ แต่อาจมีข้อกังวลเรื่องความปลอดภัยของอุปกรณ์อยู่บ้าง

โดยรวมแล้ว ผลิตภัณฑ์จาก 2 บริษัทคือ Samsung และ Apple กำลังถูกท้าทาย และต้องดิ้นรนเพื่อรักษาการเติบโตในตลาดจีน ซึ่งเป็นตลาดสินค้าไอทีที่ใหญ่ที่สุดในโลก

เมื่อจีนสนับสนุนการใช้งานแบรนด์ท้องถิ่นอย่าง Huawei ส่งผลให้ซอฟต์แวร์ที่เข้ากันได้เติบโตไปตามผู้ใช้ ขณะที่ผู้ผลิตมือถือรายยักษ์ของโลกอย่าง Samsung ซึ่งพึ่งพาซอฟต์แวร์จากโลกตะวันตก ก็ต้องเผชิญการสนับสนุนให้นิยมแบรนด์ท้องถิ่นอย่างมากเช่นเดียวกัน

แรงผลักดันนี้ทำให้ Samsung ภายใต้การสนับสนุนจากรัฐบาลเกาหลีใต้ต้องติดปีกเทคโนโลยีตัวเองให้เหนือกว่าจีนและสหรัฐ โดยเร่งการวิจัยชิปขนาด 2 นาโนเมตร ขณะที่โลกเทคโนโลยีปัจจุบันเพิ่งจะมีการผลิตชิป 3-5 นาโนเมตรในเชิงพานิชเท่านั้น (iPhone15 ใช้ชิป 3 นาโนเมตร) และได้ตั้งศูนย์วิจัยร่วมกับ ASML และ Samsung Electronics มูลค่า 1 ล้านล้านวอน (ประมาณ 27,000 ล้านบาท) เพื่อสร้างศูนย์วิจัยชิปเขตกรุงโซล

สำหรับ Apple ยิ่งสำคัญ เพราะใช้จีนในการผลิตอุปกรณ์ส่วนใหญ่ ทั้งตลาดมือถือในจีนยังทำรายได้ประมาณ 1 ใน 5 ให้กับ Apple

แม้ว่า Apple จะเริ่มย้ายฐานการผลิตไปยังอินเดียแล้ว แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่า Apple ใช้เวลาปลุกปั้นโรงงานและซัพพลายเออร์ในจีนมามากว่า 20 ปี ทำให้ยากที่จะละทิ้งฐานผลิตแห่งนี้

ผลิตภัณฑ์ล่าสุดอย่าง iPhone15 มียอดขายในจีนตกต่ำกว่ารุ่นก่อนหน้าอย่างมีนัยยะสำคัญ นักวิเคราะห์เชื่อว่าการชะลอตัวของยอดขายไอโฟนนั้นเกิดจากการที่ Huawei เปิดตัวสมาร์ทโฟนรุ่นใหม่ในเดือนสิงหาคม ซึ่งมีชิปประมวลผลขั้นสูงที่ผลิตในจีน แม้ว่าจีนจะอยู่ท่ามกลางการกีดกันเทคโนโลยีลิโธกราฟี จาก ASML

สื่อของรัฐบาลจีนตีข่าวว่า การผลิตชิปสำเร็จเป็นชัยชนะต่อการคว่ำบาตรของสหรัฐ ในขณะที่ฝ่ายนิติบัญญัติของสหรัฐเรียกร้องให้มีการสอบสวนถึงการละเมิดมาตรการคว่ำบาตรทางเทคโนโลยีที่เอื้อให้ Huawei และ SMIC (Semiconductor Manufacturing International Corporation) พัฒนาชิป 7 นาโนเมตรโดยปราศจากเครื่องยิงชิปจาก ASML