ภัยพิบัติแผ่นดินไหวระดับรุนแรงมากที่เกิดขึ้นในทางตอนใต้ของประเทศตุรกีและตอนเหนือของประเทศซีเรีย ซึ่งมีศูนย์กลางแผ่นดินไหวอยู่ที่เมืองกาซีอันเตป (Gaziantep) สร้างความเสียหายใหญ่หลวง อาคารบ้านเรือนทลายลงมาเหลือสภาพเป็นซากปรักหักพัง เศษอิฐซากปูนที่ทับถมกองพะเนินมีครอบครัวของใครบางคนที่รอการค้นพบอยู่ในนั้น โดยไม่ทราบว่าจะพบในสภาพเป็นหรือตาย
จำนวนผู้เสียชีวิตเท่าที่ค้นพบ ณ ช่วงเย็นวันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2566 ตามเวลาประเทศไทย คือ 16,000 ราย และคาดการณ์ว่าตัวเลขจะเพิ่มขึ้นอีกหลายเท่า อาจจะหยุดอยู่ที่เป็นจำนวนหลายหมื่น หรือถ้าเลวร้ายกว่าที่คาดก็อาจจะขึ้นไปถึงหลักแสน
- สถิติหวย ตรวจหวย ผลสลากกินแบ่งรัฐบาล งวด 16 เมษายน ย้อนหลัง 10 ปี
- “พลังงานไฮโดรเจน” ถูกกว่าน้ำมัน 60% ไทยเริ่มศึกษาแต่ เยอรมัน กำลังจะเลิกใช้
- อย.เปิดชื่ออาหารเสริม พบสารอันตราย ร้ายแรงจนถึงแก่ชีวิต เตรียมดำเนินการตามกฎหมาย
การค้นหาผู้รอดชีวิตและผู้เสียชีวิตดำเนินไปท่ามกลางความโศกเศร้าเสียใจของคนในพื้นที่ ขณะที่อากาศหนาวเหน็บเป็นอุปสรรคต่อการทำงานของเจ้าหน้าที่และอาสาสมัคร บวกกับความซับซ้อนทางการเมืองของพื้นที่ ทำให้ความช่วยเหลือจากนานาชาติเป็นไปอย่างล่าช้า
ความเสียหายทางด้านวัตถุสิ่งปลูกสร้างนั้น หนักหนากว่าการที่ผู้คนสูญเสียบ้านเรือนที่อยู่อาศัย เนื่องด้วยประเทศตุรกีเป็นดินแดนแห่งอารยธรรมหลายจักรวรรดิสำคัญในประวัติศาสตร์โลก ตั้งแต่จักรวรรดิโรมันตะวันออก จักรวรรดิไบเซนไทน์ และจักรวรรดิออตโตมัน ซึ่งมรดกทางอารยธรรมเหล่านั้นยังหลงเหลืออยู่ให้เห็นหลายแห่งทั่วประเทศตุรกี รวมถึงประเทศที่มีพรมแดนติดกันอย่างซีเรียซึ่งในอดีตก็เคยเป็นพื้นที่ในจักรวรรดิเดียวกัน ความเสียหายหรือผลกระทบจากเหตุแผ่นดินไหวครั้งนี้จึงเกิดขึ้นกับโบราณสถานเหล่านั้นด้วย
ในพื้นที่ประเทศตุรกีและซีเรียมีโบราณสถานหลายแห่งที่ได้รับการขึ้นทะเบียนจากองค์การเพื่อการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ ยูเนสโก (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization : UNESCO) ซึ่งตามข่าวที่ยูเนสโกเผยแพร่ออกมาเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ ยูเนสโกเป็นกังวลว่าแหล่งมรดกโลกจะเสียหาย และได้ร่วมกับพันธมิตรลงพื้นที่สำรวจความเสียหายแล้ว ในเบื้องต้นยังไม่ได้รับรายงานว่ามีแหล่งมรดกโลกแห่งใดเสียหาย
สำหรับในซีเรีย ยูเนสโกกังวลเป็นพิเศษเกี่ยวกับสถานการณ์ในเมืองโบราณอเลปโป ซึ่งอยู่ในรายชื่อมรดกโลกที่อยู่ในภาวะอันตราย (World Heritage in Danger List) จากการสำรวจของเจ้าหน้าที่และพันธมิตรพบว่า หอคอยด้านตะวันตกของกำแพงเมืองเก่าและอาคารเก่าหลายแห่งในตลาดได้รับความเสียหาย
ส่วนในตุรกี ยูเนสโกบอกว่า “รู้สึกเศร้าใจกับการพังทลายของอาคารหลายแห่งในเมืองดิยาร์บากีร์ ซึ่งเป็นที่ตั้งของ ‘ป้อมปราการดิยาร์บากีร์ และภูมิทัศน์วัฒนธรรมสวนเฮฟเซล การ์เดน’ (Diyarbakır Fortress and Hevsel Gardens Cultural Landscape) ซึ่งเป็นศูนย์กลางที่สำคัญของจักรวรรดิโรมัน จักรวรรดิไบเซนไทน์ และจักรวรรดิออตโตมัน”
นอกจากนี้ ยูเนสโกกังวลว่าแหล่งมรดกโลกอื่น ๆ ที่อยู่ไม่ไกลจากศูนย์กลางแผ่นดินไหวอาจได้รับผลกระทบด้วย เช่น โกเบคลี เทเป (Göbekli Tepe), เนมรุต ดัก (Nemrut Dağ) และเนินเขาอาร์สลันเตเป (Arslantepe)
แม้จะไม่ใช่มรดกโลก แต่โบราณสถานที่เห็นชัดเจนว่าพังเสียหายจากแรงสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวครั้งนี้ คือ “ปราสาทกาซีอันเตป” (Gaziantep Castle) มรดกอารยธรรมยุคโรมันที่อยู่คู่เมืองนี้มากว่า 2,000 ปี
เมืองกาซีอันเตป (Gaziantep) ตั้งอยู่บนคาบสมุทรอานาโตเลีย เป็นหนึ่งในเมืองเก่าแก่ที่สุดในโลกที่มีประชากรอาศัยตั้งรกรากต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
ในยุคจักรวรรดิออตโตมัน (ค.ศ. 1299-1922) เมืองนี้มีชื่อว่า “แอนเตป” (Antep) ก่อนจะถูกเปลี่ยนชื่อเป็น “กาซีอันเตป” (Gaziantep) ในปี 1928 และใช้ชื่อนี้ต่อมาถึงทุกวันนี้
ปราสาทกาซีอันเตปตั้งอยู่ใจกลางเมืองกาซีอันเตป จากการขุดค้นทางโบราณคดีมีหลักฐานว่าปราสาทหินแห่งนี้ถูกสร้างขึ้นครั้งแรกเพื่อเป็นหอสังเกตการณ์ในสมัยจักรวรรดิโรมัน ในช่วงศตวรรษที่ 2-3 ก่อนคริสตกาล และต่อมามีการขยายต่อเติมให้เป็นปราสาทเต็มรูปแบบ
ตามข้อมูลจากเว็บไซต์อย่างเป็นทางการของพิพิธภัณฑ์และแหล่งโบราณคดีในประเทศตุรกี ระบุว่ารูปแบบปราสาทที่เห็นในยุคปัจจุบันเป็นรูปแบบที่ต่อเติมปรับปรุงในสมัยจักรพรรดิจัสติเนียนแห่งจักรวรรดิไบเซนไทน์ ในช่วง ค.ศ. 527-565
รูปแบบของปราสาทในปัจจุบันเป็นรูปทรงวงกลมขนาดใหญ่ ความยาวโดยรอบประมาณ 1,200 เมตร มีหอคอยสังเกตการณ์ 12 หลัง ภายในมีมัสยิด อ่างเก็บน้ำ และห้องอาบน้ำ
เมื่อจักรวรรดิออตโตมันล่มสลายลงด้วยการพ่ายแพ้สงครามโลกครั้งที่ 1 ก็เกิดสงครามประกาศอิสรภาพตุรกีต่อเนื่องกัน ซึ่งในสงครามครั้งนั้น เมืองกาซีอันเตปมีบทบาทสำคัญในการต่อกรกับกองกำลังฝรั่งเศส และปราสาทกาซีอันเตปแห่งนี้ก็เป็นป้อมปราการสำคัญของเมือง
หลังจากหมดหน้าที่ป้อมปราการในการปกป้องเมืองจากผู้รุกราน ในยุคปัจจุบัน ปราสาทกาซีอันเตปเปลี่ยนสถานะเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของเมือง เป็นทั้งสถานที่ท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์และจุดชมวิวในที่เดียว โดยมีการเปิดเป็นพิพิธภัณฑ์อย่างเป็นทางการในชื่อ “Gaziantep Defense and Heroism Panorama”
ภาพที่ปรากฏหลังเหตุการณ์แผ่นดินไหวคือ หลายส่วนของประสาทพังทลายลงมา เศษซากกระจัดกระจายบนพื้นดินเบื้องล่าง
ตามการรายงานของสื่อต่างประเทศหลายสำนักระบุว่า ส่วนประกอบของปราสาทที่พังเสียหายคือป้อมปราการทางทิศตะวันออก ทิศใต้ และทิศตะวันออกเฉียงใต้ ส่วนที่ยังไม่พังก็มีรอยร้าวที่น่ากังวลว่าอาจจะพังตามกันลงมาอีกหรือไม่
อ้างอิง :
อ่านเนื้อหาที่เกี่ยวข้อง :
