สุขภาพหนึ่งเดียว สร้างองค์ความรู้รับมือโรคระบาด

ไม่บ่อยครั้งนักที่มหาวิทยาลัย ภาคเอกชน และสำนักงานการศึกษาของภาครัฐจะบูรณาการ “สหสาขาวิชาชีพ” ด้านต่าง ๆ ในการออกแบบบหลักสูตรเพื่อดูแลสุขอนามัยที่เกี่ยวข้องกับโรคประจำถิ่น โรคตามฤดูกาล และโรคระบาดต่าง ๆ ทั้งนั้นเพราะต้องยอมรับความจริงว่าโรคระบาดต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นตลอดช่วงผ่านมามักจะอาศัยมนุษย์ สัตว์ และสภาวะแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงจนทำให้เกิดโรคระบาดขึ้น

แต่สำหรับครั้งนี้มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, บริษัท เชฟรอนประเทศไทยสำรวจและผลิต จำกัด และเครือข่ายมหาวิทยาลัยเพื่อสุขภาพหนึ่งเดียวแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ซีโอฮุน) ผนึกกำลังกันลงนาม MOU กับ 10 โรงเรียนแกนนำระดับมัธยมศึกษาเดินหน้าโมเดล “สุขภาพหนึ่งเดียว” เพื่อสร้างองค์ความรู้รับมือกับโรคระบาด พร้อมตั้งเป้าขยายการเข้าถึงหลักสูตรไปยังโรงเรียนทั่วประเทศไทย และในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

“ดร.วิพัฒน์ คุรุจิตธรรม” ผู้อำนวยการบริหารเครือข่ายมหาวิทยาลัยเพื่อสุขภาพหนึ่งเดียวแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ซีโอฮุน) กล่าวว่า พิธีลงนามความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์กับ 10 โรงเรียนแกนนำระดับมัธยมศึกษา ภายใต้โครงการ Piloting the One Health Core Competency Course for High School Students เกิดขึ้นภายใต้ความร่วมมือระหว่างซีโอฮุน และมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยได้รับการสนับสนุนจากเชฟรอนที่ต้องการพัฒนาบุคลากรและเยาวชนให้มีความรู้ความเข้าใจในการยับยั้งโรคระบาด

ดร.วิพัฒน์ คุรุจิตธรรม (SEAOHUN)
ดร.วิพัฒน์ คุรุจิตธรรม (SEAOHUN)

ภายใต้แนวคิด “สุขภาพหนึ่งเดียว” (One Health) ที่ต้องอาศัยความรู้ และความร่วมมือจากสหสาขาวิชาชีพ เพื่อสร้างสมดุลระหว่างสภาวะสุขภาพของคน สัตว์ และสิ่งแวดล้อม ที่มีความเกี่ยวข้องเชื่อมโยงเป็นหนึ่งเดียวกัน โดยมีวัตถุประสงค์ดังนี้

หนึ่ง ต่อยอดการเรียนรู้ภายใต้หลัก “สุขภาพหนึ่งเดียว” ในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย

สอง พัฒนาครูแกนนำ และนักเรียนแกนนำ ผ่านการเรียนรู้แบบออนไลน์ และการฝึกปฏิบัติจริง

ADVERTISMENT

สาม สร้าง Best Practice ที่เหมาะสม

สี่ ขยายเครือข่ายความร่วมมือระหว่างหน่วยงานการศึกษาขั้นพื้นฐานกับหน่วยงานระดับอุดมศึกษา เพื่อเป็นต้นแบบในการหาทางออกให้กับวิกฤตด้านสาธารณสุขที่ประเทศกำลังเผชิญ

ADVERTISMENT

ปัจจุบัน ซีโอฮุนดำเนินการอบรมพัฒนาบุคลากรด้าน “สุขภาพหนึ่งเดียว” มาแล้วกว่า 12 ปี ใน 8 ประเทศสมาชิก ได้แก่ ไทย, กัมพูชา, สปป.ลาว, มาเลเซีย, เมียนมา, ฟิลิปปินส์, เวียดนาม และอินโดนีเซีย ครอบคลุมทั้งในระดับนักเรียน นักศึกษา และอาจารย์ รวมถึงบุคลากรด้านสาธารณสุข, ปศุสัตว์, สัตว์ป่า และสิ่งแวดล้อม รวมแล้วมากกว่า 50,000 ราย

“รศ.ดร.ลดาวัลย์ พวงจิตร” รองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กล่าวเสริมว่า บทบาทมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ในโครงการนี้คือการออกแบบโมเดลการเรียนการสอน และแพลตฟอร์มด้านการฝึกอบรมที่เข้าถึงง่ายสำหรับครู และนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย

รศ.ดร.ลดาวัลย์ พวงจิตร (ม.เกษตร)
รศ.ดร.ลดาวัลย์ พวงจิตร (ม.เกษตร)

ซึ่งเป็นการทำงานร่วมกันของคณะศึกษาศาสตร์, คณะสัตวแพทยศาสตร์, คณะเทคนิคการสัตวแพทย์, คณะวนศาสตร์ และคณะสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

“เนื้อหาหลักสูตรจะเป็นการผสมผสานความรู้และทักษะด้าน Hard Skill และ Soft Skill เข้าด้วยกัน ซึ่งจะครอบคลุมความรู้ทางด้านสุขภาพหนึ่งเดียว ด้วยสมรรถนะหลักทั้ง 7 โมดูลเพื่อบูรณาการด้านการดูแลสุขอนามัยเบื้องต้นที่ประยุกต์เข้ากับโรคประจำถิ่น,โรคตามฤดูกาล รวมถึงวิธีรับมือโรคระบาดต่าง ๆ โดยตั้งเป้าหมายที่จะขยายการเข้าถึงหลักสูตรนี้ไปยังโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายทั่วประเทศไทย และประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ต่อไป”

สำหรับ 10 โรงเรียนที่ได้รับการคัดเลือกเข้าร่วมโครงการ ประกอบด้วย โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา, โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ปทุมธานี, โรงเรียนสารวิทยา, โรงเรียนสงวนหญิง, โรงเรียนมัธยมประชานิเวศน์, โรงเรียนมัธยมบ้านบางกะปิ, โรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการศึกษา, โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร (ฝ่ายมัธยม), โรงเรียนกรุงเทพคริสเตียนวิทยาลัย และโรงเรียนสารสาสน์วิเทศศึกษา

โดยทุกโรงเรียนทำการสำรวจเบื้องต้นพบว่า โรคจากระบบทางเดินหายใจที่เกิดจากฝุ่น PM 2.5 และโรคไข้เลือดออกยังคงเป็นปัญหาสำคัญที่กระทบต่อการเรียนรู้และสุขภาพของนักเรียน

“ภาณุ บุญวัฒโนภาส” รองประธานกรรมการบริหาร ฝ่ายดิจิทัลและเทคโนโลยีสารสนเทศ บริษัท เชฟรอนประเทศไทยสำรวจและผลิต จำกัด กล่าวว่า โครงการนี้เป็นการต่อยอดความสำเร็จจากโครงการ “สร้างเสริมองค์ความรู้สุขภาพหนึ่งเดียวในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้” ที่เชฟรอนร่วมจัดทำมาตั้งแต่ปี 2564 เพื่อให้ความรู้แก่ครูระดับอนุบาล และประถมศึกษา โดยโครงการ Piloting the One Health Core Competency Course for High School Students จะมุ่งเน้นการพัฒนาบุคลากรการศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายเพื่อเติมช่องว่างด้าน Soft Skill เกี่ยวกับสุขภาวะให้เด็ก และเยาวชนครอบคลุมมากขึ้น เพราะเด็กกลุ่มนี้จะนำสิ่งที่ได้เรียนรู้ทั้งด้านการรักษา และป้องกันไปเผยแพร่ต่อให้พ่อแม่ เพื่อน และคนใกล้ตัวรับรู้ และสามารถนำไปปฏิบัติต่อไป

นายภาณุ บุญวัฒโนภาส (CHEVRON)
นายภาณุ บุญวัฒโนภาส (CHEVRON)

“การเสริมสร้างองค์ความรู้ และแนวทางปฏิบัติภายใต้แนวคิด One Health สอดคล้องกับความมุ่งมั่นของเชฟรอนที่ให้ความสำคัญกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนในชุมชน ควบคู่ไปกับภารกิจการจัดหาพลังงานที่สะอาดขึ้นให้กับประเทศด้วยความปลอดภัยและเชื่อถือได้มาตลอดกว่า 60 ปี โดยโครงการนี้จะช่วยให้เยาวชนในไทย และภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้สามารถรับมือกับการระบาดของโรคประจำถิ่น โรคจากปัญหาสุขภาวะ, สัตว์, ภูมิอากาศ หรือโรคอุบัติใหม่ เช่น โควิด-19 ได้ดีขึ้นต่อไปในอนาคต”

ทั้งนี้ เครือข่ายมหาวิทยาลัยเพื่อสุขภาพหนึ่งเดียวแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือ Southeast Asia One Health University Network (SEAOHUN) ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2554 โดยเป็นเครือข่ายทางด้านวิชาการ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพภายใต้แนวคิด One Health ซึ่งปัจจุบันมีสถาบันการศึกษากว่า 100 แห่ง จาก 8 ประเทศอาเซียน และมีสำนักเลขาธิการ SEAOHUN ตั้งอยู่ ณ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่