
ไม่บ่อยครั้งนักที่มหาวิทยาลัย ภาคเอกชน และสำนักงานการศึกษาของภาครัฐจะบูรณาการ “สหสาขาวิชาชีพ” ด้านต่าง ๆ ในการออกแบบบหลักสูตรเพื่อดูแลสุขอนามัยที่เกี่ยวข้องกับโรคประจำถิ่น โรคตามฤดูกาล และโรคระบาดต่าง ๆ ทั้งนั้นเพราะต้องยอมรับความจริงว่าโรคระบาดต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นตลอดช่วงผ่านมามักจะอาศัยมนุษย์ สัตว์ และสภาวะแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงจนทำให้เกิดโรคระบาดขึ้น
แต่สำหรับครั้งนี้มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, บริษัท เชฟรอนประเทศไทยสำรวจและผลิต จำกัด และเครือข่ายมหาวิทยาลัยเพื่อสุขภาพหนึ่งเดียวแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ซีโอฮุน) ผนึกกำลังกันลงนาม MOU กับ 10 โรงเรียนแกนนำระดับมัธยมศึกษาเดินหน้าโมเดล “สุขภาพหนึ่งเดียว” เพื่อสร้างองค์ความรู้รับมือกับโรคระบาด พร้อมตั้งเป้าขยายการเข้าถึงหลักสูตรไปยังโรงเรียนทั่วประเทศไทย และในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
“ดร.วิพัฒน์ คุรุจิตธรรม” ผู้อำนวยการบริหารเครือข่ายมหาวิทยาลัยเพื่อสุขภาพหนึ่งเดียวแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ซีโอฮุน) กล่าวว่า พิธีลงนามความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์กับ 10 โรงเรียนแกนนำระดับมัธยมศึกษา ภายใต้โครงการ Piloting the One Health Core Competency Course for High School Students เกิดขึ้นภายใต้ความร่วมมือระหว่างซีโอฮุน และมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยได้รับการสนับสนุนจากเชฟรอนที่ต้องการพัฒนาบุคลากรและเยาวชนให้มีความรู้ความเข้าใจในการยับยั้งโรคระบาด

ภายใต้แนวคิด “สุขภาพหนึ่งเดียว” (One Health) ที่ต้องอาศัยความรู้ และความร่วมมือจากสหสาขาวิชาชีพ เพื่อสร้างสมดุลระหว่างสภาวะสุขภาพของคน สัตว์ และสิ่งแวดล้อม ที่มีความเกี่ยวข้องเชื่อมโยงเป็นหนึ่งเดียวกัน โดยมีวัตถุประสงค์ดังนี้
หนึ่ง ต่อยอดการเรียนรู้ภายใต้หลัก “สุขภาพหนึ่งเดียว” ในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย
สอง พัฒนาครูแกนนำ และนักเรียนแกนนำ ผ่านการเรียนรู้แบบออนไลน์ และการฝึกปฏิบัติจริง
สาม สร้าง Best Practice ที่เหมาะสม
สี่ ขยายเครือข่ายความร่วมมือระหว่างหน่วยงานการศึกษาขั้นพื้นฐานกับหน่วยงานระดับอุดมศึกษา เพื่อเป็นต้นแบบในการหาทางออกให้กับวิกฤตด้านสาธารณสุขที่ประเทศกำลังเผชิญ
ปัจจุบัน ซีโอฮุนดำเนินการอบรมพัฒนาบุคลากรด้าน “สุขภาพหนึ่งเดียว” มาแล้วกว่า 12 ปี ใน 8 ประเทศสมาชิก ได้แก่ ไทย, กัมพูชา, สปป.ลาว, มาเลเซีย, เมียนมา, ฟิลิปปินส์, เวียดนาม และอินโดนีเซีย ครอบคลุมทั้งในระดับนักเรียน นักศึกษา และอาจารย์ รวมถึงบุคลากรด้านสาธารณสุข, ปศุสัตว์, สัตว์ป่า และสิ่งแวดล้อม รวมแล้วมากกว่า 50,000 ราย
“รศ.ดร.ลดาวัลย์ พวงจิตร” รองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กล่าวเสริมว่า บทบาทมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ในโครงการนี้คือการออกแบบโมเดลการเรียนการสอน และแพลตฟอร์มด้านการฝึกอบรมที่เข้าถึงง่ายสำหรับครู และนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย

ซึ่งเป็นการทำงานร่วมกันของคณะศึกษาศาสตร์, คณะสัตวแพทยศาสตร์, คณะเทคนิคการสัตวแพทย์, คณะวนศาสตร์ และคณะสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
“เนื้อหาหลักสูตรจะเป็นการผสมผสานความรู้และทักษะด้าน Hard Skill และ Soft Skill เข้าด้วยกัน ซึ่งจะครอบคลุมความรู้ทางด้านสุขภาพหนึ่งเดียว ด้วยสมรรถนะหลักทั้ง 7 โมดูลเพื่อบูรณาการด้านการดูแลสุขอนามัยเบื้องต้นที่ประยุกต์เข้ากับโรคประจำถิ่น,โรคตามฤดูกาล รวมถึงวิธีรับมือโรคระบาดต่าง ๆ โดยตั้งเป้าหมายที่จะขยายการเข้าถึงหลักสูตรนี้ไปยังโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายทั่วประเทศไทย และประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ต่อไป”
สำหรับ 10 โรงเรียนที่ได้รับการคัดเลือกเข้าร่วมโครงการ ประกอบด้วย โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา, โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ปทุมธานี, โรงเรียนสารวิทยา, โรงเรียนสงวนหญิง, โรงเรียนมัธยมประชานิเวศน์, โรงเรียนมัธยมบ้านบางกะปิ, โรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการศึกษา, โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร (ฝ่ายมัธยม), โรงเรียนกรุงเทพคริสเตียนวิทยาลัย และโรงเรียนสารสาสน์วิเทศศึกษา
โดยทุกโรงเรียนทำการสำรวจเบื้องต้นพบว่า โรคจากระบบทางเดินหายใจที่เกิดจากฝุ่น PM 2.5 และโรคไข้เลือดออกยังคงเป็นปัญหาสำคัญที่กระทบต่อการเรียนรู้และสุขภาพของนักเรียน
“ภาณุ บุญวัฒโนภาส” รองประธานกรรมการบริหาร ฝ่ายดิจิทัลและเทคโนโลยีสารสนเทศ บริษัท เชฟรอนประเทศไทยสำรวจและผลิต จำกัด กล่าวว่า โครงการนี้เป็นการต่อยอดความสำเร็จจากโครงการ “สร้างเสริมองค์ความรู้สุขภาพหนึ่งเดียวในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้” ที่เชฟรอนร่วมจัดทำมาตั้งแต่ปี 2564 เพื่อให้ความรู้แก่ครูระดับอนุบาล และประถมศึกษา โดยโครงการ Piloting the One Health Core Competency Course for High School Students จะมุ่งเน้นการพัฒนาบุคลากรการศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายเพื่อเติมช่องว่างด้าน Soft Skill เกี่ยวกับสุขภาวะให้เด็ก และเยาวชนครอบคลุมมากขึ้น เพราะเด็กกลุ่มนี้จะนำสิ่งที่ได้เรียนรู้ทั้งด้านการรักษา และป้องกันไปเผยแพร่ต่อให้พ่อแม่ เพื่อน และคนใกล้ตัวรับรู้ และสามารถนำไปปฏิบัติต่อไป

“การเสริมสร้างองค์ความรู้ และแนวทางปฏิบัติภายใต้แนวคิด One Health สอดคล้องกับความมุ่งมั่นของเชฟรอนที่ให้ความสำคัญกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนในชุมชน ควบคู่ไปกับภารกิจการจัดหาพลังงานที่สะอาดขึ้นให้กับประเทศด้วยความปลอดภัยและเชื่อถือได้มาตลอดกว่า 60 ปี โดยโครงการนี้จะช่วยให้เยาวชนในไทย และภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้สามารถรับมือกับการระบาดของโรคประจำถิ่น โรคจากปัญหาสุขภาวะ, สัตว์, ภูมิอากาศ หรือโรคอุบัติใหม่ เช่น โควิด-19 ได้ดีขึ้นต่อไปในอนาคต”
ทั้งนี้ เครือข่ายมหาวิทยาลัยเพื่อสุขภาพหนึ่งเดียวแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือ Southeast Asia One Health University Network (SEAOHUN) ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2554 โดยเป็นเครือข่ายทางด้านวิชาการ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพภายใต้แนวคิด One Health ซึ่งปัจจุบันมีสถาบันการศึกษากว่า 100 แห่ง จาก 8 ประเทศอาเซียน และมีสำนักเลขาธิการ SEAOHUN ตั้งอยู่ ณ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่